ورود چرخ‌خیاطی به تهران قدیم / عکس

اولین چرخ خیاطی در ایران توسط مظفرالدین شاه از سفر فرنگ آورده شد اما سال‌ها طول کشید تا این اختراع جدید جای دوخت و دوز به روش سنتی را گرفت و فراگیر شد.

کد خبر: ۸۰۳۲۹۷

"بارتلمی تیمونیه" فرانسوی را اولین کسی می دانند که در سال 1830 چرخ خیاطی را اختراع کرد. گرچه دوزندگان هموطن او که خیال می کردند با این اختراع جدید کار و کاسبی آنها کساد خواهد شد شبانه به خانه او ریخته و اختراع او را آتش زدند اما ایده ساخت ماشین دوزندگی چیزی نبود که از ذهن ها برود.

سال‌ها بعد در 1845 میلادی اما بار دیگر ماشین‌های دوخت و دوز اینبار در امریکا توسط دو مخترع با نام "آیزاک سینگر" و "الیاس هاو"که هر یک مدعی بود زودتر به این اختراع رسیده است به ثبت رسید؛ این بار چرخ خیاطی که شبیه مدل های امروزی بود به سرعت همه گیر و در همه جای جهان به کار گرفته شد.

با این حال ورود چرخ خیاطی به ایران که سرعت و کیفیت کار خیاطی را چندبرابر می‌کرد تا زمان مظفرالدین شاه و سفر او به فرنگ صورت نگرفت؛ حتی پس از آنکه شاه این اختراع فرنگی را به همراه یک خیاط قفقازی به تهران آورد تا لباس درباریان توسط آن دوخته شود هم مردم با این باور که پارچه با چرخ خیاطی جویده می شود و دوام آن کم می‌شود، چندان اقبالی به آن نشان نمی دادند اما سهولت و سرعت باعث شد چرخ خیاطی جای خود را در زندگی ایرانی باز کند تا آنجا که به یکی از وسایل منزل و اقلام جهیزیه دختران دم بخت تبدیل شد.

گفته می شود کارخانه معتبر "سینگر" که یکی از مخترعان چرخ خیاطی بود اولین ماشین های دوزندگی را به ایران آورد و یک نمایندگی رسمی در تهران دایر کرد. در این نمایندگی که در خیابان بوذرجمهری (15خرداد) قرار داشت کسانی که چرخ خیاطی خریداری می کردند زیر نظر مربی امریکایی دوره های آموزش خیاطی با چرخ را می گذراندند. عکس زیر که به درستی تاریخ و مکان آن معلوم نیست احتمالا مربوط به همین دوره است؛ چند زن و مرد تهرانی در کنار یک چرخ خیاطی و اتومبیلی که نام کارخانه "سینگر" بر آن نوشته شده است.