حذف قوانین زائد، اولویت مجلس نهم در‌ آخرین سال

با وجود این تأکیدات، به‌نظر می‌رسد هنوز در برخی مسائل کلان کشور، چنان که باید، شاهد اجماع نخبگان در قوای سه‌گانه نیستیم. با توجه به این‌که مجلس، خانه ملت بوده و نقش مهمی در ایجاد همگرایی در ساختار سیاسی کشور دارد، درباره اهمیت وحدت داخلی، با عضو هیأت رئیسه مجلس به گفت‌وگو نشستیم.

عبدالرضا مصری نماینده 59 ساله کرمانشاه در مجلس هفتم و مجلس نهم است که او در گفت‌وگو با جام‌جم، مهم‌ترین اولویت مجلس نهم در آخرین سال فعالیت را کاستن از حجم بالای مقررات دست و پاگیر در کشور دانسته و پیشنهاد می‌دهد که دولت و مجلس با کمک یکدیگر، این مقررات اضافی را حذف کنند.

رهبر معظم انقلاب امسال را سال همدلی و همزبانی دولت و مجلس نام نهاده‌اند. از آنجا که بیش از 70 روز از این نامگذاری می‌گذرد، فکر می‌کنید تا به‌حال قوای سه‌گانه چه تجربه‌ای در ارتباط با تحقق این همدلی داشته‌اند؟

رهبر معظم انقلاب در فرمایشات خود در ابتدای سال جاری بر تقویت همدلی و همزبانی میان مردم و دولت تاکید فرمودند. اگر دولت را از بُعد حاکمیتی تفسیر کنیم، همه ارکان نظام از جمله قوای سه‌گانه را در بر می‌گیرد و اگر تفسیر خاص و مصطلح درباره دولت را در نظر داشته باشیم، اشاره به همدلی با قوه اجرایی دارد. بنابراین پیام شعار سال این است که چه دولت، چه مجلس و چه سایر قوای حاکمیتی و همه کسانی که به هر نحو با دولت مواجه هستند، باید با مردم همدلی و همزبانی داشته باشند. این یک ضرورت است، چون امسال، سال تصمیمات بزرگ است و روح پیام رهبر معظم انقلاب این است که همدلی یکطرفه نیست. دولت نباید فکر کند هر کاری که انجام داد، باید با همدلی مردم روبه‌رو شده و برعکس، مردم هم باید در طرح مطالبات خود، محدودیت‌های دولت را مدنظر قرار دهند. بنابراین در شعار سال نوعی توازن و هماهنگی دوطرفه وجود دارد.

طبیعی است که مخاطب اصلی دعوت به این همدلی نخبگانی هستند که چه داخل دستگاه‌های حاکمیتی و چه بیرون آن، در حال فعالیت و طرح دیدگاه هستند. فکر می‌کنید چطور می‌شود دیدگاه‌ این بازیگران عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را به هم نزدیک کرد؟

نکته مهم این است که این نخبگان و طیف‌های فعال که اشاره می‌کنید، نباید انرژی‌های یکدیگر را خنثی کنند. همه ما در حال حرکت در یک مسیر هستیم و دلیلی ندارد که افراد بخواهند یکدیگر را رودرروی هم تعریف کنند. بنابراین اگر نقدی هم مطرح می‌شود، دولت نباید خود را جدای از مردم ببیند و یا مردم بخواهند جایگاه خود را جدای از دولت تعریف کنند. بنابراین نکته مهم، حفظ وحدت در مسیری است که همه طی می‌کنیم.

پس مشکل برای ایجاد همگرایی در چیست؟

مشکل آنجاست که گاهی فردی وزنی را برای خود قائل می‌شود که می‌خواهد با تحکم، دیگران را به همزبانی فرابخواند. خب، این دیگر همزبانی نیست، اگر قرار بر تحکم باشد، این فرمانبرداری است، نه همدلی. مهم این است که در برقراری همدلی و همزبانی، همه باید خود را در یک سطح تعریف کنند و هیچ‌کس نباید خود را در سطح بالاتری قرار داده و از موضع برتر، دعوت به همدلی کند.

رهبر معظم انقلاب در دیداری که چند روز قبل نمایندگان با ایشان داشتند، از وضعیت همزبانی بر سر برخی مسائل همچون اقتصاد مقاومتی ابراز رضایت کردند، اما درباره همدلی؛ نه. چرا در برخی زمینه‌ها با وجود همزبانی، همدلی وجود ندارد؟

بله، ایشان در بیاناتشان بر این نکته که در اقتصاد مقاومتی، همزبانی وجود دارد و اما همدلی نیست تاکید کردند. شما می‌بینید که مثلا وقتی بحث اقتصاد مقاومتی می‌شود، همه تریبون‌ها، پلاکاردها و سخنرانی‌ها در جهت حمایت از اقتصاد مقاومتی می‌شود، اما وقتی نوبت به عمل می‌رسد، خبری از همدلی نیست. همدلی، شرط عملیاتی‌شدن برنامه‌های اجرایی است و وقتی محقق می‌شود که ما نگاه به درون و نگاه به داشته‌های خود داشته باشیم، نه این‌که مصداق این مصرع بشویم که «هرچه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد.» واقعیت این است که همه باید بپذیریم دارای توان علمی، منابع، ذخایر و امکانات کافی در کشورمان هستیم. جمعیت باسواد کشور آمار بالایی داشته و تخصص‌های مختلفی در کشورمان وجود دارد. با این وجود به‌نظر می‌رسد که گاهی برخی نگاه‌ها معطوف به خارج از کشور و به نتیجه رسیدن مذاکرات است. نگاه ما این است که این مذاکرات اگرچه در دفع ضرر موثر است، ولی هیچ‌گاه از کشورهای دیگر برای ما آبی گرم نمی‌شود و ما هیچ‌وقت نفعی از آنها ندیده‌ایم. شما می‌بینید که وقتی در دوره محمدرضا پهلوی قیمت نفت بالا بود، همه سود آن صرف خرید از همین کشورهای بیگانه می‌شد و حتی چند برابر قیمت به ما اجناس را می‌فروختند و پول آن به جیب شاه می‌رفت. با این تجربه تاریخی که وجود دارد، این‌که شما فکر کنید بعد از امضای توافق هسته‌ای، غربی‌ها دلسوز ما می‌شوند، تصور اشتباهی است. این درست نیست که فکر کنیم بعد از توافق همه اوضاع کشور گل و بلبل می‌شود. واقعیت این است که دلار در بودجه 2850 تومان بسته شده و این‌که دلار پایین بیاید، امکان‌پذیر نیست. بنابراین فضای درون را نباید مورد غفلت قرار دهیم، چراکه این جفای به کشور است و اگر این اتفاق رخ دهد، معنایش این است که ما دچار یک خطای تاریخی می‌شویم. این درحالی است که توجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب، راه شکوفایی کشور را کوتاه می‌کند.

به هر حال مجلس به‌عنوان خانه ملت، به نمایندگی از مردم، وظیفه مهمی برای حفظ همدلی با دولت را بر عهده دارد. با توجه به این‌که به آخرین سال فعالیت مجلس نهم رسیده‌ایم، فکر می‌کنید اولویت این مجلس برای حفظ وحدت و رفع مشکلات پیش‌روی کشور چیست؟

بهترین خدمت مجلس در این یک سال می‌تواند حذف قوانین زائد باشد. مشکل این است که ما به‌طور مداوم فقط قانون تولید می‌کنیم، اما واقعیت این است که اگر پیکان، 100 سال هم تولید شود، همان پیکان است. ما 102 سال است که داریم قانون می‌نویسیم اما نیامده‌ایم ببینیم این قوانین چه پیامدهایی داشته و چه اصلاحاتی نیاز دارد. فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب معطوف به این بود که مثلا در حوزه اقتصاد مقاومتی، نیایید قانون روی قانون تصویب کنید، بلکه باید قوانین مزاحم و دست و پاگیر حذف شود. گاهی در برخی مسائل قوانین ما چنان متکثر است که حتی اگر دو نفر با شرایط کاملا مشابه یک موضوع را پیگیری کنند، می‌توانند با استناد به 2 قانون مختلف به نتیجه متفاوتی برسند. یعنی انگار ما برای قیافه افراد هم قانون داریم! خب معلوم است که اینها باعث فساد می‌شود. پراکندگی قوانین آن‌قدر زیاد است که حتی خود نمایندگان هم سردرنمی‌آورند که این قوانین معطوف به چیست! مثلا در قوانین معطوف به آب، گریزی به جنگلداری زده شده و از آنجا مثلا رفته‌ایم به سراغ معادن؛ اصلا مجلدی درباره قوانین با موضوعات مشخص وجود ندارد که افراد بتوانند با نگاهی به آن به مسائل قانونی درباره یک مساله اشراف پیدا کنند.

راهکار اجرایی شما برای خروج از این مشکل چیست؟

من می‌گویم در سال آخر مجلس نهم، اگرچه بخشی از توان مجلس به بررسی برنامه ششم توسعه یا قانون بودجه 95 معطوف می‌شود، اما بخشی دیگر از انرژی نمایندگان برای حدف این قوانین زائد گذاشته شود. برای این کار کمیسیون‌های تخصصی مجلس بیایند با همکاری وزارتخانه‌های مربوط، همه قوانین مربوط به مسائل خود را استخراج کرده، بررسی کنند و با حذف قوانین متضاد و اضافه، مجلدی از قوانین کارآمد درباره هر مساله را آماده کنند. در این صورت ما مثلا کتابچه قوانین بهداشت یا کتابچه قوانین کشاورزی را خواهیم داشت.

بخش دیگری از فرمایشات رهبر انقلاب به موضوع انتخابات و عدم تاثیرپذیری مجلس از رقابت‌های پارلمانی اختصاص داشت. فکر می‌کنید در این رابطه باید چه گام‌هایی برداشته شود؟

ببینید، کسی که در مجلس است، یک فرد سیاسی است و بنابراین موضعگیری سیاسی شخصی یا تشکیلاتی خود را دارد. با این حال رهبر معظم انقلاب اشاره به این داشتند که نباید خروجی مجلس و انجام وظایف مجلس تحت تأثیر این دیدگاه‌های جناحی باشد. در حالت کلی، رهبر معظم انقلاب از موضعگیری‌های مجلس ابراز رضایت کردند، ولی برداشت من این است که ایشان تاکید داشتند نباید مجلس مواضعی بگیرد که شائبه انتخاباتی داشته باشد. مثلا مصوبه چند هفته قبل مجلس درباره صلاحیت نماینده‌های مجلس، هرچند از دیدگاه نمایندگان با هدف تسهیل کار هیأت‌های اجرایی صورت گرفت اما این پرسش را به‌وجود آورد که چرا نماینده‌های فعلی استثنا شده‌اند؟ بنابراین در سال انتخابات، همه باید تلاش کنیم که در تصمیمات دچار خطای احساسی معطوف به انتخابات نشویم.

این مساله شامل بررسی استانی شدن انتخابات مجلس هم می‌شود؟

نه، مساله استانی شدن انتخابات بحثی جداست، چون نه‌تنها به نفع نمایندگان فعلی نیست، بلکه کار آنها را در رقابت با سایر نامزدها مشکل هم می‌کند. موضوع استانی شدن انتخابات چند دوره‌ای است که در مجلس مطرح شده؛ قبلا این طرح نامزد شدن در انتخابات را به‌صورت استانی پیشنهاد می‌کرد، اما الان هر نامزد، کاندیدای شهر خود است و هیچ کاندیدایی نمی‌تواند جایگزین کاندیدای شهر دیگری شود. بنابراین نه‌تنها این طرح قدرت نماینده را بیشتر نکرده، بلکه به قدرت رأی مردم می‌انجامد، چراکه مردم یک استان می‌توانند به نامزدهای شهرهای مختلف رأی دهند، هرچند در نهایت هر نامزدی می‌تواند فقط نماینده شهری بشود که حوزه انتخابیه‌اش محسوب می‌شود. بنابراین رأی دادن در همه استان‌ها می‌شود شبیه به آرای تهران که همه مردم این شهر – که جمعیتی بیش از بسیاری از استان‌ها دارد - می‌توانند به همه کاندیداها رای بدهند. هدف از طرح استانی شدن، کاهش اثر تعصبات قومی و قبیله‌ای بر انتخابات و کاهش سفرهای غیرضروری افراد در استان برای مشارکت در انتخابات شهری دیگر است که تبعات مطلوبی در بر ندارد.

یوسف آبشاریان / جام‌جم