تلفن همراه صندوقچه اسرار نیست

پول زور بده تا عکس‌هایت را منتشر نکنم

لیلا یکی از قربانیان مجرمانی است که در شبکه‌های پیام‌رسان تلفن همراه پرسه می‌زنند. او که برای منتشر نشدن عکس‌های شخصی خود مجبور بود یک میلیون تومان به مرد تبهکار بدهد، به افسر پلیس فتا گفت: چند روز قبل پیغامی از یک فرد ناشناس دریافت کردم که در آن اعلام شده بود برای منتشر نشدن عکس و اطلاعات شخصی‌ام باید یک میلیون تومان به حساب او واریز کنم. ابتدا این تهدیدها را جدی نگرفتم اما او چند عکس که فقط آنها را در تلفن همراهم داشتم، برایم فرستاد. او همچنین شماره تماس برخی دوستانم را با نامشان در اختیار داشت. آبرویم در خطر است و اگر عکس هایم در اینترنت پخش شود، زندگی برایم سخت می‌شود.

پس از شکایت لیلا، ماموران پلیس فتا تحقیقات در این زمینه را آغاز و با ردیابی‌های پلیسی، متهم را شناسایی و دستگیر کردند.

مرد تبهکار در جریان تحقیقات گفت: در شبکه‌های پیام رسان تلفن همراه قربانیان را شناسایی کرده و پس از ارسال بدافزار جاسوسی به تلفن همراهشان، اطلاعات شخصی آنها را به دست آورده و از قربانیان اخاذی می‌کردم. به این شیوه از چند دختر اخاذی کردم اما این بار دستگیر شدم.

در پرونده مشابه دیگری هم یک مجرم اینترنتی با سوءاستفاده از روشن بودن سیستم جی پی اس قربانیان خود را شکار می‌کرد. متهم پس از دستگیری گفت: در برخی شبکه‌های اجتماعی برای پیدا کردن دوست باید سیستم جی پی اس تلفن همراه را فعال کنی. من هم در این شبکه‌ها پرسه زده و با شکار قربانیان براحتی اطلاعات مکانی آنها را به دست آورده و سپس با عکس‌هایی که در شبکه اجتماعی از خود گذاشته بودند، اخاذی می‌کردم.

عکس‌ها را روی سی دی ریخته و به آدرس آنها می‌فرستادم. بعد هم مدعی بودم یک هکر هستم و اطلاعات بیشتری برای افشا دارم. قربانیان که شوکه می‌شدند، از روی ترس پول درخواستی را می‌دادند و هیچ‌گاه فکر نمی‌کردند عکس‌های ارسالی را خودشان در شبکه اجتماعی منتشر کرده‌اند.

هشدار پلیس

سرهنگ علیرضا آذردرخش، سرپرست اداره پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا در این باره توصیه کرد: کاربران به‌دلیل ناآشنایی با نحوه دسترسی نرم‌افزارها به بخش‌های مختلف تلفن همراه و میزان دسترسی‌های مورد تقاضا هنگام نصب و رعایت نکردن نکات ایمنی و امنیتی، براحتی اطلاعات با ارزش خود را ناخواسته به اشتراک می‌گذارند. هنگام نصب این‌گونه نرم‌افزارها باید مجوز دسترسی به حساب کاربری، موقعیت مکانی، فهرست مخاطبان، گالری تصاویر و فیلم، پیامک، وای فای و حتی تنظیمات دوربین و میکروفن داده شود که گاهی فعالسازی این دسترسی بدون تامل توسط خود کاربر صورت می‌گیرد. جی پی اس قابلیت تبدیل به ابزاری برای سوءاستفاده مجرمان سایبری شده است، بنابراین غیرفعال کردن جی پی اس در مواقع غیرضروری یک راهکار آسان برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده اجتماعی است. در صورت فعال بودن دائمی این نرم‌افزارها و بهره بردن از قابلیت Geotaggingزمینه را برای فعالیت مجرمانه و شناسایی محل دقیق با انجام محاسبات لازم فراهم می‌آورد.

از مهم‌ترین موضوعات امنیتی در تلفن همراه، ذخیره سازی اطلاعات شخصی و مهم در حافظه گوشی تلفن است. کاربران برای پیشگیری از سرقت تصاویر شخصی و خانوادگی با ارزش خود باید آن را در محل امن مانند هاردهای اکسترنال ذخیره کنند.

شهروندان اسامی مخاطبان خود را به صورت مخفف و غیرقابل پیش‌بینی و شناسایی برای دیگران در گوشی ذخیره کرده و از عضویت در گروه‌های مختلف و ناشناس که زمینه‌ساز دریافت پیام‌های مختلف از قبیل پیام‌های تبلیغاتی، پیام‌های اغواگرایانه و پیام‌های کلاهبرداری هستند، خودداری کنند.

چه کار‌کنیم‌گرفتار نشویم

وی اضافه کرد: گاهی اوقات برخی کاربران اطلاعات کارت‌های بانکی خود را در حافظه تلفن همراه ذخیره می‌کنند که این امر به خودی خود می‌تواند منجر به برداشت غیرمجاز از حساب‌های بانکی کاربران شود، چون حتی با سرقت فیزیکی گوشی تلفن همراه امکان سوءاستفاده وجود دارد لذا بهتر است برای انجام چنین مواردی از سیستم خانگی که مجهز به آنتی‌ویروس مطمئن و به روز است، استفاده کرد. استفاده از نرم افزارهای پروکسی و VPN موجب دستیابی مجرمان سایبری به اطلاعات گوشی شما می‌شود. تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات مهم، راهکاری برای به‌دست آوردن مجدد اطلاعات پاک شده است بنابراین باید از اطلاعات گوشی خود به صورت دوره‌ای بک آپ گرفته و در محل امن (غیر از حافظه گوشی) نگهداری کرده و می‌توانید اقدام به رمزنگاری بک آپ کنید. در صورت فروش گوشی، اطلاعات و نرم‌افزار‌های نصب شده و حساب‌های کاربری خود را غیرفعال کرده و پس از تنظیم آن به حالت کارخانه‌ای، حافظه داخلی را چندین بار فرمت کنید و در صورت امکان حافظه خارجی (رم) را در اختیار دیگران قرار ندهید. بلوتوث گوشی خود را خاموش و در صورت روشن کردن در حالت hidden تنظیم و برای ارسال فایل از رمز‌های غیر قابل پیش‌بینی استفاده کنید. از سوی دیگر روشن بودن بلوتوث امکان ارسال بدافزار، دسترسی غیرمجاز به مطالب و محتویات گوشی را براحتی برای سودجویان سایبری فراهم می‌آورد.

برخی نرم افزارهای پیام‌رسان با شعار بهبود کیفیت نرم‌افزار، مجوز دسترسی به اطلاعات (دیتا) گوشی شما را به‌صورت پیشفرض فعال می‌کند لذا می‌توانید با مراجعه به قسمت تنظیمات، حریم خصوصی جمع‌آوری داده‌های تحلیلی لینک آن را غیرفعال کنید. با توجه به تولید نرم‌افزارهای پیام‌رسان بومی که توسط متخصصان و کارشناسان داخلی تولید شده و سرور آن در داخل کشور قرار دارد، می‌توان با استفاده از این نرم‌افزارهای بومی از دستیابی بیگانگان و مجرمان سایبری بین‌المللی و افشا و سوءاستفاده از اطلاعات شخصی جلوگیری کرد.

تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام​جم)