عربستان؛ ناتوان از پیشبرد اهداف در یمن

تازه‌ترین اخبار رسیده مربوط به تعداد کشته‌شدگان برخی از شهرهای یمن است که بعضی رسانه‌ها به آن اشاره کرده‌اند، اما با وجود این اخبار، همچنان موضوعی که در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، این است که آیا عربستان با این که در حملات هوایی خود دستاورد چندانی به دست نیاورده، دست به تجاوز زمینی خواهد زد یا خیر؟

حسین رویوران، کارشناس مسائل منطقه‌ای در گفت‌وگو با جام‌جم در مورد این حملات اظهار کرد: عربستان برای انجام و ادامه حملات هوایی به یمن نیاز به بانک اطلاعاتی و اهداف از پیش تعیین شده دارد، اما به دلیل این که یمن کشوری فقیر است، در نتیجه اهداف محدودی برای انجام این حملات وجود دارد. با گذشت ده روز از انجام این حملات، این اهداف تمام شده و حال شاهد این هستیم که طی چند روز گذشته حملاتی را علیه اردوگاه‌های آوارگان، بیمارستان‌ها و بازار انجام می‌دهند. ادامه این حملات واکنش سازمان‌های حقوق بشری را به همراه خواهد داشت.

وی در مورد هدف عربستان در انجام این حملات افزود: مقامات ریاض به دنبال این بودند که بخشی از یمن را در اختیار نیروهای طرفدار خود قرار داده سپس به این جنگ ادامه دهند، اما مقاومت نیروهای مردمی و حوثی‌ها موجب شده حتی کنترل شهر عدن که در اختیار نیروهای منصور هادی بود، به دست نیروهای انقلابی بیفتد. بنابراین عربستان حال در بحرانی گرفتار شده است: از یک سو نمی‌تواند به حملات هوایی خود ادامه دهد و از سوی دیگر در ایجاد یک طرف یا سرزمین در یمن با سلطه طرفدارانش ناتوان بوده است.

این کارشناس درباره احتمال حمله زمینی عربستان به یمن گفت: یکی از دلایلی که عربستان برای انجام این حملات به سمت شورای همکاری خلیج‌فارس رفته، به دلیل ترس آنها از انجام حملات زمینی متقابل از سوی یمن به سمت مرزهای عربستان است. لازم به توجه است که در جنگ ششم حوثی‌ها با علی عبدالله صالح در سال 2008، عربستان مواضع حوثی‌ها را بمباران هوایی کردند که حوثی‌ها در مقابل، با پیشروی در عمق 25 کیلومتری خاک عربستان 45 روستا را تصرف و در روز آتش‌بس عقب‌نشینی کردند. این موضوع نشان می‌دهد عربستان تا چه حد در بحث زمینی آسیب‌پذیر است.

ائتلاف با محوریت ریال‌های سعودی

با این اوصاف، به نظر می‌رسد عربستان همچنان به کمک برخی کشورها که در ائتلاف به رهبری این کشور شرکت کرده‌اند امیدوار است، اما این در حالی است که در روزهای گذشته، برخی از کشورهای عضو این ائتلاف، مواضع متزلزلی از خود نشان داده‌اند و همین مساله باعث شده که برخی کارشناسان در ادامه کار این ائتلاف، ابراز تردید کنند. بنا به گفته رویوران، این ائتلاف یک ائتلاف آرمانی یا ایدئولوژیک نیست؛ بلکه دور سفره ریال عربستان شکل گرفته است. دلیل حمایت کشورهایی همچون مصر، اردن و پاکستان این است که ریاض کمک‌های مالی فراوانی در اختیار این کشورها قرار می‌دهد، اما باید توجه داشت که این کشورها خود با مشکلات امنیتی درگیر هستند. مصر در حال مبارزه با نیروهای تروریستی در منطقه سیناست و پاکستان نیز درگیر مبارزه با گروه‌های شبه‌نظامی در مناطق قبایلی است. این دو کشور نتوانسته‌اند در این زمینه موفق باشند، به همین دلیل عربستان نمی‌تواند حساب چندانی روی این کشورها برای جنگ زمینی باز کند.

برخی این موضوع را مطرح می‌کردند که آیا عربستان می‌تواند مثل بحرین، در یمن مداخله کرده و اعتراضات را سرکوب کند؟ رویوران ضمن منتفی دانستن کامل این موضوع گفت: یمن یک سرزمین بزرگ با اصالتی قدیمی است و با برخی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس تفاوت دارد. از سوی دیگر جامعه بحرین یک جامعه غیرمدنی است و این در حالی است که جامعه یمن قبیله‌ای و عمدتا مسلح است. به همین دلیل دخالت در یمن همچون بحرین برای عربستان غیرممکن است.

ادامه درگیری‌ها

اخبار و تحلیل‌ها درباره احتمال تجاوز گسترده‌تر عربستان به یمن در حالی است که اخبار و گزارش‌ها از این کشور حکایت از افزایش آمار تلفات مردم یمن در نتیجه حملات عربستان دارد. شبکه تلویزیونی الجزیره مباشر روز گذشته در خبری فوری به نقل از رئیس سازمان بهداشت شهر عدن یمن اعلام کرد: طی درگیری‌های شهر عدن تاکنون 182 نفر کشته و 1285 نفر زخمی شده‌اند.

از سوی دیگر، یک مقام مسئول در وزارت بهداشت یمن در گفت‌وگو با پایگاه اینترنتی یمن‌پرس اعلام کرد: تجاوز هوایی جنگنده‌های عربستانی به استان‌های صعده و حجه موجب کشته شدن 139 نفر و زخمی شدن 20 نفر دیگر شد.

این مقام یمنی خاطرنشان کرد: استان صعده بیش از دیگر استان‌های یمن در تجاوز جنگنده‌های عربستانی، آمریکایی و ائتلاف کوچک عربی آسیب دیده و به همین دلیل شمار کشته‌ها در آن به 92 نفر و تعداد مجروحان نیز به 145 نفر رسیده که حال برخی از آنها وخیم گزارش شده است، اما در مورد استان حجه آمار اولیه وزارت بهداشت یمن نشان می‌دهد که دست‌کم 47 نفر از مردم بی‌دفاع آن کشته و 60 نفر نیز مجروح شده‌اند که حال 36 نفر از آنان وخیم گزارش شده است.

در همین حال، پایگاه خبری البیضاء الیوم یمن نوشت منابع آگاه اعلام کردند نیروهای ارتش و اعضای جنبش انصارالله یمن موفق شدند استاندار عدن را بازداشت کنند. یک منبع نظامی یمن نیز از تسلط نیروهای ارتش و مردمی بر مناطق جدید در المینا در استان عدن خبر داد و بیان کرد: نیروهای مسلح از روحیه بالایی برخوردار هستند و در برابر توطئه‌ها پایداری می‌کنند و توطئه‌ها هرگز عزم نیروهای مسلح را تضعیف نمی‌کند. همچنین یک منبع نظامی عربستان سعودی اعلام کرد دو مرزبان این کشور، عصر جمعه در مرزبانی در بخش «ظهران» (جنوب عربستان) در در پی تبادل آتش با نیروهای «الحوثی» کشته شدند.

در بحبوحه این حملات و اتفاقات، جولیان هارنیس، نماینده سازمان حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) اعلام کرد: زیرساخت‌های بهداشتی و آموزشی یمن به شکل اساسی آسیب دیده است. خشونت و آوارگی اوضاع نابسامانی برای کودکان به وجود آورده است.

وی افزود: کودکان به حمایت گسترده نیاز دارند و باید طرف‌های درگیر تمام تلاش خود را برای حفاظت از سلامت کودکان به کار گیرند. یوهانس وان دیر کلاو هماهنگ‌کننده امور انسانی در یمن نیز خواستار توقف حملات به زیرساخت‌ها و غیرنظامیان شد.

حسین خلیلی‌ /‌ گروه بین‌الملل