17 اسفند، شهادت سردار ابراهیم همت

هجری شمسی

17 اسفند 1286

در مجلس ختم قوام‌الملک شیرازی والی معزول فارس، فرزند وی نیز ترور شد و قاتل او نیز به طرز فجیعی به قتل رسید.

17 اسفند 1289

میرزا حسن خان مستوفی‌الممالک که در 30 تیر گذشته مامور تشکیل کابینه شده بود، از سمت رئیس‌الوزائی کناره‌گیری کرد.

17 اسفند 1295

شیخ محمد خیابانی در تبریز حزب دمکرات آذربایجان را بنیان نهاد.

17 اسفند 1329

در اجتماع بزرگی که به مناسبت مرگ رزم‌آرا در میدان بهارستان برگزار شد، اعلامیه نواب صفوی قرائت شد. در این اعلامیه تاکیده شده بود که اگر خلیل طهماسبی آزاد نشود عده زیادی از مقامات حکومتی به سرنوشت رزم‌آرا دچار می‌شوند.

17 اسفند 1342

کابینه امیراسدالله علم که در 28 تیر 1341 تشکیل شده بود، به دستور شاه و با برکناری علم، سقوط کرد. در همین روز حسنعلی منصور دبیرکل حزب ایران نوین مامور تشکیل کابینه شد.

17 اسفند 1362

سردار بزرگ خیبر سرلشکر پاسدار "حاج محمد ابراهیم همت" به شهادت رسید. وی در دوازدهم فروردین سال 1333ش در شهر قمشه (شهرضا) در استان اصفهان به دنیا آمد. وی پس از اخذ دیپلم، به دانشسرای تربیت معلم اصفهان وارد شد و با اتمام تحصیل و خدمت سربازی، تدریس در مدارس شهرضا را آغاز کرد. محمد ابراهیم پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به عضویت این نهاد انقلابی درآمد و در اوایل سال 1359 برای دفع ناآرامی‏های پاوه راهی این شهر گردید. حاج همت، حدود دو سال در کردستان بود و در این مدت، بیش از بیست عملیات کوچک و بزرگ را فرماندهی کرد. وی از آن پس راهی جبهه‏های جنوب گردید و به فرماندهی تیپ محمد رسول اللَّه (ص) رسید. حضور در عملیات بزرگ بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر و فرماندهی عملیات‏های رمضان و مسلم بن عقیل نیز در این دوران روی داد. سرانجام سردار نامدار لشکر 27 محمد رسول اللَّه(ص) در جریان عملیات بزرگ خیبر، در حالی که کمتر از سی سال داشت به معشوق حقیقی رسید و به لقاءاللَّه پیوست. پیکر پاک این رادمرد بزرگ جبهه‏های حق علیه باطل پس از تشییعی با شکوه، در گلزار شهدای شهرستان شهرضا به خاک سپرده شد.

17 اسفند 1371

استاد احمد عبادی استاد برجسته و پرقدرت سه تار، هنرمند ارزشمند موسیقی اصیل ایرانی و راوی ردیف در موسیقی ایران درگذشت. وی فرزند میرزا عبدالله از بزرگان بزرگترین استادان موسیقی ایران بود و در کودکی نواختن ضرب و سه تار را از پدر آموخت و سپس از استادان دیگر بهره گرفت. استاد احمد عبادی در 1303 اولین کنسرت خود را اجرا کرد و در مدت عمر پربار خویش شاگردان بسیار در عرصه موسیقی و نوازندگی پرورش داد. این استاد گرانقدر در اواخر عمر به نت نویسی کوک­های مختلف سه تار همت نمد و یادگاری ارزشمندی برای موسیقی و هنرمند این عرصه به یادگار گذاشت.

17 اسفند 1389

محمود روح الامینی استاد برجسته مردم شناس درگذشت. وی در مهرماه ۱۳۰۷ در کرمان متولد شد. تحصیلات خود را ابتدا در مکتبخانه سپس در دبیرستان ایرانشهر و پهلوی کرمان پی گرفت.آنگاه در سال 1328 برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در دبیرستان دارالفنون به تحصیل علم مشغول شد. در ۱۳۳۱ به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران رفت و در سال ۱۳۳۴ موفق به اخذ لیسانس زبان و ادبیات فارسی شد. وی در دوران تحصیل در این مقطع، محضر اساتید برجسته­ای چون محمد محمدی، ابراهیم پورداوود، صادق کیا، خطیبی، بدیع الزمان فروزانفر، محمد معین، پرویز ناتل خانلری، احسان یارشاطر و عبدالعظیم قریب را درک کرد. مدتی در دبیرستان پهلوی و شریعت­زاده در شهر آمل مشغول تدریس شد. بعد در مدرسه دارالفنون دبیر ادبیات گردید. در 1339 در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه تهران فوق لیسانس گرفت و در همین سال جهت ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در دانشگاه سوربن به تحصیل پرداخت و از محضر استادانی چون ژرژ گوروویچ،کلود لوی استروس، آندره لورا گوران بهره برد و موفق به اخذ درجه دکتری در رشته مردم شناسی شد. دکتر روح­الامینی مدتی در موزه مردم شناسی فرانسه مشغول به کار شد. سرانجام در سال 1348 به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. او رشته مردم شناسی را در دانشگاه تهران تأسیس کرد و در 1379 بازنشسته شد. از دکتر روح­الامینی مقالات متعددی در مجلات معتبر داخلی و فرانسوی منتشر شده و آثار ارزنده ای چون «گرد شهر با چراغ عطار»، «زمینه فرهنگ شناسی»، «به شاخ نباتت قسم: باورهای عامیانه درباره فال حافظ»، «آیین­ها و جشن­های کهن در ایران امروز»، «نمودهای فرهنگی و اجتماعی» و «فرهنگ و زبان گفتگو» از وی به چاپ رسیده است.

هجری قمری

17 جمادی الاول 450

ابوحامد امام محمد غزالی دانشمند و فیلسوف ایرانی در طوس متولد شد. هوش و ذکاوت غزالی زبانزد بود و در سی سالگی در مدرسه نظامیه بغداد که از مهم ترین مراکز علمی آن زمان بود، تدریس می کرد. مدتی بعد به دنبال تحول روحی، درس را رها کرد و به طوس بازگشت. پس از مدتی عزلت و گوشه نشینی، تدریس را در طوس از سر گرفت. از آثار غزالی می توان از «کیمیای سعادت»، «احیاء علوم الدین» و «تفسیر قرآن» نام برد.

17 جمادی الاول 718

خواجه رشیدالدین محمد فضل الله همدانی، دانشمند و وزیر ایرانی با توطئه رقیبانش کشته شد. او در سال 645 هجری قمری در همدان متولد شد.پس از سال ها تحصیل، ابتدا بهعنوان پزشک به دربار اباقان خان راه یافت و سپس به وزارت ارغون خان، غازان خان و الجایتو رسید. احداث محله ربع رشیدی در تبریز از اقدامات خواجه رشیدالدین فضل الله بود. کتاب او «جامع التواریخ» از منابع مهم تاریخ ایران در دوره ایلخانان به شمار می رود.

میلادی

8 مارس 1787

شبه جریره کریمه در ساحل دریای سیاه در زمان حکومت کاترین کبیر امپراطریس روسیه به این کشور ضمیمه شد و پایگاه دریایی مطمئن به دست روس­ها افتاد. شبه جزیره کریمه مدتها موجب درگیری میان روسیه و عثمانی بود ولی چون بیشتر ساکنان آن قزاق و تاتار بودند و به روس­ها بیشتر گرایش داشتند، روسیه توانست قدرت خود را در کریمه تثبیت کند.