«گذر از رنج‌ها» با ۱۱۱۲ بازیگر

«گذر از رنج‌ها» مجموعه‌ای است که در طول مدت پخش توانسته است بیننده را با خود همراه کند؛ به گونه‌ای که بیشتر بینندگان اذعان دارند یکی از سریال‌های خوبی است که امسال از رسانه ملی پخش شده است. بدون شک میزان رضایتمندی مخاطبان، می تواند نشان از کیفیت بالای مجموعه داشته باشد. به نظر می‌رسد که عوامل سریال سعی کرده‌اند توان خود را به کار بگیرند تا مردم بتوانند با این مجموعه ارتباط برقرار کنند.

مهدی بوستان‌پرور، دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز سریال «گذر از رنج‌ها»، کسی است که انتخاب بازیگران را نیز به عهده داشته و شخصیت بهنام را هم بازی کرده است. برای اطلاع از جزئیات بیشتر این سریال با وی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

به نظر می‌رسد در ساخت مجموعه «گذر از رنج‌ها» حجم کاری زیادی داشتید.

بله، همین طور است. برنامه‌ریزی برای یک سریال در این نوع و دستیاری اول کارگردان به تمرکز زیادی نیاز داشت و ساعت‌ها کار فشرده می‌طلبید. همچنین ایفای نقش بهنام بخش دیگری از کار من بود که با توجه به کوتاه بودن نقش، برای انجام سایر مسئولیت‌ها کار سختی نداشتم.

بازیگری تمرکز شما را برای فعالیت پشت دوربین به هم نمی‌زد؟

خیر، به هیچ عنوان. از سال ۷۴ با فیلم سینمایی «تعطیلات تابستانی» بازیگری را شروع کردم و تاکنون در بیش از ۳۰ کار تلویزیونی و سینمایی حضور داشته‌ام و با کارگردانانی همچون مسعود کرامتی، سعید شاهسواری، داریوش یاری و سعید آقاخانی کار کرده‌ام. بازیگری یکی از علایق من است. همان طور که اشاره کردم نقش بهنام پیچیدگی و کار زیادی نداشت و در کل نقش کوتاهی بود. اگر قرار بود نقش دیگری را بازی کنم و یا شخصیت بهنام حضور بیشتری در سریال داشت، مسلماً تمرکز بیشتری می‌طلبید و ممکن بود در انجام سایر وظایف، وقفه ایجاد شود.

مجموعه «گذر از رنج‌ها» بازیگران اصلی و مکمل زیادی دارد، برای هر نقش چطور به بازیگر مورد نظر می‌رسیدید؟

از ابتدای کار تمام تلاش ما این بود که مجموعه‌ای با کیفیت تولید کنیم، بنابراین برای انتخاب بازیگران دقت زیادی به خرج دادیم. «گذر از رنج‌ها» ۱۱۱۲ بازیگر دارد که برای انتخاب تک‌تک آنها معیارهای خاصی در نظر داشتیم. از طرفی در این مجموعه بازیگران خردسال زیادی حضور داشتند که انتخاب هر کدام از آنها نیز کار دشواری بود زیرا می‌بایست خیلی از آنها را به روز انتخاب می‌کردیم. به طور مثال یکی از شخصیت‌های ما پسربچه نابینایی به نام هادی بود و برای این نقش باید به دنبال کودک ۵، ۶ ساله‌ای می‌گشتیم که بتواند از عهده نقش بربیاید. از طرفی اگر می‌خواستیم این بچه را از قبل انتخاب کنیم، تغییر چهره می‌داد و برای کار ما مناسب نبود، بنابراین برای این نقش و به طور کلی نقش کودکان می‌بایست بازیگران مورد نظر را دقیقاً در زمان ضبط سریال انتخاب می‌کردیم. به همین دلیل اگر بچه ۵ ساله نیاز داشتیم از یک سال قبل سراغ بچه‌های ۴ ساله می‌رفتیم تا موقع ایفای نقش به سنی که مد نظر ما بود، رسیده باشند. جدا از این، برای بعضی سکانس‌ها به نوزاد احتیاج داشتیم و برخلاف بسیاری تولیدات که کودک دو ماهه را به جای نوزاد نشان می‌دهند از نوزادان چندروزه استفاده کردیم که متقاعد کردن خانواده‌های آنها بسیار دشوار بود و از طرفی نیاز بود تا مادران این نوزادان همراه فرزندان خود باشند و با توجه به اینکه تنها چند روز از وضع حمل آنها می‌گذشت و محل فیلمبرداری نیز در ارتفاعات بود، کار ما بسیار دشوار می‌شد. به دلیل همین مشکلات خیلی از خانواده‌ها به حضور فرزندشان در مجموعه ما رضایت نمی‌دادند.

پس حتی برای نقش نوزادان که شاید هر کدام تنها در یکی دو سکانس حضور داشتند، با سختی‌های زیادی روبه‌رو بودید.

دقیقاً همین طور است. به طور مثال بخشی از فیلمبرداری ما که محل به دنیا آمدن دنیا و مهرداد ـ پسر او ـ بود، در مهمانخانه مه‌لقا انجام می‌شد. تمام سعی ما این بود که تولد این دو نوزاد را طوری به بیننده نشان دهیم که باورپذیر باشد. به همین دلیل با خانواده‌های آنها صحبت کردیم که اجازه بدهند فرزندانشان را به محل فیلمبرداری ببریم. فکر می‌کنم این کار جدیدی بود که انجام دادیم. خاطرم می‌آید که در منطقه دیلمان و در ارتفاعات، نوزادی را برای فیلمبرداری آوردیم که تازه وارد سومین روز زندگی‌اش شده بود و وقتی لباس‌هایش را برای فیلمبرداری عوض کردیم، مادر او به گریه افتاد و نگران سلامت فرزند خود بود اما با هزار خواهش، فیلمبرداری را انجام دادیم. همه این کارها برای آن بود که لحظه‌لحظه «گذر از رنج‌ها» برای بیننده باورپذیر باشد اما برای انتخاب بچه‌های بزرگ‌تر مشکل زیادی نداشتیم.

اینکه نقش اول سریال به کسی سپرده شود که سابقه بازیگری ندارد، خطر بزرگی بوده...

آقای حسن‌پور کار کردن با نابازیگرها را بلد است و این را در کارهای مختلف نیز نشان داده است. بسیاری از افراد روستایی مقابل دوربین ایشان قرار گرفته‌اند که شاید حتی دوربین عکاسی را هم ندیده بودند. در واقع بازی گرفتن از افراد بی‌تجربه برای این کارگردان، خیلی سخت نیست. خانم طاهری هم تا قبل از این، هیچ فعالیت بازیگری نداشت اما به‌خوبی توانست در نقش دنیا ایفای نقش کند و خیلی زود لهجه را یاد گرفت و هر آنچه را که کارگردان از او می‌خواست، اجرا کرد.

شیوا طاهری که در نقش دنیا بازی می‌کندستاره جدیدی است که آقای حسن‌پور به تلویزیون معرفی کرده است؟

اینکه این بازیگر هم ستاره می‌شود یا خیر، به ادامه راه وی بستگی دارد و اینکه چقدر می‌تواند در آینده کاری خود موفق عمل کند اما تا اینجای کار که پخش شده است، از بازی او تعریف‌ می‌شود.

از انتخاب بازیگران که بگذریم، برای تولید مجموعه «گذر از رنج‌ها» چه مراحلی را به‌خصوص در پیش‌تولید طی کردید؟

پیش‌تولید کار حدود هفت ماه طول کشید و برای بازیگران حدود هزار دست لباس دوختیم، همچنین۶۰۰ لوکیشن اصلی و فرعی در نظر گرفتیم و در طول این مدت ۸۰۰ بازیگر انتخاب کردیم. دو نفر از دستیاران ما در لوکشین‌های مختلف فیلمبرداری می‌کردند و بنده و آقای حسن‌پور، فیلم‌ها را نگاه می‌کردیم تا بتوانیم لوکیشن‌های نهایی را انتخاب کنیم. دو دستیار دیگر نیز به اداره ارشاد تمام شهرهای استان گیلان از جمله فومن، آستارا، انزلی و... و حتی به شهرهای رامسر و تنکابن استان مازندران رفتند و برای انتخاب بازیگر فراخوان دادند تا بتوانیم از بین تمام بازیگران تلویزیون و تئاتر این شهرها، تست بگیریم و بازیگر انتخاب کنیم. بالغ بر سه هزار نفر از افراد مختلف را برای نقش‌های سریال بررسی کردیم و تست گرفتیم و در نهایت از میان آنها گزینش کردیم.

سایر شرایط کاری برای تولید یک اثر تاریخی چگونه بود؟

در نظر داشته باشید که گروه ما کار سختی پیش رو داشت. ساخت یک اثر تاریخی آن هم در مدت ۱۴ ماه و در ۴۰ قسمت، بسیار طاقت‌فرساست. مواقعی که در شهر فیلمبرداری داشتیم سختی کار دوچندان می‌شد و می‌بایست تمام محیط را تخلیه می‌کردیم و ماشین‌های قدیمی و سایر مظاهر شهری زمان گذشته را در کادر دوربین قرار می‌دادیم. همچنین پوشش بازیگران و هنروران می‌بایست با زمان سریال هماهنگ می‌شد و تمام اینها باید هر روز و با دقت و ظرافت صورت می‌گرفت. همه تلاش خود را به کار بستیم تا سریال «گذر از رنج‌ها» توقع مخاطب را برآورده کند و حالا که مردم کار را می‌بینند و با آن ارتباط برقرار کرده‌اند، نتیجه زحمات خود را می‌بینیم و این بسیار لذت‌بخش است. (هفته نامه سروش)