حباب ازدواج در دوستی‌های خیابانی

البته ریحانه دختر خوش‌شانسی بود که دوستی‌اش فقط به شکست عشقی ختم شده زیرا آمار‌ها نشان می‌دهد در خیلی از موارد دوستی‌های خیابانی فقط به شکست و ضربه عاطفی ختم نمی‌شود و عوارض سنگینی برای پسر یا دختر دارد که گاهی قتل، پایانی برای آن است.

آمارهای پلیس نشان می‌دهد 40 درصد تعرض به زنان و دختران در قالب دوستی‌های خیابانی و اغلب به بهانه شناخت قبل از ازدواج صورت می‌گیرد. با این‌که تنوع و تعدد آسیب‌های اجتماعی و بروز آسیب‌ها در جوامع در حال توسعه اجتناب‌ناپذیر است اما کارشناسان علوم اجتماعی معتقدند این‌گونه آسیب‌ها قبل از آن‌که‌ مستلزم اقدامات پلیسی برای مقابله باشد، نیاز به پیشگیری اجتماعی دارد.

البته بیشتر قربانیان این دوستی‌ها برای حفظ آبرو از طرح شکایت خودداری می‌کنند. به طور مثال، دختری در پی دوستی خیابانی با اعتماد به پسری ناشناس و دادن تصاویر خصوصی خود به وی برگ برنده‌ای را در اختیار او قرار داد تا بتواند با آن دست به اخاذی بزند.

در دوستی‌های خیابانی و آشنایی‌های پسر و دختر بدون اطلاع والدین این‌گونه اتفاقات بسیار رخ داده است و متاسفانه در آینده هم رخ خواهد داد. در این موارد دختر یا پسر با نیت ازدواج به دیگری نزدیک می‌شود، دوستی ها با هدف شناخت قبل از ازدواج در حالی شکل می‌گیرد که نتایج یک تحقیق انجام شده از سوی انجمن مددکاری ایران، نشان می‌دهد فقط 10 درصد از ارتباطاتی که قبل از ازدواج در میان دختران و پسران وجود دارد، به ازدواج منجر می‌شود و در 90 درصد بقیه این ارتباطات قطع خواهد شد. در این تحقیق که در پنج استان بزرگ کشور و از بین 30 هزار نفر نمونه انجام گرفته، نتایج نشان می‌دهد از بین همه این افراد فقط 10 درصد با دوست خود ازدواج کرده‌اند و بقیه ارتباط‌ها با گذشت زمان به جدایی ختم شده است. بر اساس نتیجه دیگری که از این تحقیق حاصل شده است، این دوستی‌ها از یک ماه تا هفت سال ادامه داشته اما در همه موارد نتایج یکسان بوده است.

نکته قابل توجه دیگری که از این پژوهش به دست آمده است، نشانگر این موضوع است که از این 10 درصد نیز فقط 2 درصد از ازدواج‌ها با هدف‌های فردی و علاقه به طرف مقابل انجام شده و 8 درصد بقیه به دلایل مالی و دارابودن امکانات فرد به ازدواج منجر شده است.

افزایش دوستی‌ها و کاهش سن دختران و پسران باعث شد محمود گلزاری، معاون وزارت ورزش و جوانان چندی پیش اعلام کند: سن روابط پیش از ازدواج به دوره راهنمایی رسیده و این یعنی زنگ خطر.

در مورد این‌گونه دوستی‌ها در سال‌های اخیر از طریق رسانه‌ها بخصوص در مدارس، اطلاع‌رسانی‌های زیادی به کودکان و نوجوانان شده ولی سوالی که پیش می‌آید این است که باوجود این اطلاعات چرا دختر و پسران باز هم در دام این‌گونه دوستی‌ها می‌افتند و پدیده دوستی‌های خیابانی یا دوستی با جنس مخالف از کی آغاز شده است؟

امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه بر این باور است که این‌گونه روابط از جوامع گذشته تا به حال بوده است و ادامه هم خواهد داشت. دو نفر از دو جنس مخالف باید همدیگر را ببینند تا بعد از آشنایی به ازدواج فکر کنند. ولی تفاوت این‌گونه روابط در گذشته و حال در این موضوع است که در زمان قدیم آشنایی‌ها با هدف بود و دختر و پسر پس از انتخاب یکدیگر زیر نظر خانواده با هم گفت‌وگو می‌کردند یا به گردش می‌رفتند تا به یک درک مشترک از زندگی برسند، ولی امروزه ارتباطات گسترده‌تر و وسایل ارتباطی خیلی بیشتر شده و این عوامل باعث افزایش محدوده ارتباطات شده است.

در زمان کنونی، دختر و پسر از دو منطقه مختلف با فرهنگ‌های متفاوت با هم از طریق اینترنت ارتباط برقرار می‌کنند. در این ارتباطات نه‌تنها خانواده‌های دوطرف بلکه خود پسر و دختر بخوبی همدیگر را نمی‌شناسند و سعی در خوب جلوه دادن خودشان به فرد مقابل دارند.

بیشترین توجیه پسران و دختران برای برقراری دوستی، رسیدن به شناخت بهتر قبل از ازدواج است؛ در صورتی که با دوستی اینترنتی و خیابانی شناخت ادراکی به دست نمی‌آید و دختر و پسر در زمان دوستی فقط شناخت احساسی از یکدیگر به دست می‌آورند. در مواردی هم وقتی دختر محدوده سن ازدواجش را در خطر می‌بیند و فکر می‌کند شاید دیگر مورد ازدواج برایش پیش نیاید، در دام کلاهبرداران می‌افتد.

قرایی‌مقدم در سخنانش به این موضوع اشاره می‌کند که خیلی اوقات دختران و پسران از خطرات دوستی‌های خیابانی آگاهند ولی چون خودشان را فردی عاقل می‌دانند، فکر می‌کنند اشتباهاتی را که دیگران انجام داده‌اند آنها انجام نمی‌دهند. البته نقش رسانه‌های خارجی در ایجاد این‌گونه دوستی‌ها بی‌تاثیر نیست.

وی یکی از دلایلی را که پسران تمایلی به ازدواج ندارند، خودباختگی دختران می‌داند و می‌گوید: پسر زمانی به ازدواج با یک دختر اشتیاق نشان می‌دهد که ببیند او فردی نجیب و با خانواده است، وقتی ببینید دختر خیلی راحت با او رفت و آمد می‌کند و برای به دست آوردنش نباید تلاشی انجام دهد، زیر بار مسئولیت زندگی نمی‌رود و براحتی به ارتباط خود با او ادامه می‌دهد.

باتوجه به این مسائل بهتر است دختران و پسران از این‌گونه دوستی‌ها پرهیز کنند یا اگر هم دوستی برای شناخت قبل از ازدواج باشد بهتر است زیر نظر پدر و مادر این روابط برقرار شود زیرا در غیر این صورت خطرات زیادی در کمین‌شان است. کافی است سری به راهروهای دادگاه خانواده بزنید، تا با دوستی‌هایی روبه‌رو شوید که بر پایه ازدواج شکل گرفته و به طلاق ختم شده است.

غزاله مالکی / تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)