به گزارش جام جم آنلاین، یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بیش از آنکه در گزارشهای خود به نتایج راستی آزمایی از فعالیت های هستهای ایران در چارچوب وظایف آژانس استناد کند و گزارش های کارشناسی را ملاک ارزیابی خود قرار دهد، به نظر می رسد این روزها همان دغدغه هایی را مطرح می کند که برای رژیم صهیونیستی و بازیگران میانی در پرونده هستهای مهم است.
گزارش اخیر آمانو در تناقضی آشکار که حاکی از سیاسی بودن رویکرد آقای مدیر کل است هم اذعان را در خود دارد و هم ادعا.
در گزارش قبلی آژانس (حدود سه ماه پیش) تصریح شد که «از زمان اجرای برنامه مشترک اقدام، ایران در هیچ یک از تأسیسات اعلام شده خود، UF6 را تا سطح بالاتر از اورانیوم 235 با غنای 5 درصد، غنی سازی نکرده و تمام ذخایر UF6 غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد این کشور، از طریق رقیق سازی یا تبدیل، به اکسید اورانیوم تبدیل شده است.»
این گزارش افزود: غنی سازی UF6 تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد، با همان میزانی که در گزارش پیشین مدیر کل عنوان شده بود، ادامه یافته است. مقدار این مواد که در فرم UF6 غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد باقی مانده، به 8390.3 کیلوگرم افزایش یافته است.
آژانس تاکید کرد: هیچ قطعه مهم تازه ای در رآکتور IR-40 (تاسیسات آب سنگین اراک) نصب نشده و هیچ فعالیت ساخت و آزمایش سوخت برای رآکتور، صورت نگرفته است.
همچنین ایران به ارائه دسترسی مدیریت شده آژانس به کارگاه های تولید سانتریفیوژ، کارگاه های تولید روتور سانتریفیوژ و تاسیسات ذخیره سازی، ادامه داده است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در اظهاراتی که روز دوشنبه سوم فروردین منتشر شد اذعان می کند که بازرسان نهاد تحت امرش تاکنون توانستهاند، پایبندی ایران به مفاد توافق ژنو را تأیید کنند.
آمانو یک عبارت دیگر را به این اذعان خود می افزاید و می گوید: اما (بازرسان آژانس) نمیتوانند صلح آمیز بودن همه مواد هسته ای داخل ایران را تایید کنند.
به بیان دیگر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی از یک سو انحراف نداشتن ایران از مسیر صلح آمیز و پایبندی تهران به مفاد توافق ژنو را تایید میکند اما از نگرانیهایی سخن می گوید که هیچ مستندی برای آن جز دغدغه برخی طرف ها مانند رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی وجود ندارد.
از این منطق و قرائت، ایران باید پاسخگوی اتفاقاتی باشد که هنوز رخ نداده است یا درباره انحرافی توضیح دهد که برخی، نگران وقوع آن در آینده هستند!
از چنین زاویهای، به جای اینکه ایران در قبال انحراف یا تخلفی عینی پاسخگو باشد در فرآیندی معکوس باید ثابت کند که تخلفی نکرده است!
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی از راه حل رفع این نگرانی موهوم هم میگوید؛ به این ترتیب که «ایران باید پروتکل الحاقی را اجرایی کند و آژانس هم در صورت به توافق رسیدن ایران و 1+5، نقش محوری خود را در این میان کماکان حفظ خواهد کرد.»
مدیرکل آژانس در خصوص روزهای پس از توافق احتمالی هم پیشبینیهایی کرد و گفت: «آژانس حتی پس از امضای توافقنامه، چشم و گوش جامعه جهانی در ایران خواهد بود.»
کشورهای عضو ان.پی.تی، در سال ۱۹۹۷ برای تقویت هدف جلوگیری از اشاعه سلاحهای هستهای توافق نامه جدیدی بنام «پروتکل الحاقی» امضا کردند. این سند اختیارات آژانس را برای نظارت بر چگونگی عملکرد کشورهای عضو نسبت به وضعیت قبل از آن بسیار افزایش میدهد.
در اینجا ذکر چند نکته درباره پیشنهاد یوکیا آمانو درباره اجرای پروتکل الحاقی ضروری است.
جمهوری اسلامی ایران پروتکل الحاقی را در دسامبر 2003 امضا کرد، ولی هنوز آن را به تصویب نرسانده است؛ بنابراین از نظر حقوق بینالملل ملزم به اجرای مفاد آن نیست.
لازمه اجرایی شدن پروتکل الحاقی و ملزم شدن ایران آن است که این پروتکل در مجلس یا پارلمان کشور هدف مورد تأیید قرار گیرد.
اما آقای آمانو که آژانس را «چشم و گوش جامعه جهانی حتی بعد از امضای توافق» میداند هیچ توضیحی در این باره نداد که چرا بعد از ورود بازرسان آژانس، اطلاعات محرمانه ایران از محافل نامحرم سر درمی آورد.
این نکته ای است که فریدون عباسی رئیس وقت سازمان انرژی اتمی در بهمن 1391 از آن خبر داد و با تاکید بر این که همه فعالیتهای ما تحت نظارت دوربینهای آژانس انجام میشود، گفت: جالب است که درز اخبار محرمانه ایران مدت کوتاهی پس از حضور بازرسان و اطلاع آنها صورت میگیرد.
وی افزود: مدیران آژانس باید توجه کنند که متاسفانه سیستم آنها از امنیت کافی برخوردار نیست و از اینکه جمهوری اسلامی ایران این نکته را بارها گوشزد کرده، لازم است در نحوه تعامل با ایران دقت بیشتری داشته باشند.
در همان زمان، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز از تشدید تحرکات واشنگتن علیه تهران خبر داد و نوشت: باراک اوباما در حال فشار بر بازرسان هستهای سازمان ملل متحد است تا اطلاعات محرمانه و طبقهبندی شدهای را که به ادعای این روزنامه نشان میدهد که ایران در حال طراحی و آزمایش فناوری تسلیحات هستهای است، منتشر کند.
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی از یک سو عدم انحراف ایران از مسیر صلح آمیز و پایبندی تهران به مفاد توافق ژنو را تایید می کند اما از نگرانی هایی می گوید که هیچ مستندی برای آن جز دغدغه برخی طرف ها مانند رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی وجود ندارد. |
حتی برخی گزارش ها حاکی از آن بود که بازرسان آژانس پیش از شهادت برخی از شهدای هسته ای ایران با آنها دیدار داشته اند و سرویس های اطلاعاتی موساد اسرائیلی و سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) از طریق بازدیدهای بازرسان آژانس توانسته اند اطلاعات لازم را برای انجام عملیات های ترور شهدای هسته ای به دست آورند.
اکنون این سوال به طور جدی مطرح است؛ آقای آمانو که نگران دغدغه های فاقد استناد طرف هایی مانند اسرائیل است و از انحراف های محتمل آینده سخن می گوید چه پاسخی برای نگرانی های عینی و واقعی ایران در این باره دارد؟
جام جم آنلاین- جواد ارشادی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد