خودروهای پرنده همیشه برای مردم جالب توجه بوده است. حدود 1.5 دهه بعد از این که برادران رایت موفق شدند هواپیمای خود را برفراز دشتهای کیت هاوک به پرواز درآورند، در ذهن گروهی دیگر ایده خودروهای پرنده نقش بست. حتی در قرن هجدهم میلادی نیز تلاشهایی برای به پرواز درآوردن یک هواپیمای بدون موتور سبک انجام شده بود که بدون هیچ تعجبی با شکست و ناکامی مواجه شد.
برای انواع مختلف خودروهای پرنده بیش از 80 اختراع در اداره ثبت اختراع و علائم تجاری ایالات متحده آمریکا به ثبت رسیده است. بعضی از این اختراعات ثبت شده موفق بوده و بعضی دیگر با شکست مواجه شده است. حتی اختراعات موفق ثبت شده نیز در رسیدن به مسیر تولید انبوه چندان موفق نبوده است. در ادامه نمونهای از این اختراعات را که میتوان آنها را در مقایسه با دیگر اختراعات ثبت شده در این زمینه در مجموعهای مجزا طبقهبندی کرد مورد بررسی قرار میدهیم:
Avrocar: این خودرو نخستین خودروی پرنده است که با هدف کاربری نظامی طراحی و ساخته شد. Avrocar با همکاری مشترک ارتش کانادا و بریتانیا ساخته شد. قرار بود این خودرو که از نظر شکل ظاهری بیشتر به یک بشقاب پرنده شباهت داشت به عنوان یک هواپیمای سبک برای انتقال سربازان به میدانهای جنگی مورد استفاده قرار گیرد.
ConvAirCar: در دهه 1940 میلادیوولتی یک خودرو سدان دو در که به یک واحد مجزا برای ایجاد امکان پرواز مجهز شده بود طراحی کرد. این خودرو سال 1947 عرضه شد و توانست پرواز آزمایشی یک ساعته را با موفقیت پشت سر بگذارد.
پس از سومین پرواز آزمایشی برنامهریزیها برای عرضه این خودرو به بازار مصرف متوقف شد.
Curtiss Autoplan: سال 1917، گلن کورتیس که میتوان او را پدر خودروهای پرنده خطاب کرد، از نخستین تلاشها برای ساخت خودرویی با قابلیت پرواز رونمایی کرد. این خودروی پرنده از جنس آلومینیوم ساخته شده بود و به سه بال مجهز بود که این بالها به طول 12.2 متر امتداد پیدا میکرد. موتور این خودروی پرنده به یک پروانه چهارپره در قسمت عقب خودرو مجهز بود. این خودرو هیچگاه به پرواز درنیامد اما طراحی و ساخت آن به از میان برداشتن چند محدودیت و مانع در مسیر ساخت ماشینهای پرنده منجر شد.
Airphibian: رابرت فولتان از بستگان دور مخترع ماشین بخار، سال 1946 این خودرو پرنده را طراحی کرد. این مخترع به جای این که برای یک خودرو قابلیت پرواز در نظر بگیرد، هواپیمایی طراحی کرد که از قابلیت حرکت در سطح زمین برخوردار باشد. یکی از ویژگیهای شاخص این خودرو پرنده این بود که وقتی قرار بود خودرو در سطح زمین حرکت کند امکانی برای جدا کردن بالهای خودرو در نظر گرفته شده بود. در این شرایط پروانه خودرو در داخل بدنه هواپیما قرار میگرفت. تبدیل هواپیما به خودرو فقط پنج دقیقه زمان نیاز داشت. Airphibian نخستین خودروی پرندهای بود که موفق شد از سازمان هوانوردی فدرال مجوز پرواز دریافت کند. این خودرو به یک موتور شش سیلندر 150 اسب بخاری مجهز بود که در سطح زمین با سرعت 80 کیلومتر در ساعت و در آسمان با سرعت 193 کیلومتر در ساعت حرکت کند. اگرچه این طرح موفق بود اما به دلیل حمایت نشدن از سوی پشتیبان مالی به نتیجه نرسید.
Aerocar: این خودرو با الهام از خودروی پرنده Airphibian ساخته شد که سالها پیش توسط رابرت فولتان معرفی شده بود. مولتان تیلور با طراحی این خودرو یکی از شناختهشدهترین و موفقترین خودروهای پرنده در طول تاریخ زندگی بشر را معرفی کرد. Aerocar با هدف رانندگی، پرواز و بازگشت بی وقفه از این وضع به حالت رانندگی طراحی و ساخته شده بود.
مولتان تیلور برای ساخت این خودرو، خودروی خود را با یک صفحه از جنس پشم شیشه پوشاند. این خودروی پرنده توانست رکورد حرکت با سرعت 193 کیلومتر در ساعت را ثبت کند و در حقیقت دومین و آخرین خودرویی بود که به اخذ مجوز از سوی سازمان هوانوردی فدرال (FAA) موفق شد. سال 1970 شرکت خودروسازی فورد برای بازاریابی این خودرو برنامههایی در نظر گرفت که به دلیل بحران نفت و پیامدهای ناشی از آن، این برنامه نقش بر آب شد.
Arrowbile: این خودروی پرنده سال 1937 توسط والدو واترمن طراحی و ساخته شد. در حقیقت این خودرو ترکیبی از یک خودرو و هواپیما بود. این خودرو نیز مانند Autoplane به پروانهای در قسمت عقب خودرو مجهز بود. برای این خودرو سه چرخ و یک موتور معمولی با قدرت 100 اسب بخار در نظر گرفته شده بود. از آنجا که برای اجرایی شدن این طرح بودجه کافی وجود نداشت بعد از مدتی این طرح متوقف شد و به موفقیت دست پیدا نکرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد