ایران و 1+5 که براساس گفتوگوهای وین در پاییز سال گذشته، قرار بود تا پایان ماه مارس سال 2015 به توافقی سیاسی دست یابند، پس از دوبار تمدید یکروزه این ضربالاجل، در نهایت توانستند در پایان هشتمین روز از گفتوگوهای لوزان در هتل بوریواژ به یک «بیانیه مشترک» دست یابند؛ بیانیهای غیرحقوقی که فقط چگونگی ادامه گفتوگوها تا تیرماه امسال را روشن کرده و البته درباره جزئیات آن حرف و حدیثهایی وجود دارد.
محمدجواد ظریف بلافاصله پس از اعلام نهایی شدن بیانیه لوزان در توئیتی نوشت: «راهحلها پیدا شد. آماده شروع فوری نگارش پیشنویس هستیم.» منظور او از «پیشنویس»، تدوین متن توافق نهایی میان ایران و 1+5 است.
بهدنبال روشن شدن چارچوب سیاسی توافق نهایی ایران و 1+5، کشورهای مختلف از این پیشرفت مذاکرات هستهای حمایت کردند.
افزون بر هفت کشور حاضر در گفتوگوهای لوزان، رسانهها از استقبال دبیرکل سازمان ملل، مقامات ترکیه، عربستان، استرالیا، ایتالیا، الجزایر، هند، قزاقستان، حزبالله لبنان و آژانس بینالمللی انرژی اتمی از نتایج گفتوگوهای تازه هستهای خبر دادهاند.
بسیاری از شخصیتهای برجسته سیاسی در جهان و اندیشکدههای سیاسی نیز آنچه را در لوزان حاصل شد یک اتفاق «تاریخی» نامیدند.
کاربران شبکههای اجتماعی نیز لحظاتی پس از قرائت بیانیه لوزان، این بیانیه را دستاوردی برای کشورمان دانسته و از تیم مذاکرهکننده هستهای حمایت کردند.
وزرای خارجه و هیاتهای مذاکرهکننده ایران و 1+5 که پس از توقف مذاکراتی که در آخرین روزهای سال 93 آغاز شده بود و بلافاصله در نخستین روزهای سال نو خورشیدی، گفتوگوهایی فشرده را آغاز کرده بودند، در نهایت نتایج این گفتوگوها را در نشستی خبری در دانشگاه لوزان اعلام کردند؛ نشستی که ابتدا بهطور مشترک میان فدریکا موگرینی و محمدجواد ظریف آغاز شد سپس با نشست خبری وزرای خارجه ایران و آمریکا ادامه یافت.
ظریف و موگرینی در متن مشترکی که به دو زبان فارسی و انگلیسی قرائت کردند، بر این مهم صحه گذاشتند که «ما به راهحلهایی در مورد مولفههای مهم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دست یافتیم... اکنون میتوانیم مجددا نگارش متن توافق نهایی و ضمائم آن را با بهره گرفتن از راهحل هایی که در این چند روز به آنها دست یافتهایم، شروع کنیم.»
براساس اعلام وزیر امورخارجه ایران و مسئول هماهنگی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، «همچنان که ایران برنامه صلحآمیز هستهای خود را دنبال میکند، سطح و ظرفیت غنیسازی و میزان ذخایر ایران برای دورههای زمانی مشخص، محدود خواهد شد و نطنز تنها مرکز غنی سازی ایران خواهد بود. تحقیق و توسعه غنیسازی در ایران روی ماشینهای سانتریفیوژ بر اساس یک جدول زمانی و سطح توافق شده، انجام خواهد شد.
فردو از یک سایت غنی سازی به یک مرکز هستهای، فیزیک و فناوری تبدیل خواهد شد. در این مرکز همکاری بینالمللی در حوزههای تحقیق و توسعه مورد توافق تشویق خواهد شد... مواد شکافتپذیر در فردو نخواهد بود.
رآکتور تحقیقاتی پیشرفته آب سنگین در اراک با همکاری مشترک بینالمللی بازطراحی و نوسازی خواهد شد به گونهای که پلوتونیوم با قابلیت تسلیحاتی در آن تولید نشود. بازفرآوری صورت نخواهد گرفت و سوخت مصرف شده صادر خواهد شد.»
در این نشست مشترک که با حضور مسئولان تیمهای مذاکرهکننده برگزار شد، تاکید شده «مجموعه تدابیری برای نظارت بر اجرای مفاد برجام شامل کد اصلاحی 3.1 و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مورد توافق واقع شده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی از فناوریهای مدرن نظارتی استفاده خواهد کرد و از دسترسیهای توافق شده بیشتری از جمله به منظور روشن کردن موضوعات گذشته و حال برخوردار خواهد شد. ایران در همکاریهای بینالمللی در حوزه انرژی هستهای صلحآمیز مشارکت خواهد کرد که میتواند شامل ساخت نیروگاههای هستهای و رآکتورهای تحقیقاتی شود.»
چنانکه موگرینی و ظریف در نشست خبری مشترک خود تاکید کردند، اتحادیه اروپایی، اعمال تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با هستهای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات متحده نیز اجرای تحریمهای مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هستهای را همزمان با اجرای تعهدات عمده هستهای ایران به نحوی که توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی راستیآزمایی شود، متوقف خواهد کرد.
یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر خواهد شد که در آن، تمامی قطعنامههای قبلی مرتبط با موضوع هستهای لغو خواهد شد و برخی تدابیر محدودیتساز مشخص را برای یک دوره زمانی مورد توافق، لحاظ خواهد کرد.»
در پایان بیانیه مشترک لوزان خاطرنشان شده «ما در هفتهها و ماههای آینده، برای نگارش متن برجام شامل جزئیات فنی آن، در سطوح سیاسی و کارشناسی کار خواهیم کرد. ما خود را متعهد به تکمیل تلاشها تا تاریخ یازدهم تیرماه میدانیم.»
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان، در کنفرانس خبری که پس از بیانیه پایانی دو طرف قرائت شد، در پاسخ به پرسشهای خبرنگاران گفت که «رآکتور اراک، آب سنگین باقی میماند و با توجه به آخرین پیشرفتهای فناوری بازطراحی خواهیم کرد و در این روند کشورهای مختلف از اعضای 1+5 و خارج از آنها همراه با ما حضور خواهند داشت».
وی ادامه داد: ما بحث تحقیق را ادامه خواهیم داد و رآکتورهای ما باید پیشرفتهتر شود و درباره سانتریفیوژهایمان نیز به آنچه امضا میکنیم متعهد هستیم و تمرکز میکنیم بر فعالیتهای هستهای در نطنز، دیگر فعالیتها و آنچه باید در فردو انجام دهیم.
ظریف با تاکید بر اینکه نباید نیمه خالی لیوان را ببینیم، افزود: تمامی قطعنامههای شورای امنیت، آمریکا اعم از کنگره و دولت باید برداشته شود.
به گفته وی، چارچوب کلی مورد توافق ما برای برنامههایی که از سوی جمهوری اسلامی انجام خواهد گرفت این است که ما در نطنز با تعدادی سانتریفیوژ کار را ادامه میدهیم و بیش از هزار سانتریفیوژ در فردو ادامه کار خواهند داد بدون اینکه به کار غنیسازی بپردازند. ممکن است از آنها برای تولید ایزوتوپهای پایدار استفاده شود یا برای دیگر استفادههای صلحآمیز از جمله تحقیق و توسعه در حوزههای پیشرفته فیزیک هستهای با همکاری بینالمللی استفاده خواهد شد.
همچنین محمدجواد ظریف در بدو ورود به تهران که با استقبال مردمی از وی همراه بود، با اشاره به بیانیه پایانی لوزان گفت: مجموعه راهحلهای اعلام شده در این بیانیه میتواند مبنای سند نهایی مذاکرات هستهای باشد.
اوباما: به توافقی خوب دست یافتیم
دقایقی پس از اعلام پایان مذاکرات فشرده در لوزان و قرائت بیانیه مشترک ایران و 1+5، باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا با برگزاری کنفرانسی خبری در واشنگتن گفت که بهترین راهحل برای موضوع برنامه هستهای ایران از راه دیپلماسی است.
با توافقی که صورت گرفته همه مسیرهای احتمالی برای اینکه ایران به سمت بمب اتمی حرکت کند، مسدود میشود.وی گفت که ما با همراهی متحدانمان شدیدترین تحریمها را اعمال کردیم. البته این تحریمها نتوانسته ایران را وادار را به توقف برنامه هستهای کند اما آنها را به میز مذاکره کشاند.
وی افزود: واقعیت این است که ما سه گزینه داریم که اول آن است که به توافق خوبی مثل توافق کنونی برسیم. گزینه دوم این است که تاسیسات ایران را بمباران کنیم که این کار تنها برنامه هستهای آن را به تاخیر میاندازد. گزینه سوم آن است که میز مذاکرات را ترک کنیم که این هم ما را از هدف دور میکرد و در واقع ما را به گزینه دوم میبرد.
اوباما درباره فتوای رهبر معظم انقلاب هم صحبت کرد و گفت که رهبر عالی ایران فتوایی درباره ممنوعیت استفاده از سلاحهای اتمی دارد. این توافق (توافق حاصل شده در لوزان) میتواند این امکان را به ایران بدهد که به جامعه جهانی نشان دهد برنامه هستهای این کشور فقط برای مصارف صلحآمیز است.
باراک اوباما در بخش دیگری از این سخنرانی توافق کنونی را «توافقی خوب» برای آمریکا، مردم آن و متحدان ایالات متحده از قبیل اسرائیل،عربستان سعودی و دیگر کشورهای منطقه دانست.
وی همچنین به نتانیاهو هم اشاره کرد و افزود: با نخستوزیر رژیم صهیونیستی درباره مذاکرات هستهای ایران صحبت میکند. او افزود که «واضح است که من و بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل درباره مسیر مورد نظر برای برنامه هستهای ایران اختلاف داریم. من معتقدم مسیر کنونی بهترین مسیر است.»
وی همچنین گفت که با پادشاه عربستان سعودی هم در همین باره صحبت کرده تا بر حمایت از کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس تاکید کند.
وی یادآور شد که رهبران کشورهای عربی و عضو شورای همکاری خلیج فارس را به کمپ دیوید دعوت کرده تا درباره امنیت خلیج فارس با آنها صحبت کند.
رئیس دولت آمریکا در بخش دیگری از اظهاراتش که بهنظر میرسید بیشتر مصرف داخلی داشته و با هدف آرام کردن مواضع تند مخالفان غربی توافق است، ادعا کرد که «ایران همواره این امکان را دارد که تقلب کند... اگر ایران راستیآزمایی را انجام ندهد توافقی (توافق نهایی) نخواهد بود».
وی یادآور شد: «ایران بیش از هر کشور دیگری شاهد بازرسیها خواهد بود و به عنوان عضو ان.پی.تی تعهداتی دارد. جامعه بینالمللی پذیرفته مرحله به مرحله بخشهایی از تحریمها علیه ایران را لغو کند، اما در همان حال تحریمهای دیگر درباره موشکهای بالستیک و حقوق بشر ادامه خواهد یافت.»
جان کری: لغو تحریمها مرحلهای است
جان کری وزیر امور خارجه آمریکا که در جریان گفتوگوهای هستهای، رکورد وزرای خارجه ایالات متحده در تاریخ برای طولانیترین مذاکرات بر سر یک موضوع را شکسته نیز در کنفرانس خبری پنجشنبهشب خود، با بیان اینکه ما و شرکایمان در ١+٥ در این تفاهم به پارامترهایی دست یافتهایم، گفت: ما حاضر به قبول هر توافقی نیستیم و پارامترهای این توافق به صورت مرحلهای اجرا میشوند. وی همچنین گفت که ایران دو سوم سانتریفیوژهایش را بر خواهد چید و نظارت بر ایران همیشگی خواهد بود.
وی با بیان اینکه برخی زیرساختهای ایران برچیده خواهد شد، مدعی شد مانع دستیابی به مواد مورد نیاز برای دستیابی به تسلیحات هستهای شدهاند. وزیر خارجه آمریکا افزود: ما امروز به فهم و درکی سیاسی دست یافتیم و این اساسی برای توافقی است که ۱۵ سال غنیسازی را متوقف میکند.
وی با وجود ادعای توقف 15ساله غنیسازی، بلافاصله به جزئیات توافق صورت گرفته پرداخت و گفت: ایران فقط در تاسیسات نطنز غنی سازی با درصد بسیار پایینی را انجام خواهد داد. در این تاسیسات نیز بازنگریهای اساسی صورت خواهد گرفت. فوردو نیز به یک مرکز فناوری تبدیل خواهد شد... ایران نخواهد توانست پلوتونیوم مورد نیاز برای تولید بمب بسازد.
ایران بر اساس توافق صورت گرفته تا ۱۵سال آینده هیچ رآکتور آب سنگینی نخواهد ساخت. کری افزود: نظارت شدید بر برنامه هستهای ایران تا ۲۰ سال آینده تداوم خواهد یافت.
وی با اشاره به اینکه ایران به تعهدات خود بر اساس برنامه اقدام مشترک عمل کرده، گفت: تحریمها علیه ایران به صورت تدریجی لغو خواهد شد و در صورتی که ایران به تعهدات خود عمل نکند تحریمها بازخواهد گشت.
تکرار سناریوی جنگ «فکتشیت»ها
با وجود اینکه متن بیانیه مشترک لوزان به برخی کلیات مرتبط با نتایج گفتوگوهای ایران و 1+5 پرداخته و کمتر میشد در آن نشانی از جزئیات را دید، اما انتشار فکتشیتهای ایرانی و آمریکایی درباره نتایج این گفتوگوها متفاوت از بیانیه مشترک، دارای برخی جزئیات بود که البته روایت ایرانی و آمریکایی از آن تفاوتهای نگرانکنندهای داشت.
پیش از نشست خبری ظریف و موگرینی، فکتشیت ایرانی درباره گفتوگوهای لوزان تصریح بر این داشت که «در چارچوب راهحلهای موجود، هیچ یک از تاسیسات و فعالیتهای مرتبط هستهای متوقف، تعطیل و یا تعلیق نمیشود و فعالیتهای هستهای ایران در تمامی تاسیسات هستهای از جمله نظنز، فردو، اصفهان و اراک ادامه خواهد یافت... دوره زمانی برنامه جامع اقدام مشترک در خصوص برنامه غنیسازی ایران 10 ساله خواهد بود.
در طول این مدت، تعداد بیش از ۵۰۰۰ ماشین سانتریفیوژ در نظنز به تولید مواد غنی شده در سطح 3.67 درصد ادامه خواهند داد. ماشینهای اضافه بر این تعداد و زیرساختهای مرتبط با آنها جهت جایگزینی با ماشینهایی که در طول این زمان آسیب میبینند جمعآوری و تحت نظارت آژانس نگهداری خواهد شد.
همچنین ایران قادر خواهد بود ذخایر موجود مواد غنی شده خود را برای تولید مجتمع سوخت هستهای یا صادرات آنها به بازارهای بینالمللی در قبال خرید اورانیوم اختصاص دهد.
براساس راهحلهای به دست آمده ایران برنامه تحقیق و توسعه خود را بر روی ماشینهای پیشرفته ادامه خواهد داد و مراحل آغاز و تکمیل فرآیند تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای IR-4-، IR-5، IR-6 و IR-8 را در طول دوره زمانی ده ساله برنامه جامع اقدام مشترک ادامه خواهد داد.»
در این فکت شیت همچنین تصریح شده بود که «براساس راهحلهای بهدست آمده، پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک، تمامی قطعنامههای شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریمهای اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یکجانبه آمریکا از جمله تحریمهای مالی، بانکی، بیمه، سرمایهگذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزههای مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی و خودورسازی فورا لغو خواهند شد.
همچنین تحریمها علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمانها، نهادهای دولتی و خصوصی تحت تحریمهای مرتبط هستهای ایران از جمله؛ بانک مرکزی، سایر موسسات مالی و بانکی، سوئیفت، کشتیرانی و هواپیمایی جمهوری اسلامی، کشتیرانی نفت بهطور همهجانبه فورا برداشته خواهند شد.
همچنین کشورهای عضو گروه 1+5 متعهد هستند از وضع تحریمهای جدید در موضوع هستهای خودداری نمایند. با این همه روایت فکتشیت آمریکایی از جزئیات توافق هستهای متفاوت است.
در بخشی از فکتشیت یادشده آمده «تعداد سانتریفیوژهای ایران از 19000 کنونی به 6104 دستگاه میرسد، که در ده سال آینده تنها 5060 عدد از آنها اورانیوم غنیسازی خواهد کرد.
تمامی سانتریفیوژها از نوع IR-1 خواهد بود... ایران موافقت کرده دستکم به مدت 15 سال، بالای 3.67 درصد غنیسازی نکند... ایران موافقت کرده به مدت دستکم 15سال، ذخایر اورانیوم غنیشده خود را از مقدار 10000 کیلوگرم کنونی، به 300 کیلوگرم کاهش دهد».
در این فکتشیت خاطرنشان شده است که «ایران در طول عمر رآکتور، تمام سوخت مصرفشده رآکتور را به خارج از کشور منتقل میکند... ایران به صورت نامحدود، متعهد شده است که بازفرآوری یا تحقیق و توسعه بازفرآوری بر سوخت هستهای مصرفشده، انجام ندهد... ایران به مدت 15سال، فراتر از نیازهای رآکتور اصلاحشده اراک، آب سنگین انباشت نکرده و تمامی آب سنگین باقیمانده را در بازارهای بینالمللی به فروش میرساند... ایران به مدت 15 سال، هیچ رآکتور آب سنگین دیگری نمیسازد.»
نگرانیها از فکتشیت آمریکایی که جزئیات تفاهم لوزان را متفاوت از تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان روایت میکند، ریشه در اقدام مشابه واشنگتن پس از توافق ژنو دارد. اقدامی که نشان داد آمریکا حتی برای چند ساعت هم نمیتواند به توافقات صورت گرفته در اتاقهای مذاکره پایبند بماند.
شاید در واکنش به همین نگرانیها بود که ظریف به خبرنگاران گفت: همه شرکت کنندگان در مذاکرات براساس نیازهای داخلی خود روایتهایی را از آنچه اتفاق افتاده مطرح خواهند کرد... در برخی زمینهها نیاز است در سه ماه آینده گفتوگو کنیم به همین دلیل برخی نکات که در متن وجود داشت با برخی ابهامات یا نکات کلی مواجه بود اما در مورد موضوعات اساسی توافق شده است... ایران در صورت مشاهده عدم اقدام، اقدام متقابل را انجام خواهد داد.»
تفسیرهای متفاوت، پاشنه آشیل مذاکرات
با وجود اینکه وزیر امور خارجه کشورمان به تناقضهای فکتشیت ادعایی ایالات متحده پاسخ داده، اما در داخل کشورمان برخی صاحبنظران خواستار تکذیب صریح ادعاهای آمریکایی درباره بیانیه لوزان شدهاند.
نگرانیها از برداشتهای متفاوت از مذاکرات لوزان نه فقط ناشی از فکتشیت آمریکاییها، بلکه در پس اظهارات برخی دیگر از مقامات 1+5 تشدید شده است، بویژه آنکه لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه گفته «این موضوع مهم که در پی توافق بر سر چارچوب توافقنامه نهایی هستهای ایران، تحریمهای اعمال شده علیه این کشور چه زمانی لغو خواهد شد، هنوز حل نشده است.» جان کری وزیر خارجه ایالات متحده هم مدعی شده «روایت ایران از پارامترها با ما متفاوت است».
وزیر خارجه آلمان هم مدعی شده که در 10 سال، دو سوم ظرفیت غنیسازی تعطیل و 95 درصد اورانیوم غنی شده، رقیق یا صادر میشود.
برخی معتقدند که روایت بحثبرانگیز واشنگتن از مذاکرات لوزان، با هدف پاسخگویی به ادعاهای تندروهایی است که همچنان توافق ایران و 1+5 را «توافق بد» توصیف میکنند.
خبرگزاری فرانسه، دیروز به نقل از توئیتر مارک رگو، سخنگوی نتانیاهو نوشت: «نتانیاهو در گفتوگویی تلفنی با اوباما نگرانیهای خود را در خصوص توافق هستهای با ایران ابراز کرده و گفته توافقی بر مبنای این چارچوب بقای اسرائیل را تهدید میکند.»
او همچنین در نطقی، از اینکه 1+5 مشروعیت برنامه هستهای ایران را پذیرفته، ابراز نگرانی کرده است. همچنین نخستوزیر رژیم صهیونیستی در کنفرانس خبری گفت تفاهم ایران و 1+5 از آنچه فکر میکرده بدتر است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، بنیامین نتانیاهو در این کنفرانس خبری که از شبکه بی.بی.سی فارسی به صورت زنده پخش شد، گفت: این توافق اقتصاد ایران را رونق میبخشد و جلوی ایران برای دستیابی به سلاح هستهای را نمیگیرد.
همچنین جان بینر، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار بیانیهای اوباما و کاخ سفید را به کوتاه آمدن در برابر تقاضاهای تیم مذاکرهکننده ایرانی متهم کرده است.
جب بوش، برادر رئیسجمهور پیشین آمریکا و نامزد احتمالی حزب جمهوریخواه در انتخابات سال 2016 نیز توافق هستهای ایران و گروه 1+5 را «دارای اشکال» نامیده و گفته «هیچ چیز در این توافق لغو تحریمهای آمریکا و تحریمهای بینالمللی را توجیه نمیکند.»
ریک پری، فرماندار اسبق ایالت تگزاس از حزب جمهوریخواه هم در حساب توئیتر خود نوشته آمریکاییها حق دارند از توافقی که سرشار از امتیازات اعطا شده از سوی دولت اوباماست نگران باشند. باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا هم از قانونگذاران در کنگره خواسته نسبت به ایران هوشیار باشند.
روحانی: مذاکرات هستهای پله اول برای تعامل سازنده با جهان است
حسن روحانی، رئیسجمهور کشورمان عصر دیروز در یک برنامه زنده تلویزیونی با موضوع بیانیه لوزان از شبکه خبر با مردم سخن گفت و با تاکید بر اینکه «امروز روزی است که در خاطره تاریخی ملت ایران خواهد ماند»، تصریح کرد: مذاکرات هستهای ما پله اول برای تعامل سازنده با جهان است و ما با کشورهایی که رابطه سرد داریم رابطه بهتر میخواهیم.
وی ضمن قدردانی از مقاومت و ایستادگی مردم، یادآور شد: در چارچوبی که به آن رسیدیم 1+5 پذیرفته که ایران دارای غنیسازی در خاک خود باشد یعنی آنچه که تا پیش از این میگفتند که غنیسازی در ایران تهدیدی برای منطقه و جهان است، امروز همه پذیرفتند که غنیسازی در ایران برای هیچ کس تهدید به شمار نمیرود.
رئیسجمهور اظهار کرد: در این چارچوب اراک با فناوری مدرنتر فعال خواهد شد، فردو که برخی فکر میکردند بسته میشود برای همیشه باز میماند. در فردو هزار سانتریفیوژ مستقر خواهد بود و فعالیت و فناوریهای دیگر هستهای و فیزیکی در آنجا انجام خواهد شد.
به گزارش فارس، روحانی خاطرنشان کرد: بر اساس این چارچوب همه تحریمها در بخش مالی، اقتصادی و بانکی در همان روز اجرای توافق و همه قطعنامهها علیه ایران لغو خواهد شد و از روز توافق همکاریهای جدید هم در بخش هستهای و هم دیگر بخشها با دنیا صفحه جدید خود را تجربه خواهد کرد.رئیسجمهور با بیان این که آنچه که امروز به آن دست یافتیم در سایه همدلی و همزبانی و انسجام بوده است، گفت: ما همواره از رهنمودهای مقام معظم رهبری بهره بردیم و ایشان نیز سخاوتمندانه ارشادات خود را در اختیار دولت و تیم مذاکرهکننده قرار دادند. من در اینجا لازم میدانم از مقام معظم رهبری و روسای قوای مقننه و قضاییه و همه مسئولانی که بر این اساس به ما کمک کردند تا این گام را برداریم و در گام بعدی نیز نیازمند یاری و همکاری آنها خواهیم بود، تشکر کنم.
رئیسجمهور اظهار کرد: ما در مذاکرات هستهای هر آنچه به دنیا گفتیم، وعده دادیم یا وعده خواهیم داد پای قول خودمان ایستادهایم و دنیا بداند ما اهل فریب و دورویی نیستیم و اگر وعدهای دادیم به آن وعده عمل خواهیم کرد و البته وعده ما در چارچوب منافع و مصالح ملی ما خواهد بود و این مشروط به آن است که طرف مقابل هم به وعدههای خود عمل کند.
وی ادامه داد: ما بهدنبال همکاری و هماهنگی با همه کشورهایی هستیم که میخواهند و اراده دارند به ملت ایران احترام بگذارند و با مردم ایران در چارچوب منافع مشترک کار کنند و ما دست دوستی به سوی این کشورها دراز میکنیم؛ با همه کشورهایی که رابطه خوب داریم رابطه صمیمانهتر میخواهیم، با کشورهایی که رابطه سرد داریم رابطه بهتر میخواهیم و اگر با کشورهایی دارای تنش یا احیانا خصومت هستیم، خواهان پایان تنش و پایان خصومت هستیم.
قدردانی ائمه جمعه از تیم مذاکرهکننده هستهای
خطیبان جمعه کشور در خطبههای نمازجمعه، با قدردانی از عملکرد مذاکرهکنندگان هستهای کشورمان، حاصل این عملکرد را به رسمیت شناخته شدن حق هستهای مردم دانستند.
آیتالله امامی کاشانی، خطیب جمعه تهران نیز در اولین خطبههای نمازجمعه پس از پایان مذاکرات لوزان گفت: «انصافاً تیم مذاکرهکننده هستهای تیمی متین، با حکمت و با متانت است، تیم مذاکرهکننده هستهای همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند نرمش قهرمانانه و تلاش شبانهروزی و خستگیناپذیر داشتند. واقعاً باید به همه آقایان مخصوصاً آقای رئیسجمهور و بالاخص وزیر امور خارجه هم تبریک و هم خسته نباشید گفت؛ طبق فرموده خداوند نصر و موفقیت دست خداست و نصیب افراد شایسته میشود.» پیش از خطبههای دیروز محمد نهاوندیان، رئیسدفتر رئیسجمهور هم گفت که «دوستان از این بیانیه خوشحالند و دشمنان از آن ناراحتند».
به گزارش ایرنا، امامجمعه مشهد گفت: تلاش و مقاومت تیم مذاکرهکننده ایران قابل قدردانی است و از عزیزانی که تعطیلات نوروزی خود را در یک کار پرخوف و پرزحمت و در برابر دشمن در عرصه مذاکرات گذراندند قدردانی میکنم.
آیتالله سید احمد علمالهدی افزود: دشمن در جریان مذاکرات هستهای اخیر تلاش بسیار کرد که در یک سنگر سیاسی ما را شکست دهد اما مقاومت تیم مذاکرهکننده ایران باعث شد آنان بیانیه مطبوعاتی صادر کنند.
آیتالله سید هاشم حسینیبوشهری، امامجمعه موقت قم نیز ضمن قدردانی از تلاشها و فداکاریهای تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان گفت: جمهوری اسلامی ایران بخوبی به همه جهانیان نشان داد برنامههایش کاملا منطقی و اخلاقی است. وی در خطبههای نمازجمعه شهر مقدس قم افزود: بیانیه مشترک صادر شده براساس گفته وزیر امورخارجه الزامآور نیست، اما تیم مذاکرهکننده هستهای در توافقنامه جامع که براساس راهحلهای پیشبینی شده طی سه ماه آینده تدوین میشود، باید نکاتی را مدنظر قرار دهد.
گروه سیاسی - روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد