بهار فصل انتقام از طبیعت نیست

دو ـ از مهم‌ترین ایرادهای کارشناسان حوزه‌های مختلف ازجمله محیط‌ زیست پیدا نکردن زبان عامه‌پسند است. استفاده از ادبیاتی ناهموار و سرشار از واژگان پیچیده در لباس تخصص، در ارتباط مانع‌آفرینی و مردم را سردرگم می‌کند، تا جایی که مخاطب عام ترجیح دهد روزنامه تورق کند یا شبکه تلویزیونی را عوض کرده یا وبگردی کند.

با تجربه سه دهه مطالعه و تدریس با اطمینان می‌گویم که اگر می‌خواهیم حرف و نگاه محیط‌زیستی ما در جامعه مخاطب پیدا کند و اثرگذار باشد، باید به دنبال رفع لکنت‌های ارتباطی خود باشیم.

همان موانعی که در انتقال پیام، نقش پارازیت را ایفا می‌کند، هم مخاطب را آزار داده و هم پیام را دچار اغتشاش می‌کند.

سه ـ وقتی مقام معظم رهبری در روز فراموش‌نشدنی هفدهم اسفند 1393 که به احیای گفتمان «محیط‌زیست» کشور منجر شد، بر مقوله «آموزش» و «فرهنگ‌سازی» اصرار ورزیدند، یعنی باید به ساده‌ترین زبان فرهنگ‌سازی کرد.

این‌که انتظار داشته باشیم با چند یادداشت و همایش و نمایش در کوتاه مدت آنچنان تغییر اجتماعی ایجاد کنیم که افرادی که عموما از روی سهل‌انگاری دست به تخریب طبیعت می‌زنند در عملکرد خود تجدیدنظر کنند، دور از انتظار است.

برای ترمیم خانه زخم‌خورده و نااستوار محیط‌زیست باید علاوه بر «نقش ایوان» به «پای بست» هم توجه کرد.

تکرار تجربه‌های ساده را نباید دست‌کم گرفت. در میان انبوهی از توصیه‌هایی که بر سر مسافران نوروزی می‌ریزیم اگر همین ماجرای ساده «پرتاب نکردن زباله از خودرو» رعایت شود، حداقل در پایان تعطیلات از انبوه کیسه‌های پلاستیکی که دامن طبیعت کشور را آلوده می‌کنند، کاسته خواهد شد.

در این روزگار خشک، خودنمایی این همه کیسه سرگردان در دشت‌ها دردناک است. چرا باید جای گل‌های چشم‌نواز دشت‌ها را این مهاجم دیرتجزیه‌پذیر بگیرد؟ چرا سهم طبیعت از نوروز فقط کیسه پلاستیکی، بطری نوشابه و آب معدنی و پاکت‌های تنقلات است؟

چهار ـ نوروز عید زایش و سرزندگی است. در این فرصت اگر نمی‌توانیم برای حفاظت از طبیعت گامی برداریم،حداقل زایش را به مرگ تبدیل نکنیم.

ستیزه با طبیعت و محیط‌ زیست نه جایی در تعالیم اسلامی دارد و نه در فرهنگ ملی و باستانی ایرانیان. یک ایرانی مسلمان چون نیاکانش از هر وجب خاک این کهن بوم و بر حفاظت می‌کند.

دکتر اصغر محمدی فاضل - عضو هیات علمی دانشگاه محیط‌ زیست