به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، علی اکبر صالحی در ابتدای سخنان خود گفت : تقارن روز ملی فناوری هسته ای را با روز ولادت حضرت زهرا (س) به فال نیک می گیریم و پیشاپیش این ولادت را تبریک عرض می کنم .
وی با اشاره به سخنان امروز مقام معظم رهبری افزود: سخنان ایشان همانند گذشته همواره التیام بخش است و موجب اطمینان بخشی می شود .
صالحی اضافه کرد: مقام معظم رهبری به عنوان رهبر انقلاب اسلامی همچون ناخدای کشتی انقلاب آفت های بالقوه را که ممکن است خدای ناکرده به انقلاب ضرر و زیان بزند رصد می کنند .
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه از دو منظر سخنان مقام معظم رهبری را ارزیابی کردم گفت : نخست اینکه سخنان ایشان تذکری به ما مذاکره کنندگان از باب این آیه قرانی که "تذکر بده چون در آن نفع است " بود .
صالحی اضافه کرد : باید همواره با هوشیاری و هوشمندی و احتیاط لازم در مقابل کسی که خیرخواه ما نیست ظاهر شویم و باید به این تذکر گوش دل بسپاریم .
وی ادامه داد : تذکر دیگر اخطار بود به طرف مقابل که فکر نکنند گروه مذاکره کننده حامی ندارد و بی دفاع است ومی توانند زیاده خواهی و زیاده طلبی خود را بر این گروه تحمیل کنند .
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: از این منظر این سخنان به موقع بود و هم تکلیف ما و هم طرف مقابل را روشن و راه را برای ما هموار می کند .
عهد شکنی غربی ها
وی ادامه داد: اما راجع به مواردی که مقام معظم رهبری در بیاناتشان وقتی که مثال می زدند اینها عهد شکن و پیمان شکن هستند می خواهم در بعد مسائل هسته ای از اینجا ورود پیدا کنم و به مواردی از عهد شکنی انها اشاره کنم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: قبل از انقلاب ما هم با آلمان ها و هم با فرانسوی ها در ارتباط با ساخت نیروگاه اتمی بوشهر و دارخوین خوزستان قرارداد داشتیم .
صالحی افزود : اما وقتی که انقلاب شد آلمانها که نیروگاه بوشهر را می ساختند و تقریبا قریب به 70 درصد ساخت یکی از نیروگاه ها انجام شده بود و زمان زیادی نیاز نداشت که این نیروگاه به سرانجام برسد و کامل شود .
وی ادامه داد : اگر این نیروگاهها آن موقع کامل می شد،می توانست به تامین برق آن زمان کمک کند چون کل تولید برق ایران در آن زمان کمتر از 4 هزار مگاوات بود و این دو نیروگاه قریب به دو هزار مگاوات می توانست برق تولید کند .
صالحی گفت : فرانسویها کار کمتری در دارخوین کرده بودند و کار زیادی را پیش نبردند و اما وقتی که انقلاب شد، هر دو گذاشتند رفتند و این نخستین عهد شکنی بود که ما از طرف مقابل دیدیم .
وی در ادامه گفت : یک مورد دیگر که در بحث هسته ای عهد شکنی بود بحث در خصوص غنی سازی بود که فرانسویها قرار بود در اصفهان امکاناتی برای ساخت مجتمع سوخت فراهم کنند و یک امکانات اولیه را فراهم کردند در حد آزمایشگاهی ،اما آن را نیز گذاشتند و رفتند .
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: از باب اورانیوم غنی شده نیز اجازه نمی دادنند تا قبل از انقلاب که البته یک توافق نانوشته ای بود که ایران بتواند غنی سازی کند بلکه اورانیوم غنی شده را به ایران می دادند تا در ایران تبدیل به مجتمع سوخت شود ، یعنی فرانسویها این تعهد را کرده بودند لذا ایران در مجتمع غنی سازی اوریدیف فرانسه سرمایه گذاری کرد تا از این طریق سهمی در غنی سازی داشته باشد و این غنی سازی در خاک خودش انجام نمی گرفت بلکه در خاک فرانسه بود اما در اینجا نیز عهد شکنی شد .
وی افزود : ما چند تن یواف 6 داشتیم اما فرانسه بعد از آنکه که انقلاب شد عهد شکنی کرد و اجازه نداد این کالایی که متعلق به ایران است به ایران بیاید .
مجری برنامه در ادامه از صالحی پرسید: گذشته، چراغ راه آینده است با توجه به تجربه ای که ما داریم به سراغ نطنز می رویم ما اکنون قرار است 5 هزار سانتریفیوژ فعال در نطنز داشته باشیم به نظر شما این کفاف میزان انرژی که ما در سالهای آینده نیاز داریم آیا کفاف 190 هزار سو رامی دهد؟
نمی توانیم نیروگاه بسازیم ولی تامین سوخت را به دیگران واگذار کنیم
صالحی پاسخ گفت : نمی توانیم میلیارد ها دلار هزینه کنیم و نیروگاه بسازیم ولی تامین سوخت را به دیگران واگذار کنیم که اگر نخواستند بدهند ، میلیاردها دلار سرمایه گذاری معلق بماند .تصمیمی که جمهوری اسلامی ایران به درستی گرفت اوایل دهه هفتاد یعنی درست بعد از جنگ این بود که اگر شما وارد این عرصه می شوید فکری نیز به حال تامین مطمئن سوخت داشته باشید .
وی افزود : این به مفهوم این است که ما بخواهیم همه سوخت های نیروگاههایی که در یک چشم انداز بلند مدت دیده شده است تامین کنیم نبود ، بلکه گفتیم یک مقداری را ما تامین کنیم تا اگر طرف مقابل گفت من نمی دهم بداند که ما این توانمندی را داریم .
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت : اکنون سوال می کنند که برای چه دنبال غنی سازی می گردید، قبل از انقلاب بر اساس توصیه هایی که خود آمریکاییها کرده بودند و یک گزارش 20 جلدی آن موقع داده بودند ، یک شرکتی به نام اس آی آر در ارتباط با توسعه اجتماعی اقتصادی ایران داده بود که ایران باید در سبد انرژی خود قریب به 20 هزارمگاوات برق هسته ای داشته باشد که این توصیه خود آمریکایی ها قبل از انقلاب است .
وی تصریح کرد : در کشورهای در حال توسعه برزیل هم اندازه ما و شاید کمتر از ما غنی سازی می کند زیرا آنها هم نیروگاه هسته ای دارند و آرژانتین آب سنگین تولید می کند ، در حقیقت برزیل، آب سنگین تولید نمی کند و آرژانتین هم غنی سازی نمی کند .
وی گفت : جمهوری اسلامی ایران تنها کشور در حال توسعه ای است که به لطف الهی توانسته هم آب سنگین تولید کند و هم غنی سازی کند .
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در دنیا به کسی مواد غنی شده نمی دهند گفت : تهیه این مواد مانند خرید از سوپرمارکت نیست که کالاهایی را انتخاب کنیم و خرید کنیم ، کسی به شما این فناوری را نمی دهد،حتی ماشین سانتریفیوژ و کیک زرد به عنوان مواد اولیه هم به شما نمی دهند .
صالحی گفت : پس بنابراین جمهوری اسلامی بایستی به نحوی با اتکا به توانمندی و ظرفیت های داخلی خودش این کار را می کرد و چاره دیگری نداشت .
وی افزود : ما حتی از کشورهای دیگر همانطور که آقای روحانی در صحبت هایشان اشاره کردند درخواست کردیم اما آنها امتناع کردند و جمهوری اسلامی نیز نمی توانست دست بسته بنشیند .
صالحی گفت : برای اینکه به کار سرعت بدهیم به سراغ بازار سیاه هم رفتیم .
وی افزود: در سال 69 تعدادی سانتریفیوژ و علاو بر آن نقشه های سرهم کردن آنها را از بازار سیاه تهیه کردیم .
معاون رئیس جمهور گفت : در زمان مسئولیت آقای دکتر امراللهی زحمات فراوانی کشیده شد و از سال 69 تا 76 ، دو ماشین راه اندازی شد .
سانتریفیوژ، فناوری بسیار پیچیده ای است
وی تصریح کرد : راه اندازی ماشین ها کار بسیار دشواری است و سانتریفیوژ، فناوری بسیار پیچیده ای است با اینکه ظاهر ساده دارد و از 100 قطعه تشکیل شده اما سرهم کردن این قطعات و به کار انداختن آن بسیار دشوار است زیرا 60 هزار دور در دقیقه می زند ، تکان نباید بخورد و حتی صدایی از آن درنیاید .
صالحی با بیان اینکه راه اندازی ماشین های سانتریفیوژ کار بسیار دشوار و اولین تجربه جمهوری اسلامی ایران در این زمینه بود گفت : اما از آنجایی که ما در جنگ به خوبی فرا گرفته بودیم دانشمندان جوان ما همت عالی به خرج دادند ؛ هفت سال طول کشید و دو ماشین سانتریفیوژ پیوسته به هم به کار افتاد و غنی سازی آغاز شد .
وی گفت : تا سال 85 که آقای آقازاده مسئولیت سازمان را برعهده گرفت از سال 76 تا 85 یک آبشار یا زنجیره 164 تایی از ماشین هایی که از خارج وارد کردیم ، راه اندازی شد .
صالحی تصریح کرد : 15 سال طول کشید تا از ماشین هایی که از بازار سیاه تهیه شده بود، یک زنجیره ای راه بیافتد چون که اولین تجربه ما بود، قدری طول کشید .
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت : از سال 85 بومی سازی آغاز شد و در آن زمان ماشین های اولیه پی وان یعنی پاکستان 1 و ماشین های آی آر وان، یعنی ایران یک ، که هم اندازه و هم ظرفیت هستند در نطنز مشغول غنی سازی شد .
وی گفت : ما هم اکنون قریب 20 هزار ماشین سانتریفیوژ داریم ، ده هزار ماشین آن در حال کار است و 10 هزار غیر فعال و از 10 هزار ماشین فعال ، هزار ماشین از نوع آی آر 2 ام ، است .
صالحی افزود: به علت اینکه ماشین های آی آر وان ، یک اشکال ذاتی طراحی دارد ما نتوانستیم این ماشین را آنگونه که مورد اطمینان باشد دربهره برداری به درجه مطلوب برسانیم زیرا خرابی این ماشین ها نسبت به نرم جهانی ، قدری بیشتر است .
وی افزود : به این علت رفتیم به طرف نسل های بعدی که طراحی اش از اساس به دست خودمان صورت گرفته ومانند ماشین های آی آر وان ، مهندسی معکوس نبوده است و خودمان طراحی آن را انجام دادیم .
صالحی گفت : بعد نسل های آی آر 2 ام ، آی آر 4 ، آی آر 5 ، آی آر 6 و آی آر 8 را خودمان طراحی کردیم .
وی افزود : مراحل تست دو نسل آی آر 2ام و آی آر 4 انجام شده و طول عمر آنها نیز مشخص شده است ،هر دوی این ماشین ها خوب هستند و نرم های بین المللی یک ماشین را دارند .
صالحی گفت : آی آر 4 ، ماشین بسیار خوبی است و آن را به عنوان ماشین هایی که بالقوه در آینده از آن استفاده خواهیم کرد حفظ می کنیم .
از فکت شیت ما چه خبر
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که از فکت شیت ما چه خبر ؟ گفت : فکت شیتی که آمریکاییها دادند یک سری درست ونادرست بر اساس روایات خودشان بود که خیلی هم این کار آنها برای ما تعجب انگیز نیست چرا که این کار آنها سابقه داشته است .
صالحی افزود : به عنوان مثال ما در مذاکرات در مورد تحقیق و توسعه به یک جمع بندی رسیدیم ، من به همتای خودم گفتم مسائل تمام است گفت بله ، خداحافظی کردیم ومشخص کردیم بحث فنی کارش تمام شده است، یکی دو ساعت بعد همتای من تقاضا کرد جلسه مجددی داشته باشیم و دیدم مطالب را عوض کرده است که در پاسخ به سوال من گفت اروپایی ها خواستند و این موضوع چند بار دیگر نیز رخ داد هر چند در پایان او از من عذرخواهی کرد .
وی گفت: هر فرآیندی اصولی دارد و فرآیند مذاکره هم اصولی دارد و ما هم نمی توانیم به اصول اخلاقی مذاکره پایبند نباشیم .
صالحی در پاسخ به اینکه وندی شرمن یکبار گفته بود ما مسائل را بر روی تخته وایت برد تشریح می کنیم اظهار داشت : ما یک بار در مسئله فنی برای اینکه مقداری نیاز به تشریح بود ، وایت برد آوردیم .
وی گفت : فکت شیت ما هست و چیزی نیست که الان بنویسیم؛ سیاهه آن برای وزارت خارجه بوده است ؛ سازمان انرژی اتمی با کمک وزارت خارجه، فکت شیتی را تنظیم کردیم و در اختیار دکتر ظریف به عنوان مسئول ارشد مذاکرات قرار دادیم .
صالحی افزود: فکت شیت ما قطعا با فکت شیت آمریکا متفاوت است چرا که فکت شیت ما حقیقت آنچه که در مذاکرات رخ داده است می باشد.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه به موضوع آب سنگین اراک و جزئیات مسائل مطرح شده در این باره در مذاکرات پرداخت وگفت : تاسیسات اراکی که داشتیم و الان هم داریم با آب سنگین و اورانیوم طبیعی کار می کند .
صالحی افزود:در آب سنگین اراک، مخزنی که سوخت در آن قرار می گیرد تمامش محل سوخت می شود و وقتی اورانیوم طبیعی است همه سطح مخزن را می پوشاند و طبق طراحی ، سالی قریب به 9 تن پلوتونیوم باید تولید می کرد .
وی گفت: آنها روز اول گفتند باید آب سنگین را تعطیل کنید و ما گفتیم این کار را نخواهیم کرد و یکی از خطوط قرمز مقام معظم رهبری این بود که آب سنگین باید آب سنگین بماند بنابراین ما ، هم باید خط قرمز ایشان را رعایت می کردیم و هم نگرانی های ساختگی غرب را پاسخ می دادیم .
معاون رئیس جمهور افزود: بر اساس طراحی فعلی درحال حاضر در قلب رآکتور اراک اورانیوم غنی شده می گذاریم و تعداد لوله های اورانیوم کمتر است بنابراین چون فضا باز می شود امکان تحقیقاتی بیشتری پیدا می کنیم و شار نوترونی را بالا می بریم .
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه سخنان خود گفت : هزار سانتریفیوژ در فردو باقی می ماند که بیش از 350 عدد از آن درحال چرخش خواهد بود.
رآکتور اراک را خودمان ساخته ایم
صالحی با بیان اینکه طراحی رآکتور و مخزن اراک را خودمان انجام داده و ساخته ایم افزود : علت اینکه مخزن رآکتور را در می آوریم این است که آن مخزن ، جای 30 تا 40 مجتمع سوخت بود و نشیمن گاههای سوخت سوراخ هایی دارد تا آن سوخت در آنجا قرار گیرد و چون طراحی را عوض می کنیم جای نشیمن گاهها عوض می شود لذا باید مخزن را در بیاوریم و جای آن مخزنی دیگر بگذاریم .
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه یک قرارداد الزام آور می بندیم تا طرفین ملزم باشند گفت : در این قرارداد ایران به عنوان کارفرماست و شرکت مشترک همکاری ایجاد می کنیم که پیشنهاد شد چین ، فرانسه و آمریکا باشد که در آن شرکت می کنند .
صالحی در پاسخ به این پرسش که اگر آنها زیر قرارداد بزنند چه می شود ؟ گفت: بله ، آمریکا عراق را بدون اجازه شورای امنیت گرفت ، ما نمی توانیم تضمین دهیم و ما در حد معقولی ضمانت می خواهیم .
مجری در ادامه پرسید: در بیانیه مشترک هسته ای مقرر شده است که آژانس بین المللی انرژی اتمی مسئول راستی آزمایی اقدامات ایران باشد باتوجه به اینکه در برخی اوقات آژانس نگاه سیاسی دارد ، چکار باید کرد ؟
صالحی پاسخ داد : اگر بخواهیم مرجع دیگری را قرار دهیم خطرناک و بدتر می شود زیرا درحال حاضر تنها مرجع ، آژانس است .
وی افزود : اگر این مسئله به درستی جلو برود آژانس بین المللی انرژی اتمی هم علی القاعده باید کارش را درست انجام دهد زیرا اقداماتی که ما باید انجام دهیم ، اقدامات ملموس است .
صالحی گفت: اگر برخی اوقات آژانس به صورت من درآوردی کار می کند بحث مطالعات ادعایی است اما درخصوص فعالیت های هسته ای ما حتی در زمان البرادعی که خیلی سعی می کرد برای ما اشکال تراشی کند به جایی رسید که آژانس به بن بست رسید .
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این مطلب که آژانس از دسترسی های بیشتری برخوردار خواهد شد همان پروتکل الحاقی است ، گفت : بله ، این همان پروتکل الحاقی است .
صالحی افزود : آژانس بین المللی انرژی اتمی در گذشته ادعا کرد ایران بیش از 50 درصد غنی سازی اورانیوم انجام داده و ما گفتیم این آلودگی از خارج آمده است ، اما آنها سه سال احتراز می کردند تا آن را بپذیرند ، اما آژانس بالاخره پس از آزمایش و بررسی اعلام کرد این آلودگی از خارج آمده و مربوط به کشوری دیگر است .
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد