حراج خلیج فارس با نظرسنجی های وایبری

موضوع خلیج فارس و اقدامات غیر قانونی برخی کشورهای عربی در تغییر نام این خلیج از جمله مهمترین مسائلی است که پیش از این به کرات موضوع چنین همه پرسی هایی قرار گرفته است.

استقبال قابل توجه ایرانیان به این دست همه پرسی که از آن با عنوان تب نظرسنجی یاد می شود، به هیچ موضوع خاصی محدود نمانده و در ورزش، سیاست، سینما، و... رواج یافته است.

مثلا چندی پیش کاربران ایرانی برای رای دادن به سعید معروفی والیبالیست محبوب دعوت می شدند.

به رای دهندگان گفته می شد با شرکت در این همه پرسی به نفع معروفی، او می تواند به عنوان بهترین بازیکن جهان معرفی شود.

پس از چند روز نکاتی مورد توجه قرار گرفت که مقدمه افشای نیت برگزار کنندگان این همه پرسی قرار گرفت.

به این ترتیب که انتخاب بهترین‌ها در رشته‌های مختلف ورزشی معمولا در اواخر یا اوایل سال میلادی انجام می شود و برگزاری نظرسنجی در ماه چهارم سال ۲۰۱۵ به تنهایی می تواند غیر منطقی بودن آن را مشخص کند.

در حالی که سال ۲۰۱۴ به پایان رسیده است و از آن مهمتر از زمان به پایان رسیدن مسابقات ملی والیبال در این سال بیش از هفت ماه می گذرد، چه توجیهی برای انتخاب بهترین بازیکن وجود دارد؟

اخیرا نیز نظرسنجی دیگری که در سایت های ایرانی تبلیغ می شود، که از سوی شبکه خبری آرتی در درباره نظر مخاطبانش پیرامون حمله عربستان به یمن صورت گرفته است.

از آن رو که تعداد کسانی که با این حمله موافق اند بیشتر از مخالفین است، برخی سایتهای فارسی زبان با دعوت از ایرانی های برای رای منفی دادن به این نظر سنجی، نقش خود را در خاتمه دادن به کشتار مردم یمن ایفا کنند.

این در حالیست که ماهیت این نظر سنجی و اهداف آن که به زبان عربی در سایت این شبکه قرار گرفته است، مشخص نیست.

حال سوال اینجاست، رای گیری های اینترنتی با وجود سهولت و سرعت، تا چه میزان قابل اعتماد اند؟

این سوال زمانی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد که ماجرای رای گیری جعلی گوگل برای نام خلیج فارس را به یاد داشته باشیم.

یک جوان عرب تبعه سوریه به نام «هُمام القـُرانی» که در مالزی زندگی می کند، سایتی تحت عنوان http://www.persianorarabiangulf.com راه اندازی می کند و از کاربران اینترنتی می خواهد تا نظر خود را درباره نام خلیج فارس اعلام کنند.

در یک مرحله از ۱۰۰ درصد شرکت کنندگان تنها ۲۰ درصد به نام خلیج فارس رای داده اند. این وضعیت کاربران ایرانی را به صرافت می اندازد تا با تبلیغ این سایت، هموطنان خود را تشویق کنند تا آمار کسانی که خلیج فارس را با نام واقعی اش می خوانند، افزایش یابد.

اتفاقی که رخ می دهد این است که با وجود افزایش رای دهندگان به ۳ میلیون نفر اما همچنان آراء نام خلیج فارس درصد کمتری را به خود اختصاص داده است.

پس از چندی اطلاعاتی منتشر می شود که نشان می دهند این سایت هیچ ارتباطی به گوگل ندارد و تنها یک بازی اینترنتی برای افزایش بازدید و یا هر هدف دیگری است.

اطلاعات «ثبت دامنه» و «مالک» این سایت با استفاده از خدمات «محرمانگی دامنه» به صورت «مخفی» در آمده بود که جزئیات آن، با استفاده از برخی تکنیک‌ها کشف شد.

رضا هاشمی یک متخصص آی تی است که در تابستان ۱۳۹۰ در گفتگو با رسانه ها از این کلاهبرداری اینترنتی پرده برداشت.

او بر این باور است که این دست رای گیری ها نه تنها تاثیر در اصل موضوع ندارد بلکه بیشتر برای افزایش بازدید و متعاقب آن افزایش درآمد سایت های اینچنینی صورت می گیرد.

نظر سنجی های بدون نظارت

علاوه بر این اتفاق چند نکته در باره اهمیت نظر سنجی های اینترنتی مورد توجه است. اولا این دست همه پرسی ها به دلیل دشواری هایی که تشخیص هویت رای دهندگان دارند در یک محدوده ای می توانند مورد استناد باشند. و برای مشخص کردن این محدوده قواعد و روندهای مورد استفاده برای این کار بسیار مهم است.

علاوه بر این باید بدانیم مسئولان سایت های اینترنتی نیز می توانند در نتیجه همه پرسی های خود، دستکاری کنند.

این کاریست که بیشتر در موضوعاتی مانند انتخابات سیاسی رخ می دهد. هواداران نامزد های مختلف امکاناتی را فراهم می کنند تا کاربران بتوانند به نامزد مورد نظر خود رای دهند و معمولا روندهای رای گیری به گونه ای تنظیم می شود که آرا برای یک نفر چند برابر نمایش داده شود.

به این ترتیب که شما وقتی به نامزد مورد نظر مدیران سایت رای می دهید، مثلا به جای یک رای، ۱.۲۵ رای محسوب می شود.

به موضوع مورد سوال دقت کنید

نظر سنجی های اینترنتی با توجه به محدودیت هایی که دارند، در مورد بسیاری از موضوعات فاقد کارکرد هستند.

به طور مثال درباره نام خلیج فارس، آنچه حائز اهمیت است اسناد موجودی است که نشان می دهد این نام تا چه حد واقعی است و طبیعتا همه پرسی در موضوعات تاریخی هیچ وجاهتی ندارد. حتی اگر فرض ما این باشد که همه چیز به درستی صورت می گیرد.

همچنین باید مراقب بود که متولیان همه پرسی با چه هدفی چنین امکانی را فراهم کرده اند و منافع مالی و تبلیغاتی تا چه حد مد نظر بوده است.

به طور مثال نظر سنجی های انتخاباتی که از سوی سایت های خبری طراحی می شوند ضرورتا قابل اطمینان نیستند و این احتمال وجود دارد تا نتایج مخدوش برای تبلیغات یک نامزد انتخاباتی مورد استفاده قرار گیرند.

با این وجود این امکان اینترنتی به طورکامل قابل رد نیست. بسیاری از موسسات تحقیقاتی و پژوهشگران از این دست امکانات در فضای سایبر استفاده می کنند که در پیشبرد علم به طور قابل توجهی موثر است.

همچنین برخی رسانه ها از این طریق تلاش می کنند تا یک رابطه دو سویه با مخاطبانشان برقرار کنند و ضرورتا سوء استفاده ای در کار نیست.(مهر)