بیشترین احادیث «دجال» را چه کسی نقل کرده است

روایاتی که در مورد خروج دجال در آخر الزمان و قبل از خروج امام مهدی(ع) وارد شده بسیار است، ولی بیشتر آن‌ها در مصادر حدیثی اهل سنت یافت می‌شود و در مصادر حدیثی شیعه کمتر از این علامت یاد شده است، روایات در این مطلب اتفاق دارند که خروج او از علامات قیامت است.

علی‌اصغر رضوانی در کتاب «علائم ظهور» درباره دجال این گونه می‌نویسد: او کسی است که ادعای ربوبیت کرده و ... و در آخر امر، امام مهدی(عج) و حضرت مسیح(ع) او را خواهند کشت.

بخاری به سندش از انس بن مالک نقل می‌کند که پیامبر(ص) فرمود: دجال خروج می‌کند تا آنکه در ناحیه‌ای از مدینه فرود می‌آید، در مدینه سه بار اعلان آماده‌باش جنگ داده می‌شود، آن‌گاه به سوی او هر کافر و منافقی حرکت می‌کند.

*صفات دجال در مصادر عامه

اهل سنت در مورد صفات و خصوصیات دجال مطالب مختلفی را از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند، اینک به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

١-پیامبر(ص) امتش را از او برحذر داشته است، بخاری به سندش از انس نقل می‌کند که رسول خدا(ص) فرمود: هیچ پیامبری مبعوث به رسالت نشد، مگر آنکه امتش را از اعور کذاب برحذر داشت.

٢-پیامبر(ص) از فتنه او به خدا پناه برد، بخاری به سندش از عایشه نقل می‌کند که از رسول خدا(ص) شنیدم که در نمازش از فتنه دجال به خداوند پناه می‌برد.

٣-دجال کافر است، بخاری در همان حدیث سابق از انس نقل می‌کند که پیامبر(ص) فرمود: بین دو چشم او نوشته شده: او کافر است.

4-ادعای ربوبیت می‌کند، ابن ماجه به سندش از رسول خدا(ص) نقل می‌کند که درباره صفت دجال فرمود: او می‌گوید من پروردگار شما هستم.

5-طول عمر دجال، مسلم در صحیح خود حدیث مفصلی را به عنوان حدیث جساسه نقل کرده است، در آن حدیث دجال می‌گوید: من مسیحم، نزدیک است که به من اذن خروج داده شود و از آنجا که هنوز اذن خروج به او داده نشده، لذا طبیعتاً عمر او طولانی است.

6-همراه او آب و آتش است، بخاری از پیامبر اکرم(ص) در مورد دجال نقل می‌کند: همانا با او آب و آتش است، آتش او آب گوارا است و آب او آتش است.

مسلم نیز نقل می‌کند: همانا دجال خروج می‌کند، در حالی که با او آب و آتش است، آنچه را که مردم به صورت آب می‌پندارند، آن آتشی سوزان است و آنچه را که مردم به صورت آتش می‌بینند، آن آب خنک و گوارا است، هر کس از شما آن را درک کرد، باید وارد آن چیزی شود که آتش دیده است که در حقیقت آب گوارا و پاک است.

٧-حضرت مسیح(ع) هنگام فرود آمدن بر زمین او را خواهد کشت، مسلم در چند حدیث که نقل کرده به این موضوع اشاره کرده است، از جمله اینکه از پیامبر اکرم(ص) در توصیف دجال نقل می‌کند که فرمود: در این هنگام خداوند مسیح بن مریم را مبعوث می‌کند، او در کنار مناره سفید رنگی در قسمت شرقی دمشق فرود می‌آید، دجال را دنبال می‌کند تا اینکه او را در کنار درب لدّ می‌یابد و به قتل می‌رساند.

*امور خارق‌العاده‌ای که از دجال صادر می‌شود

اهل سنت در مصادر روایی خود امور خارق العاده‌ای را به دجال نسبت داده‌اند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

١-کور را بینا و برص را خوب می‌کند.

٢-مرده را زنده می‌کند.

٣-کسی را می‌کشد، سپس او را زنده می‌کند.

4-همراه او بهشت و آتش است.

5-با او نهری از آب سفید و نهری از آتش است.

6-دعای او مستجاب است، به آسمان امر می‌کند، می‌بارد. به زمین دستور می‌دهد، می‌روید، از مردم چیزی می‌خواهد، اگر کوتاهی کنند همه اموالشان به او ملحق می‌شود، از خرابی عبور می‌کند، گنج‌های آن بیرون آید.

*احتمالات در دجال

در رابطه با دجّال که روایات اهل سنت بر آن تأکید فراوان کرده‌اند، احتمالات متعددی داده شده است، اینک به برخی از آن‌ها پرداخته و احتمال قرب به واقع را بیان خواهیم کرد:

١-دجّال شخصی حقیقی است: یکی از احتمالات در مورد دجّال آن است که او شخصی حقیقی است که در سایه حکومت جهانی به رهبری امام مهدی(عج) کارهای خارق العاده‌ای را در قالب سحر و جادو انجام می‌دهد، استاد علی کورانی می‌گوید: قوی‌ترین احتمال‌ها در امر دجال این است که او را شخصی حقیقی بدانیم.

٢-دجال، همان شیطان است: احتمال دیگری که در مورد دجال داده شده اینکه او همان شیطان «ابلیس» است که از خداوند متعال درخواست کرد تا روز قیامت زنده مانده و به او مهلت داده شود و خداوند متعال نیز به او مهلت داد و در برخی از روایات آمده است که قتل او در روز و وقت معلوم که همان وقت ظهور است به دست امام مهدی(عج) خواهد بود.

٣-دجال، همان سفیانی است: احتمال دیگری که در رابطه با دجّال وجود دارد آن است که او همان سفیانی است که در روایات شیعه به خروج او در آخر الزمان تأکید فراوان شده است و بر این ادعا گرچه شواهدی در روایات به چشم می‌خورد، زیرا روایاتی که در مصادر حدیثی شیعه اشاره به دجال شده قابل انطباق بر سفیانی است، ولی این احتمال ضعیف است؛ زیرا بیشتر صفاتی که برای دجال ذکر شده منطبق بر سفیانی نیست.

4-دجال، همان اسرائیل است: دکتر مارسیل حدّاد -یکی از کشیشان بنانی- در دو کتابی که در رابطه با علائم ظهور تألیف کرده است، تصریح می‌کند که مقصود به اعور دجال همان اسرائیل است و در این زمینه سفر رؤیا از تورات را بر این ادّعا شاهد می‌آورد.

*احتمال تحریف در احادیث دجّال

نکته‌ای که در احادیث دجال قابل توجه است اینکه با بررسی کلی در این احادیث می‌توان احتمال داد که احادیث دجّال منشأ اسلامی ندارد، بلکه از یهود به جامعه اسلامی منتقل شده است. بر این ادّعا می‌توان شواهدی را اقامه کرد:

١-احادیث دجال چندان در احادیث اهل بیت(ع) وارد نشده است و حتی در آن چند موردی که سخنی از او به میان آمده قابل انطباق بر سفیانی است که به‌ طور متواتر در روایات اهل بیت(ع) به آن اشاره شده است.

٢-غالب احادیث دجّال از کعب الاحبار یهودی الاصل رسیده است، کسی که اعمال و رفتارش بسیار مرموز بوده و حتی اسلام آوردنش سؤال برانگیز است و مع الأسف در تاریخ مشاهده می‌کنیم که عده‌ای از صحابه نیز از او نقل روایت کرده‌اند و این نتیجه اجازه‌ای است که خلفا خصوصاً عمر بن خطاب به او برای نشر حدیث داده‌اند.

٣-در بین عقاید یهود مشاهده می‌کنیم که آنان معتقدند مسیح منتظر در آخرالزمان خروج می‌کند و دجال را به قتل می‌رساند.

*تأویل دجال

شهید سیدمحمد صدر در کتاب «تاریخ ما بعد الظهور» می‌گوید: «کلمه دجال در روایات به صورت رمز از معنایی خاص آمده است که عبارت باشد از اوج تمدن و تکنیک خاصی که با اسلام و مبانی آن ستیز دارد. . . ما به‌ طور وضوح می‌بینیم که چگونه صنعت و تکنیک مادی غرب در این عصر تمام جوامع حتی جامعه مسلمانان را غلبه کرده است. . . این تمدن و پیشرفت در هر شهری وارد خواهد شد. . . و مفهوم تمدن و پیشرفت مادی شامل همه عصرها خواهد بود. . . و اینکه ظهور دجّال به عنوان علائم ظهور معرفی شده و آن را معاصر با ظهور حضرت مهدی(ع) و حضرت عیسی(ع) مشخص کرده‌اند، به این جهت است که این پیشرفت تا عصر ظهور به درازا خواهد کشید و اینکه دجال به توسط حضرت مسیح(ع) و مهدی(عج) کشته خواهد شد، به این معنا است که نظامی که این دو بزرگوار در آخرالزمان پیاده خواهند کرد، بر پیشرفت مادیّت محض غلبه خواهد کرد، مادیّتی که براساس ظلم و تعدّی و تجاوز به حقوق مستضعفین و فقرای جوامع پایه‌گذاری شده است و به سبب آن تمام جوامع را ظلم فراخواهد گرفت، ولی با پیاده شدن نظام اصیل اسلامی عدالت و انصاف همراه با رفاه و معنویّت کلّ جامعۀ بشری را پوشش خواهد داد.

اینکه در روایات می‌خوانیم کسی را می‌کشد و دوباره زنده می‌کند ممکن است اشاره به سقوط یک نظام سیاسی و احیای بار دیگر آن باشد و نیز سایر صفات و خصوصیات او نیز بر این ادّعا گواهی می‌دهد و از جمله اموری که شاهد بر این مدّعا است اینکه در روایات می‌خوانیم که حضرت مسیح(ع) و امام مهدی(عج) او را در مکانی در فلسطین به قتل می‌رسانند و این خود اشاره بر این مطلب است که برای تسلط بر سلطه آمریکا ابتدا یهود در منطقه فلسطین نابود خواهند شد».

منبع: خبرگزاری فارس