نامه 47 سناتور؛ اقدام دیپلماتیک یا گاف سیاسی؟

به گزارش جام جم آنلاین، نامه 47 سناتور جمهوری خواه آمریکایی به مقام های عالی ایران به قدری غیر حرفه ای و خارج از عرف دیپلماتیک بود که با مخالفت و انتقادهای گسترده ای در داخل آمریکا به ویژه از سوی دموکرات ها روبرو شد؛ اقدامی که از جنس سخنرانی ضد ایرانی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در کنگره و تشدید گر تنش بین طیف های سیاسی آمریکا بود.

چند روز پیش،47 نفر از سناتورهای جمهوری خواه آمریکایی در نامه ای سرگشاده به مقامات ایران، نوشتند: رییس جمهور بعدی آمریکا به راحتی می تواند با حرکت خودکار این توافق را به طور کلی لغو کند و کنگره نیز می تواند مفاد این توافق را در زمان دلخواه تغییر دهد !

این در حالی است که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، نامه اخیر 47 سناتور آمریکایی را فاقد هر گونه ارزش حقوقی دانست و آن را صرفا یک ترفند تبلیغاتی ارزیابی کرد.

ظریف به این نکته اشاره کرد که گروه های فشار در آمریکا با وجود اینکه هنوز توافقی حاصل نشده است چنان نگران شده اند که با توسل به راه های غیر متعارف مانند نتانیاهو نشان می دهند که با هر نوع توافقی مخالفند.

برخی تحلیلگران می گویند این اقدام سناتورهای آمریکایی با هدف تعمیق اختلاف ها در داخل ایران بر سر برنامه هسته ای ایران دنبال می شود و برخی طرف ها در داخل آمریکا در راستای اهداف صهیونیست ها می کوشند تفاوت رویکرد به پرونده هسته ای در ایران را به ابزاری برای اختلاف افکنی در طیف های سیاسی ایران تبدیل کنند.

از سوی دیگر، برخی تحلیلگران نیز این موضوع را مطرح می کنند که این اختلاف بین دموکرات ها و جمهوری خواهان آمریکا بر سر برنامه هسته ای ایران، جنگ زرگری است و نامه جمهوری خواهان به مقام های ایران نیز با هدف امتیازگیری بیشتر از تهران برای ایجاد توافقی ناعادلانه و تنها به سود آمریکا و امنیت رژیم صهیونیستی دنبال می شود.

تقلای اخیر جمهوری خواهان به قدری سخیف و در عین حال تامل برانگیز بود که هیلاری کلینتون وزیر خارجه سابق آمریکا نیز از آن به شدت انتقاد کرد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، کلینتون که نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا نیز هست در کنفرانسی مطبوعاتی اقدام سناتورهای آمریکایی را «دور از سنت های متعارف آمریکایی» عنوان کرد و گفت: باید درباره انگیزه امضا کنندگان این نامه سوال و تحقیق شود.

کلینتون گفت: دو جواب منطقی برای این سوال وجود دارد: اول اینکه این سناتورها تلاش کرده اند به ایران کمک کنند! و دوم اینکه تلاش کردند به اوباما در پرونده هسته ای ایران ضربه بزنند؛ پرونده ای که چالش های بزرگی را در خود دارد.

وزیر خارجه سابق آمریکا نگفت که منظورش از کمک جمهوری خواهان به ایران با ارسال این نامه چیست با این حال، تصریح کرد که سناتورهای امضا کننده نامه صداقتی در این کار نداشته اند.

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به نامه سناتورهای آمریکایی اعلام کرد :این سناتورها باید بدانند که دنیا معادل آمریکا نیست و روابط بین الملل بر اساس موازین حقوق بین الملل و تعهدات و تکالیف بین المللی دولت ها تنظیم می گردد، نه بر اساس قوانین داخلی ایالات متحده. ممکن است سناتورهای امضاکننده نامه فوق الذکر به صورت کامل آگاه نباشند که در حقوق بین الملل، دولت ها نماینده کل حاکمیت و مسئول روابط خارجی کشور خود و ملزم به اجرای تعهداتی هستند که در روابط با دیگر دولت ها می پذیرند و نمی توانند به بهانه مقررات داخلی از اجرای تعهدات بین المللی خود سرباز زنند.

وزیر امور خارجه گفت : تغییر دولت در هیچ کشوری به معنای منتفی شدن تعهدات بین المللی آن کشور نیست و لذا هر دولتی در آمریکا ملزم به اجرای تعهداتی است که دولت فعلی آن کشور در یک توافق احتمالی هسته ای پذیرا می گردد و اگر رییس جمهور بعدی به تعبیر سناتورهای مزبور با یک گردش قلم تعهدات بین المللی ایالات متحده را منتفی نماید، مرتکب نقض آشکار حقوق بین الملل شده است. به ویژه آن که این تعهدات در قالب یک قطعنامه لازم الاجرای شورای امنیت و حاصل مذاکره و توافق با حضور پنج کشور دیگر از جمله تمامی اعضای دائم شورای امنیت باشد.

مشاور حقوقی «جرج بوش» نیز در تحلیل نامه سرگشاده ۴۷ سناتور آمریکایی به ایران نوشت که ظاهراً این سناتورهای جمهوری‌خواه که ایران را متهم به ندانستن قانون اساسی می‌کنند، خودشان نظام قانون اساسی آمریکا را نمی‌دانند که این شرم‌آور است.

به گزارش فارس، «جک گلداسمیت» مشاور حقوقی «جرج بوش» رئیس‌جمهور سابق آمریکا در تحلیل نامه سرگشاده 47 سناتور جمهوری‌خواه آمریکا به مقامات ایران نوشت: فرضیه این نامه این است که رهبران ایران احتمالاً به طور کامل از نظام قانون اساسی آمریکا اطلاع ندارند و احتمالاً ماهیت «قدرت ایجاد توافقات بین‌المللی الزام‌آور» را نمی‌دانند.

گلداسمیت با اشاره به محتوای نامه این سناتورهای آمریکایی ادامه داد: ظاهراً از نامه پیدا است که این سناتورهای آمریکایی خودشان سازوکار قانون اساسی آمریکا یا قدرت ایجاد توافقات الزام‌آور را نمی‌دانند.

بر اساس این گزارش، در این نامه آمده است که «سنا می‌بایست با دو سوم آراء یک معاهده را به تصویب درآورد» اما همانطور که در صفحه اینترنتی خود سنا به وضوح آمده است: «این سنا نیست که معاهدات را تصویب می‌کند، بلکه سنا، فرایند تصویب یک قطعنامه را آغاز می‌کند و توصیه‌ها و اعلام رضایت خود را رسماً اعلام می‌کند. این به رئیس‌جمهور قدرت می‌دهد که فرایند تصویب قطعنامه را شروع کند و به آن بپردازد.

این گزارش در پایان نتیجه‌گیری می کند، به هر حال در این نامه یک درس قانون اساسی مطرح شده که اشتباه است و اشتباه موجود در آن شرم‌آور است.

با این تفاسیر، اقدام سناتورهای آمریکای با هر انگیزه ای که صورت گرفته باشد، تقلایی بیهوده است و به نظر می رسد تلاشی عجولانه باشد که زیر فشار جمهوری خواهان و طرف های نگران از انزوای هر چه بیشتر اسرائیل با توافق احتمالی هسته ای در حال اعمال است.

جواد ارشادی- جام جم آنلاین