آغاز چراغ خاموش مرحله سوم هدفمندی

به گزارش جام‌جم، با وجود آن‌که دولت تاکنون بصراحت برنامه اجرایی و زمان‌بندی خود را درباره اجرای مرحله سوم هدفمندی یارانه‌ها اعلام نکرده است؛ هرچند براساس تکلیف مجلس و ضمنا کسر بودجه هنگفتی که دولت از این محل دارد، منطق حکم می‌کند اجرای مرحله سوم هر چه سریع‌تر آغاز شود.

در همین راستا، در 10 روز اخیر مقامات مختلف دولتی نشانه‌هایی مبنی بر تصمیم عاجل دولت برای اجرای مرحله سوم هدفمندی بروز داده‌اند.

بزرگ‌ترین نشانه در این میان را می‌توان اظهارات هفته گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور دانست. وی یرای نخستین‌بار تصریح کرد که کسری بودجه ناشی از هدفمندی یارانه‌ها به اوج خود و به رقم 17هزار میلیارد تومان رسیده است و لذا برای جبران این امر فورا باید فکری کرد.جهانگیری بیان کرد: به غیر از 39 هزار میلیارد تومان بودجه لازم برای پرداخت نقدی، 4800 میلیارد تومان هزینه درمانی، 5200 میلیارد تومان تولید، 1300 میلیارد تومان برای مسکن و 4000 میلیارد اشتغال جوانان باید از محل درآمد هدفمندی تامین شود و لذا حدود 17 هزار میلیارد تومان درآمدمان کمتر از این میزان است .

در همین حال دولت نشانه‌هایی بروز داد که براساس آن حذف یارانه ثروتمندان سرعت گرفته است. در این باره علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از حذف شمار بیشتری از ثروتمندان از شمول دریافت یارانه نقدی و رسیدن آن به مرز 4 میلیون نفر خبر داد؛ چیزی که ابتدا توسط سخنگوی دولت و در گفت‌وگو با سایت رسمی دولت تائید و سپس تکذیب شد. با این حال نشانه‌هایی که از جمعه گذشته (اول خرداد ماه جاری) به‌طور آشکاری بروز داده شد نشان ازاین دارد که سخنان مقامات دولتی مقدمه‌ای برای آغاز عاجل مرحله سوم هدفمندی یارانه‌ها بوده است.

خداحافظی با بنزین سهمیه‌ای؟

در اولین نشانه در این راستا جمعه گذشته (اول خرداد ماه جاری) که موعد واریز سهمیه بنزین خردادماه بود شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در اطلاعیه‌ای مبهم، صرفا از واریز سهمیه بنزین خرداد برای خودروهای عمومی مانند تاکسی‌ها، وانت‌بارها و آژانس‌ها خبر داد.

این اطلاعیه با اشاره به نکته ظریفی افزود: ‌سهمیه خودروهای سواری شخصی و موتورسیکلت‌ها در مرحله تصمیم‌گیری هستند که پس از ابلاغ به این شرکت متعاقبا اعلام خواهد شد. در همین حال مراجعات مردمی نشان داد که سهمیه بنزین خودروها و موتورسیکلت‌ها به کارت‌های سوخت واریز نشده است. به‌دنبال این، منابع خبری سراغ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی رفتند و علت این موضوع را جویا شدند.

داوود عربعلی، سخنگوی این شرکت ابتدا در گفت‌وگو با فارس علت واریز نشدن سهمیه بنزین را مشکل نرم‌افزاری عنوان و اعلام کرد با رفع این مشکل سهمیه بنزین بتدریج به کارت‌های سوخت خودروهای سواری و موتورسیکلت‌ها واریز می‌شود. با این حال روز گذشته این شرکت ورق را برگرداند و مدعی شد مشکل نرم‌افزاری وجود نداشته و علت این عدم واریز تصمیم‌گیری‌های دولتی بوده است؛ به این معنا که دولت سرگرم تصمیم‌گیری برای تجدید نظر در میزان یا قیمت بنزین است.

در همین حال عصر دیروز مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت تقریبا آب پاکی را روی دست همه ریخت و اعلام کرد احتمالا دیگر بنزین سهمیه به کارت‌های سوخت واریز نشده و خودروهای سواری باید از بنزین آزاد 1000 تومانی استفاده کنند.

به گزارش فارس، اکبر نعمت‌اللهی دیروز در حاشیه افتتاح سالن کنفرانس ناحیه آبادان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، در مورد سهمیه سوخت خودرو‌های شخصی تصریح کرد: هنوز تصمیم قطعی دراین باره گرفته نشده است، اما به‌ احتمال زیاد این سهمیه واریز نمی‌شود و خودرو‌های شخصی از این به بعد با نرخ آزاد سوختگیری می‌کنند.وی اظهار کرد: سهمیه سوخت خودرو‌های عمومی به حساب آنها واریز شده، اما سهمیه سوخت خودرو‌های شخصی تا این لحظه اعمال نشده است.

نعمت‌اللهی با بیان این‌که این موضوع در روز‌های آینده مشخص می‌شود، تک‌نرخی کردن سهمیه سوخت برای خودروهای شخصی را امری مطلوب ارزیابی کرد و گفت: با این کار جلوی فروش غیرقانونی، قاچاق و نگه‌داشتن بیش از حد سوخت در کارت جلوگیری می‌شود.

حذف یارانه ثروتمندان

در همین حال خبرنگارجام‌جم مطلع شد حذف یارانه ثروتمندان با استفاده از راه‌های جدیدی سرعت گرفته است. بر این اساس ظاهرا یارانه مالکان برخی خودروهای مدل بالای خارجی قطع شده است. خبرنگار ما با اطلاع از این موضوع با سازمان هدفمندی یارانه‌ها تماس گرفت و اپراتور پاسخگو با تائید این موضوع اظهار کرد، یارانه مالکان خودروهای مدل بالا که قیمت خودروی آنها از150 میلیون تومان بیشتر باشد قطع شده است و این روند ادامه خواهد داشت.

وی خاطر نشان کرد: اگر این افراد اعتراضی به حذف یارانه‌شان دارند می‌توانند از 5 خرداد جاری (پس فردا) به سامانه طراحی شده به نشانی www.yaraneh10.ir مراجعه کرده و اعتراض خود را ثبت کنند. سازمان هدفمندی نیز با همکاری فرمانداری هر شهر اعتراضات را بررسی و پاسخ لازم را ارائه خواهد کرد.

خبرنگار جام‌جم می‌نویسد: قرار دادن این تکه‌های پازل در کنارهم به احتمال زیاد حاکی از آن است که مرحله سوم هدفمندی یارانه‌ها به صورت چراغ خاموش کلید خورده و دولت احتمالا در حال تست واکنش مردم به این موضوع است.در کنار این به نظر می‌رسد منظور نظر دولت برای اجرای مرحله سوم هدفمندی یارانه‌ها 5 خرداد ماه باشد؛ زیرا در این تاریخ سامانه ویژه سازمان هدفمندی یارانه‌ها برای دریافت اعتراضات باز خواهد شد.

این یارانه، یارانه نیست

در همین حال بهمن آرمان، اقتصاددان در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: دولت چاره‌ای جز حذف یارانه ثروتمندان ندارد و از هر راهی که بتواند برای کاهش تعداد یارانه‌بگیران استفاده می‌کند تا با کسری بودجه مواجه نشود. البته یارانه‌ای که هم‌اکنون پرداخت می‌شود در معنای واقعی یارانه نیست . یارانه به این معناست که تنها افراد فقیر و کم درآمد باید از آن بهره‌مند باشند اما در کشور افراد با درآمد‌های میلیاردی یارانه نقدی دریافت می‌کردند که این موضوع از نظر علمی و عملی رد شده است.

وی افزود: اکنون نشست‌های زیادی برای راه‌های خروج کشوراز رکود تورمی برگزار می‌شود تا کارشناسان راهی برای نجات این حوزه پیدا کنند. به این دلیل که رکود باعث شده تا بخش عمرانی که یک ثروت ملی است از هم پاشیده شود و در آینده نه‌چندان دور ظرفیت ساخت‌و‌ساز در کشور کاهش پیدا کند.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی اضافه کرد: اگر درآمد ناشی از حذف یارانه پردرآمدها به بخش عمرانی کشور منتقل شود بیشتر مشکلات کشور اعم از اشتغال و تورم حل خواهد شد؛ در غیر این صورت مانند افغانستان و عراق برای ساخت یک مدرسه باید از شرکت‌های خارجی کمک بگیریم. دولت باید تا جایی که می‌تواند از هزینه‌های جاری خود بکاهد و سرمایه‌گذاری‌های عمرانی خود را افزایش دهد.وی با اشاره به عدم واریز بنزین سهمیه‌ای در کارت‌های سوخت تصریح کرد: قیمت بنزین در کشور دو نرخی است و این برای دولت یک چالش اساسی به حساب می‌آید. به این دلیل که همه افراد حتی ثروتمندان نیز از این یارانه بهره‌مند می‌شوند و دولت در این زمان باید فکر اساسی کند. لذا اگر براساس گفته‌های رسانه‌ها دولت بنزین را تک‌نرخی کرده باشد گام مهمی در اجرای هدفمندی واقعی برداشته خواهدشد.

اعتراض جایگاه‌داران به قطع بی‌خبر سهمیه سوخت

رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت کشور گفت: به رویه قطع سهمیه خودروهای شخصی و موتورسیکلت‌ها بدون اطلاع قبلی شدیدا معترضیم و اعتراض مکتوب خود را به وزیر نفت هم اعلام کرده‌ایم.

بیژن حاج محمدرضا در مصاحبه با خبرگزاری صداوسیما افزود: باید 72 یا 48 ساعت قبل این موضوع را به جایگاه‌های سوخت اعلام کنند تا این جایگاه‌ها با اطلاع‌رسانی و نصب اطلاعیه به مردمی که ساعتی قبل از ساعت 24 روز 31 اردیبهشت در مقابل جایگاه‌ها صف کشیده و منتظر واریز سهمیه بودند، اطلاع مناسبی می‌دادند.

وی افزود: انجام نشدن این کار ساده، مشکلاتی برای هزاران نفر از هموطنان به‌وجود آورد و بسیاری از مسافران در جاده‌ها مجبور شدند بنزین آزاد خریداری کنند، ضمن این‌که به‌خاطر فقر اطلاع‌رسانی مناسب، هزاران حرف و دروغ و شایعه در کشور مطرح شد.حاج محمدرضا تصریح کرد: در چنین فضایی، یک‌بار گفتند سامانه هوشمند خراب است که واقعیت نداشت چرا که خودروهای عمومی هم بر همان اساس و روی همان سامانه سوخت خود را می‌گرفتند و عده‌ای از مردم هم جایگاه‌داران و کارگران جایگاه را محکوم کردند و مقصر دانستند در حالی که کمترین تقصیر متوجه آخرین زنجیره توزیع بود.

محمد حسین علی اکبری / گروه اقتصاد