شهرهایی که از چشم گردشگران پنهان مانده‌‌اند

بررسی آمار چند سال گذشته نشان می‌دهد استان‌های مازندران، خراسان رضوی، گیلان، یزد، اصفهان، فارس و هرمزگان (کیش و قشم) همواره در ایام نوروز و در طول سال میزبان بیشترین تعداد گردشگران و مسافران است.

امسال نیز گرچه برای ارائه آمار در این زمینه باید تا پایان تعطیلات نوروز صبر کرد، اما بررسی فروش تورهای گردشگری نوروز ۹۴ از هم اکنون نشان می‌دهد که گردشگران ایرانی مانند هر سال از تورهای گردشگری شهرهایی مانند مشهد، کیش و قشم برای سفرهای گروهی استفاده می‌کنند، به طوری که شهر مشهد از حدود یک هفته پیش هتل‌هایش پر از مسافر است و پروازهای نوروزی به سمت این شهر نیز از چندی پیش پر شده است. کیش هم که مهم‌ترین جزیره گردشگری کشور به حساب می‌آید تورهای گردشگری آن کمتر از یک میلیون تومان نیست. در کنار این تورها مسافران زیادی به صورت آزاد راهی شهرهای مشهد، اصفهان، شیراز، یزد و شهرهای استان‌های جنوبی همچون خوزستان می‌شوند، بنابراین هتل‌های این شهرها نیز شلوغ و کاروبار صنعت گردشگریشان سکه است، اما در مقابل استان‌ها و شهرهای زیادی در کشور وجود دارد که از گردشگر و مسافر زیادی در این ایام برخوردار نیست، این در حالی است که برخی از این مناطق همچون استان‌های ایلام، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، کردستان، سیستان و بلوچستان و برخی استان‌های کویری همچون خراسان جنوبی، جاذبه‌های بکر طبیعی و تاریخی زیادی دارد که بازدید از آنها می‌تواند لحظات مفرح و لذتبخشی را برای بازدیدکنندگان به همراه داشته باشد، اما متاسفانه به دلایلی همچون معرفی نشدن یا معرفی نادرست و نبود زیرساخت‌های مورد نیاز اقامتی، رفاهی و تفریحی، این مناطق کمتر به عنوان مقصد مسافران و گردشگران مطرح بوده و یا این‌که بسیاری از آنها فقط مسیر عبوری مسافران است.

ایلام یکی از این استان‌هاست که بکرترین طبیعت‌های کشور را دارد؛ مناطق جنگلی انبوه، رودخانه پرآب و خروشان، دره‌ها و تنگه‌های حیرت‌انگیز و چشمه‌های آب گرم و سرد، فقط بخشی از جاذبه‌های این استان است که می‌تواند مکان خوبی برای گردشگران و بازدیدکنندگان باشد، اما متاسفانه این استان در جدول سفرهای نوروزی و حتی غیرنوروزی در رده‌های پایین قرار دارد و نتوانسته به جایگاه واقعی گردشگری خود برسد.

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان ایلام با اشاره به این‌که ناشناخته ماندن این استان به دلیل نبود معرفی کافی و نبود و کمبود زیرساخت‌های مورد نیاز گردشگری، از عوامل عقب‌افتادگی ایلام در بحث گردشگری است، به جام‌جم می‌گوید: این استان هشت سال به طور مستقیم درگیر دفاع مقدس بود و تقریبا تمام زیرساخت‌های خود را از دست داد، پس از جنگ نیز تا سالیان سال درگیر ساماندهی و بازسازی مناطق تخریب شده بود. این در حالی است که شهرهایی مانند مشهد، شیراز و اصفهان بدون از دست دادن چنین فرصت‌های بزرگی مشغول توسعه شهری و زیرساخت‌ها و افزایش امکانات رفاهی تفریحی خود بودند. قاسمپور با اشاره به این‌که استانی همچون ایلام تازه چندسالی است که به ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز گردشگری روی آورده است، می‌افزاید: ایجاد واحدهای اقامتی مجهز و مدرن، احداث مجتمع‌ها و جاذبه‌های توریستی تفریحی و رسیدگی به وضع جاده‌های منتهی به استان و ایجاد راه‌های دسترسی مناسب از جمله نیازهای این استان است که برای رفع این نیازهای اساسی، باید اعتبار و نگاه ویژه ملی متوجه این استان شود و همه دستگاه‌ها نیز پای کار آمده و به میراث فرهنگی کمک کنند.

وی با بیان این‌که صدا و سیما نیز می‌تواند نقش بسزایی در معرفی این استان داشته باشد، خاطرنشان می‌کند: ایلام استانی چهارفصل است که با انواع جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و مذهبی همچون جنگل، رودخانه، چشمه‌های آب گرم، تنگه، غار، شهرهای تاریخی همچون دره شهر و سیروان و همچنین مناطق عملیاتی بکر در مهران و دهلران می‌تواند گردشگران زیادی به سوی خود جذب کند، هر چند طی سال‌های اخیر مسافران این استان روبه فزونی بوده، اما هنوز راه زیادی تا استفاده کامل از ظرفیت گردشگری ایلام باقی مانده است.

قاسم‌پور با اشاره به این‌که ایلام از ظرفیت ویژه همجواری با کشور عراق نیز برخوردار است که این امر در ایامی همچون اربعین تردد میلیونی زوار را در این استان در پی دارد، می‌گوید: این در حالی است که این استان حتی یک اتوبان ندارد و باوجود این‌که پنج مسیر اصلی گردشگری از چند استان کشور به ایلام منتهی می‌شود، تقریبا تمام جاده‌های داخل و خارج شهری استان، یک طرفه و باریک است و ظرفیت پذیرش این تعداد مسافر را ندارد. تعداد پروازهای استان نیز کم و محدود است که افزایش آنها ضروری است.

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان ایلام با بیان این‌که با این همه، جاده‌های استان از امنیت کامل برخوردار است و زیرساخت‌های استان هم با کمک بخش خصوصی در حال آماده شدن است، می‌گوید: ایلام 14 منطقه نمونه گردشگری دارد که تاکنون سه مورد آن به بخش خصوصی واگذار شده است. این مناطق شامل سراب دره‌شهر، چشمه‌های آب گرم دهلران و منطقه غار زینگان در صالح آباد مهران است که در این سه منطقه مجتمع‌های توریستی تفریحی با امکانات کامل و مجهز توسط بخش خصوصی در حال ساخت است.

قاسم پور با اشاره به این‌که روستاهای گردشگری کلم، پشت قلعه آبدانان، سراب کلان سیران، زنجیره علیا و سنگ سفید در چرداول، خوران در ایوان و حیدرآباد میش خاص و همچنین سد سازبن در منطقه سیروان، شهر تاریخی و تنگه بهرام چوبین در دره شهر و تنگه رازیانه در بدره برخی دیگر از مناطق زیبا و دیدنی ایلام است، می‌افزاید: هشت هتل سه ستاره در سطح استان وجود دارد که این هتل‌ها در کنار دیگر واحدهای اقامتی و همچنین مدارس، خوابگاه‌های دانشجویی و کمپ‌های گردشگری، ظرفیت پذیرش 60 تا 70 هزار نفر مسافر را در ایام نوروز دارد. همچنین صد مسافرخانه نیز در شهرستان مهران مجهز و آماده شده، ضمن این‌که خانه‌های بوم گردی زیادی نیز در روستاهای شهر ایلام، دره شهر، بدره و شیروان آماده‌سازی شده است که مسافران نوروزی می‌توانند روی اقامت در آنها حساب کنند.

چهارمحال و بختیاری نیز از دیگر استان‌های بکر و بسیار تماشایی کشور است که باوجود 250 جاذبه شناخته شده طبیعی، تاریخی و مذهبی آنچنان که باید نتوانسته از ظرفیت‌های گردشگری خود برای جذب مسافر استفاده کند، به طوری که در نوروز سال گذشته فقط حدود 300 هزار نفر شب اقامت در این استان گزارش شد. نوروز سال گذشته هتلداران این استان هم رضایت چندانی از اقامت مسافر در هتل‌هایشان نداشتند، زیرا اتاق‌های هتل‌های آنها در بسیاری از روزها خالی و بدون مسافر بود.

محمودیان، مدیر یکی از هتل‌های شهرکرد با اشاره به استقبال کم مسافران از هتل‌ها در نوروز سال گذشته و با بیان این‌که سرمایه‌گذاری قابل توجه‌ای در ساخت هتل در شهرکرد انجام داده است، می‌گوید: با سرمایه‌گذاری ایجاد اشتغال کرده‌ایم تا با کسب درآمد بیشتر نیروهای بیشتری استخدام کنیم و در ایجاد اشتغال استان و شهرستان نقشی ایفا کنیم، اما متاسفانه مدیریت‌های نامناسب مانع از جذب مسافر و گردشگر در ایام نوروز در هتل‌ها شده است.

وی با بیان این‌که زمستان در شهرکرد بسیار سرد است و مسافری نیز وجود ندارد و ما به امید ایام نوروز زمستان را با درآمد کم سپری می‌کنیم، می‌افزاید: اما نوروز سال گذشته نیز مانند زمستان سپری شد و مسافران چندانی نداشتیم.

محمودیان با اشاره به مدیریت جذب مسافر و گردشگر توسط رسانه‌ها و صدا و سیما تاکید می‌کند: اعلام سردی هوا در شهرکرد در ایام نوروز گذشته در سطح کشور موجب شد مسافران بسیاری که قصد سفر به چهارمحال و بختیاری را داشتند صرف نظر کنند و این موارد باید امسال بیشتر مدیریت شود.

بسیاری دیگر از استان‌های زیبا اما کمتر شناخته شده کشور نیز وضع مشابهی دارند. برخی نیز مسیری برای عبور مسافران به دیگر استان‌ها هستند همچون استان قزوین که خود از جاذبه‌های تاریخی ارزشمندی برخوردار است، اما این استان فقط مسیری است برای گذر مسافران به دیگر استان‌ها و بنابراین اقامت شب بسیار کمی در آن وجود دارد که این امر مانع درآمدزایی از طریق گردشگری در این استان می‌شود.

فاطمه مرادزاده / گروه ایران