پشت پرده انتشار نامه آیت الله مهدوی کنی به ولایتی

پس از انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ علی اکبر ولایتی که تا پیش از آن به عنوان مشاور امور بین الملل رهبر معظم انقلاب و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح بود، با حکم آیت الله هاشمی رفسنجانی به سمت رئیس مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. پس از حضور ولایتی در این جایگاه ، دیدارهای دیپلماتیک وی در مرکز تحقیقات آغاز شد و تقریبا دیدار با ولایتی پای ثابت برنامه سفر مقامات خارجی شد که به ایران سفر می کردند.

اگرچه همواره ولایتی چهره مطرحی در عرصه سیاست خارجی بوده اما پس از انتخابات ۹۲ نقش فعال تری در این زمینه پیدا کرده و می شود گفت در مجموع موضع گیری هایش در راستای حمایت از سیاست خارجی دولت حسن روحانی بوده است. وی در جریان مذاکرات هسته ای دفاع از اصل مذاکرات را دنبال کرده و بطور کلی عملکرد مذاکره کنندگان را در راستای منویات رهبر معظم انقلاب و جمهوری اسلامی عنوان می کرد.

نقش ولایتی در سیاست خارجی دولت روحانی تا جایی ادامه پیدا کرد که وی هشتم بهمن ۹۳ به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور به مسکو سفر و با ولادیمیر پوتین دیدار کرد و پیام حسن روحانی را به رئیس جمهور روسیه داد.

اما در حالیکه مذاکرات هسته ای به انتهای خود نزدیک می شود، کارشکنی ها و بد عهدی های آمریکا و متحدان غربی وی بیشتر خود را نشان می دهد و منتقدان دولت از تیم هسته ای میخواهند که قاطعانه در برابر آمریکایی ها بایستند و مماشات نکنند؛ در این میان ولایتی نیز که پیشتر رویکردی متعادل نسبت به ظریف و یارانش داشت و حتی در موضوع انتشار فکت شیت با بیان اینکه «انتشار گزاره‌برگ تنها باعث جلب افکار عمومی می‌شود و از آنجایی که بیانیه لوزان هیچ تعهدی را متوجه ایران نمی‌کند، انتشار گزاره‌برگ هم تنها مخل مذاکرات با ۱+۵ خواهد بود.» به مدد تیم هسته ای آمده بود هم مواضعی سخت گیرانه و شفاف اتخاذ نمود.

ولایتی این بار برخی ملاحظات را کنار گذاشت و در گفتگویی با سایت Khamenei.ir با صراحت گفت: «آمریکا به یک «دُن‌کیشوت» تبدیل شده که فقط در «توهم ابرقدرتی» است و با تکیه به گذشته‌اش، دیگران را تهدید می‌کند. وزیر خارجه‌ی آمریکا در خلوت با مسئولین مذاکره‌کننده‌ی ما چیزی می‌گوید و در جلوت حرف دیگری می‌زند. بنابراین اگر بخواهند به این کارشان ادامه دهند، ادامه‌ی مذاکرات به خطر می‌افتد.»

مشاور رهبر انقلاب در این گفتگو که بازتاب بسیار زیادی در داخل و خارج از ایران داشت، همچنین گفت: «تأکید می‌کنم که خط‌قرمز‌های اعلام‌شده «قطعی» هستند و به‌هیچ‌وجه این خطوط نباید از طرف مذاکره‌کنندگان نادیده گرفته شود.»

صراحت گویی و اقدامات ولایتی علاوه بر موضوع هسته ای به عرصه های دیگر نیز کشیده شد، وی ۲۹ اردیبهشت با سفر به سوریه با بشار اسد دیدار کرد. سفر وی به دمشق در حالی صورت گرفت که مشاور بین الملل رهبر انقلاب روز قبل از آن را در بیروت به دیدار با مقامات ارشد لبنان و گفتگو با سید حسن نصرالله گذرانده بود. این سفر در شرایط حساس منطقه شامات و تحرکات اخیر تکفیری ها از اهمیت دو چندان برخوردار بود. خصوصا که اخیرا علاوه بر تحرکات جدید ترویست ها در خاک سوریه، فشارهای سیاسی و بین المللی نیز به دولت اسد رو به افزایش است.

ناظران سیاسی معتقدند سفر ولایتی به نوک پیکان مقاومت و اظهاراتش در خصوص مسائل هسته ای به مذاق برخی جریانات سیاسی خوش نیامده است.

این فرضیه آنجایی به واقعیت نزدیک شد که اواسط هفته گذشته نامه مرحوم آیت الله مهدوی کنی به ولایتی در خرداد ۹۲ و چند روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری در شبکه های اجتماعی و پس از آن در برخی سایت های خاص منتشر شد، نامه ای که در آن دبیرکل سابق جامعه روحانیت مبارز از ولایتی خواسته بود که از انتخابات به نفع جریان اصولگرایی کناره گیری کند.

در این رابطه نوه مرحوم آیت الله مهدوی کنی در صفحه شخصی خود در پلاس نوشت: «این نامه هیچگاه به دست آقای ولایتی نرسیده است. پس از تماسهای مکرر حاج آقا در دو سه روز مانده به انتخابات و عدم پاسخگویی ایشان، حاج آقا(آیت الله مهدوی کنی) از ارسال نامه به آقای ولایتی هم منصرف شدند. سوال اینجاست که این نامه چرا در این مقطع که دکتر ولایتی بعنوان مشاور مقام معظم رهبری به خط مقدم جبهه های مقاومت رفته است نشر پیدا کرده است؟ چرا تقوا در میان ما گمشده است؟ اگر می خواهیم شاگردی خودمان به حاج آقا را نشان بدهیم ایشان بیش از همه چیز به تقوا سفارش می کردند! و سوال دیگر اینکه این نامه چگونه بدست برخی افتاده است که خود این بسیار بو دار است و من اگر صلاح باشد در وقت مقتضی پاسخ می دهم.»

ابراهیم انصاریان مسئول دفتر رئیس فقید مجلس خبرگان رهبری و داماد آیت الله مهدوی کنی نیز در مصاحبه ای با یکی از خبرگزاری های کشور با اشاره به انتشار ابن نامه گفت: «تخریب ولایتی در شرایط کنونی که ایشان در تحولات منطقه ای و بخصوص مسائل هسته ای به عنوان عنصری فعال و موثر نقش آفرین است، غرض آلود، تامل برانگیز و عین بی تدبیری و کج فهمی است.»



وی تاکید کرد: «بنده شهادت می‌دهم که آیت‌الله مهدوی‌کنی به هیچ وجه راضی به انتشار عمومی هیچ یک از توصیه‌ها و بعضاً نامه‌هایشان به برخی کاندیداها نبودند. اینکه چطور پس از ۲سال آن هم فقط آنچه مربوط به دکتر ولایتی و آنهم در شرایطی که ایشان مواضع شایسته و محکم را در بحث هسته‌ای ارائه داده، منتشر می‌شود، جای تامل دارد.»

پس از انتشار این نامه در فضای مجازی، روز گذشته روزنامه های اصلاح طلب شرق و آرمان به میدان آمده و در گزارش هایی به این نامه پرداختند.

روزنامه شرق تیتر یک خود را به این موضوع اختصاص داد، این روزنامه در ظاهر با هدف برجسته سازی اختلاف میان اصولگرایان به موضوع انتشار نامه مرحوم آیت الله مهدوی کنی پرداخت اما آنچه به نظر می رسد، هجمه پنهان علیه ولایتی در پوشش بحث و بررسی پیرامون موضوع نامه مذکور است.



روزنامه آرمان هم در گزارشی دیگر به نیت خوانی اهداف انتشار دهندگان نامه پرداخت و نوشت: «آنها می‌خواستند نشان دهند مرحوم آیت‌ا... مهدوی‌کنی پیروزی کاندیدای مورد حمایت اصلاح‌طلبان را پیش‌بینی کرده بود و از این طریق القا کنند که دکتر حسن روحانی یک کاندیدای اصلاح‌طلب بوده و با این نشانه پای به انتخابات گذاشته است تا از سویی بقبولانند شعار فراجناحی‌بودن روحانی درست نیست و او از ابتدا با مشی اصلاح‌طلبی پا به عرصه انتخابات گذاشت.»

از ابتدای روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، اصلاح طلبان که نامزد اختصاصیشان به دلیل درک عدم توفیق، در روزهای پایانی انصراف داد؛ تلاش کردند تا روحانی را مصادره به مطلوب کرده و او را اصلاح طلب معرفی کنند و حالا روزنامه آرمان (احتمالا ناخواسته) معتقد است که انتشاردهندگان نامه هم می خواهند همین را بگویند که روحانی اصلاح طلب است.

و این یعنی انتشاردهندگان نامه دقیقا همان خواسته مطلوب اصلاح طلبان را داشته اند.

به هر حال فارغ از اینگونه مانورهای روزنامه های اصلاح طلب، تلاقی انتشار نامه ای که ۲ سال از نگارش آن می گذرد با سخنان و اقدامات مهم، شفاف و اثرگذار اخیر مشاور رهبر انقلاب را نمی توان تصادقی تلقی کرد.

برخی کارشناسان مسائل سیاسی هدف منتشرکنندگان این نامه را به حاشیه بردن ولایتی و اقدامات صریح وی در حوزه سیاست خارجی و دفاع از جبهه مقاومت و همچنین حمایت از منویات رهبری در ارتباط با مذاکرات هسته ای دانستند و معتقدند آنها به دنبال این هستند که ولایتی را وادار به موضع گیری در این خصوص کنند تا تبدیل به عاملی برای به حاشیه راندن اقدامات و اظهارنظرهای وی در ارتباط با مذاکرات و حمایت از محور مقاومت شود.

سینا سنجری / مهر