می خواهم تا المپیک بدوم

رضا قاسمی متولد پنجم اردیبهشت 1366 در اصفهان است. پس از گرفتن سهمیه در مسابقه‌های جایزه بزرگ آسیا (مسابقه‌های ستارگان آسیا در قزاقستان) به بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۲ در شهر لندن انگلستان راه یافت. قاسمی در لندن در دور مقدماتی چهارم شد و از صعود به مراحل بعد بازماند. بعد از آن در رقابت‌های جهانی داخل سالن و رقابت‌های قهرمانی آسیا شرکت کرد، اما عنوانی که هفته پیش در ووهان چین به دست آورد، برای این دونده دوهای سرعت، لذتبخش‌تر از تمام عناوین کسب شده در این سال‌ها بود. رضا قاسمی در رقابت‌های قهرمانی آسیا، نخستین مدال‌آور دو سرعت ایران شد. او در دو 200 متر هم شرکت کرده بود، اما به عنوانی بهتر از ششمی دست پیدا نکرد. بعد از این رقابت‌ها قاسمی در گفت‌وگو با جام‌جم از هدفی صحبت می‌کند که انگار از فردای رقابت‌های قهرمانی آسیا، پشت خط استارت آن قرار گرفته و همین طور به عبور از خط پایان آن فکر می‌کند؛ مسابقه‌هایی به عظمت المپیک که دوومیدانی در پیشانی تاریخ برگزاری المپیک‌ها قرار دارد.

رضا قاسمی دوومیدانی ما تا کجا می‌دود؟

تا ورود به المپیک ریو و مسابقه با بهترین‌های این ورزش در بالاترین سطح رقابت‌های دوومیدانی دنیا.

... و بعد از آن؟

در حال حاضر جز المپیک، تصمیم دیگری ندارم.

یعنی دوومیدانی را کنار می‌گذاری؟

با این شرایط، حتما.

چه شرایطی داری؟

خیلی سخت. هم من و هم بچه‌های دوومیدانی از این شرایط راضی نیستیم. امکانات خوبی نداریم. مسائل مالی جای خودش.

چه کسی یا سازمانی باید به این مشکلات توجه کند؟

در وهله نخست، وزارت ورزش و جوانان یا کمیته ملی المپیک. فدراسیون دوومیدانی هم باید به دوومیدانی به عنوان ورزش مدال‌آور توجه کند. دوومیدانی در جهان پیشرفت زیادی دارد، اما در ایران هنوز به این ورزش توجه نمی‌شود.

چقدر از فدراسیون حقوق می‌گیری؟

ماهانه 900 هزار تومان.

این مبلغ کفاف زندگی تو را ـ که اهل اصفهانی و در تهران زندگی می‌کنی ـ می‌دهد؟

زندگی ورزشکار حرفه‌ای به موقعیت جغرافیایی بستگی ندارد. ما هزینه‌های خودمان را در طول ماه داریم که چند برابر این حقوق است.

همان داستان تمرین و تغذیه و کفش و...؟

... دقیقا. اگر این مخارج را در ماه حساب کنید، می‌بینید خرج ورزشکار حرفه‌ای بیش از دخل اوست. تازه من این مبلغ را هر ماه دریافت نمی‌کنم، زیرا فدراسیون هر چند ماه یکبار حقوق ملی‌پوشانش را پرداخت می‌کند. گاهی چند برابر این پول یکجا برای پاک کردن بدهی می‌رود.

برای همین مسابقه‌هایی که سوم شدی، پاداش گرفتی؟

بله، در جشنی در تهران پاداش گرفتم.

قبلا هم دو بار در دوهای سرعت طلا گرفته بودی که البته مسابقه‌های قهرمانی آسیا نبود.

بله، من در مسابقه‌های جایزه بزرگ و ستارگان آسیا در 100 متر طلا گرفته بودم، اما برای نخستین بار در رقابت‌های قهرمانی آسیا به مدال برنز رسیدم.

تفاوت این مدال؟

این مدال ارزشش بیشتر است زیرا تمام کشورهای آسیایی حضور دارند. بالاخره وقتی قطر و چین با تمام قوا در رقابت‌های قهرمانی آسیا شرکت می‌کنند، کیفیت این رقابت‌ها بیشتر می‌شود.

با این توضیح که ورزشکاران المپیکی از همین رقابت‌ها معرفی می‌شوند، خود تو فاصله چند ثانیه‌ای با ورودی المپیک داشتی.

تلاش اصلی من ورود به المپیک بود و این هدف را در رقابت‌های آینده هم دنبال می‌کنم. به عنوان ورزشکاری که در المپیک لندن هم حضور داشتم، تجربیات حضور در المپیک را برای خودم و دوومیدانی ایران موثر می‌دانم زیرا به جوان‌ترها انگیزه می‌دهد و آنها را وادار به تلاش بیشتر می‌کند.

تلاش تو در المپیک 2012 ستودنی بود.

فضای رقابت‌ها در المپیک با رقابت‌های دیگر دوومیدانی قابل مقایسه نیست، بخصوص برای دوندگانی مانند من که از دوومیدانی آسیا در آن سطح از رقابت‌ها شرکت می‌کنند. رقابت‌های المپیک انگیزه‌های خاصی می‌خواهد و باید شرایط روحی، روانی مناسبی داشته باشید. در کنار اینها مباحث مهم آمادگی جسمانی و تکنیک دونده است که بر اثر سال‌ها تمرین سخت و طاقت‌فرسا به وجود می‌آید.

بعد از لندن، نگاه‌ها برای موفقیت در بازی‌های آسیایی اینچئون به تو بود، چرا نتوانستی در این بازی‌ها مدال بگیری؟

شرایط خودم را با رقبایم مقایسه می‌کنم و می‌بینم خیلی از برنامه‌هایی که آنها دارند، من ندارم. نمی‌خواهم توجیه کنم اما باور کنید دوومیدانی به این راحتی‌ها که فکر می‌کنید، نیست. دونده عمانی در آمریکا با یکی از بهترین مربیان دنیا تمرین می‌کند، اما من در کیش به تنهایی در حال تمرین هستم. با این حال، اگر در مسابقه‌های قبلی آسیا بدشانس نبودم باز هم به جای چهارمی، برنز می‌گرفتم.

اکنون با برنز ووهان چین، چقدر به گرفتن سهمیه ورودی المپیک امیدواری؟

مسابقه‌های دانشجویان جهان را در پیش دارم. این رقابت‌ها 20 روز دیگر در کره جنوبی برگزار می‌شود و در آنجا یک بار دیگر شانس خودم را برای حضور در المپیک آزمایش می‌کنم.

صحبت بر سر ثانیه‌هاست.

در ووهان 10 ثانیه و 19 صدم ثانیه دویدم که باید این زمان را به 10 ثانیه و 16 صدم ثانیه برسانم. ثانیه به ثانیه دوومیدانی بویژه دوهای سرعت، تمرین فشرده می‌خواهد که نباید در دوران آماده‌سازی از آن غافل شد.

دوره قبل در رقابت‌های دانشجویان جهان ششم شدی. می‌توانی حدنصاب ورودی المپیک را در کره ثبت کنی؟

دوره قبل من در 200 متر این عنوان را به دست آوردم. با توجه به تجربه رقابت‌های المپیک و مسابقه‌هایی که در آسیا داشتم و همین طور تمرینات اختصاصی، فکر می‌کنم این بار بتوانم سهمیه بگیرم.

با همان تمرینات زمستانی در کیش که تنهایی انجام می‌دادی؟

ناچارم تنها تمرین کنم و منتظر کسی نباشم. فدراسیون بدون رئیس، اوضاع شلوغی دارد و باقی کارها هم که خودتان بهتر می‌دانید. بنابراین ورزشکار حرفه‌ای باید به فکر خودش باشد. من رفتم کیش تا در زمستان تمریناتم را آنجا ادامه بدهم. شش ماه زحمت کشیدم و از خانواده‌ام دور بودم تا بتوانم مدال برنز بگیرم. بعد از این هم شرایط مانند گذشته است. یعنی باید سخت تمرین کنم و به مواردی که تمرکزم را بر هم می‌زند، فکر نکنم.

چرا در تهران تمرین نمی‌کنی؟

تهران بدترین شرایط آب و هوایی را برای تمرین دارد و آلوده است، چطور می‌توان اینجا تمرین کرد؟

در کنار تمرین باید برای شرکت در تورنمنت‌های آینده از سوی فدراسیون دوومیدانی حمایت شوی.

فدراسیون در دوران اداره با سرپرست تیم را به ووهان فرستاد و اکنون که ثبت‌نام از نامزدها تمام شده، منتظر برگزاری انتخابات است. با وجود زحماتی که در این چند وقت کشیده شده، فکر می‌کنم تا رئیس انتخاب نشود، اوضاع تغییر نمی‌کند. ما مسابقه‌های دانشجویان جهان، قزاقستان و تورنمنت اروپا را در پیش داریم که حضور در این رقابت‌ها به سطح دوومیدانی ایران کمک می‌کند.

اگر بخواهیم درباره دوندگان دوهای سرعت حرف بزنیم، اکنون شرایط برای این دوندگان به چه ترتیبی است؟

فرقی نمی‌کند. شرایطی که در دوومیدانی حاکم است، برای تمام مواد این ورزش است. دوها، پرش‌ها و پرتاب‌ها با هم نیازمند توجه هستند. در دوهای سرعت چند نفر با استعداد خوب داریم... .

... شاید سه نفر بیشتر نباشید که البته کم است.

وقتی باشگاه‌ها سرمایه‌گذاری نکنند، وضع همین می‌شود که دوندگان مطرح سرعت از انگشتان یک دست بیشتر نباشد. وقتی جوانان سرنوشت قهرمانان خود را در دوومیدانی می‌بینند، با چه انگیزه‌ای باید به این ورزش ورود کنند؟ بنابراین ابتدا باید به خواسته‌های به حق قهرمانان توجه کرد و چرخ سازندگی در باشگاه‌ها و آموزش و پرورش را به حرکت انداخت. باشگاه‌ها برای قرارداد مالی با ملی‌پوشان نقش ارزنده‌ای دارند. چه‌بسا در ورزش‌های گروهی مانند والیبال، اگر به موفقیت جهانی رسیده است، اقتصاد و چرخش مالی باشگاه‌ها نقش تعیین‌کننده دارد.

در شرایط کنونی بیشتر باید به رقابت درون اردویی ورزشکاران و رکوردهایی که بین خودشان ثبت می‌شود، دل بست، مانند رقابت خودت با حسن تفتیان یا جوانی به نام ابارقی.

این رقابت سبب پیشرفت هر کدام از ما شده است. در این رقابت سه نفره، نباید در جا زد. باید به طور مداوم تلاش کرد. حرف شما را قبول دارم. در جایی که رقابت نباشد، پیشرفتی هم نیست. انگیزه‌های فردی پیشرفت ما را به این رقابت دائمی می‌کشاند.

علاوه بر سطح رقابت‌های داخلی، رقبای تو در آسیا بیکار نیستند. از حریف عمانی گفتی که در آمریکا تمرین می‌کند. قطری‌ها هم که در دوومیدانی آسیا مانند چند رشته ورزشی دیگر، چند ملیتی شده‌اند.

ورزشکار قطری که در رقابت‌های دو 100 متر ووهان چین قهرمان شد و رقیب چینی را پشت‌سر گذاشت، تباری نیجریه‌ای ـ آمریکایی دارد. ورزشکاران دو ملیتی قطر خارج از این کشور تمرین می‌کنند و با بهترین مربیان و امکانات در مسابقه‌های بین‌المللی شرکت می‌کنند. غیر از این ورزشکاران، دوندگان چین، ژاپن و عربستان هم در آمریکا تمرین می‌کنند. طراحی تمرینات این دونده‌ها با شیوه‌های روز علمی است که تغذیه مناسب را هم شامل می‌شود.

رقبای دوومیدانی ایران به ترتیبی که گفتی در حال آماده‌سازی هستند، در صورتی که نسل طلایی دوومیدانی ایران رو به پایان است و در مسابقه‌های آینده، واقعا تیم ایران مشکل دارد.

همان نسل در باشگاه‌ها ساخته شد.در اردوهای تیم ملی رشد کرد و در رقابت‌های متعدد نتیجه گرفت. سال گذشته گفتم برای مسابقه‌های مهم قهرمانی آسیا باید هرچه سریع‌تر برنامه‌ریزی‌ و مسابقات تدارکاتی فراهم شود. بدون حضور در مسابقات بین‌المللی نمی‌توان در قهرمانی آسیا نتیجه گرفت. امروز که تیم ایران در آسیا نتیجه نگرفت، چه کسی حرف‌های قبلی مرا به یاد می‌آورد؟ امروز هم برای آینده دوومیدانی نگرانی‌ام بیشتر است و باز هم می‌گویم به این ورزش بیشتر توجه کنید.

از این که سایت فدراسیون جهانی دوومیدانی، رضا قاسمی را همچنان در فهرست 100 دونده دنیا در سال 2015 در ماده 100 متر قرار داده است، خوشحالی؟

این توجه جهانی به دوومیدانی ایران است و یادآوری می‌کند که ما می‌توانیم بین ورزشکاران جهان، جایگاه داشته باشیم. خوشحالم در این رده‌بندی جای دارم، اما هدف من فقط این نیست. می‌خواهم در المپیک بدوم.

با رکورد 10:19 در مکان هشتاد و یکم جهان قرار داری. تا 20 روز دیگر این رکورد را بهتر می‌کنی؟

همه تلاشم را به کار می‌گیرم.دوومیدانی المپیک، مسابقه‌ای نیست که بتوان راحت از کنارش عبور کرد. می‌روم تا روی ثانیه‌ها مبارزه کنم. امروز همه جا می‌گویند قاسمی در آسیا موفق شد اولین مدال تاریخ دوومیدانی ایران را در دوهای سرعت آسیا به دست آورد. این افتخار راحت به دست نیامد و برای رسیدن به افتخاری تازه در حال برنامه‌ریزی هستم.

یعنی بیشتر از المپیک ریو برای دوومیدانی ایران می‌دوی؟

شاید. اگر امکانات و توجه و رسیدگی‌ها بهتر شود.

در این صورت تا کجا می‌دوی؟

اگر بدنم اجازه بدهد، تا 36 سالگی.

معجزه تنهایی در کیش

رضا قاسمی می‌گوید: قبل از دویدن، دنبال مبارزه بودم. در رشته کونگ‌فو فعالیت داشتم، اما رفته‌رفته استعداد خودم را در دو شناختم. هر چند خیلی از دوستانم می‌گفتند دیر به فکر دویدن افتاده‌ام، اما در 17 سالگی شروع کردم و امروز مدال برنز دو 100 متر آسیا را در تاریخچه این ورزش در ایران در اختیار دارم.

او که در رقابت‌های دوومیدانی آسیا در ووهان چین به این موفقیت بزرگ رسیده، با همه مشکلات دوومیدانی ایران می‌سازد و به فکر موفقیت در حد نصاب‌های ورودی به المپیک ریو است.

قاسمی، دوومیدانی را دیر شروع کرد، اما مسیر موفقیت این ورزش را سریع پیمود. درست مانند لحظه‌ای که پشت خط استارت منتظر شلیک داور است و بعد از 10 ثانیه و 19 صدم ثانیه، از خط پایان عبور کند.

موفقیت ورزشی رضا قاسمی بنا به گفته خودش این گونه شروع شد: در مسابقه‌های مدارس مقام اول را به دست آوردم. اطرافیانم توصیه کردند، بروم تست دوومیدانی بدهم و من هم رفتم ورزشگاه انقلاب اصفهان. آنجا بود که انگیزه اولیه من برای فعالیت حرفه‌ای در دوومیدانی در سطح حرفه‌ای به وجود آمد. پس از آن در رقابت‌های قهرمانی کشور اول شدم و در دو 200 متر داخل سالن، سوم. سه چهار سالی به این منوال گذشت تا این که از سال 1388 وارد اردوهای تیم ملی شدم. هنوز این روند ادامه دارد و من هم یک ملی پوش دوومیدانی در ماده 100 و 200 متر هستم.

قاسمی به دلیل توانایی منحصر به فردش در دوهای سرعت، به عنوان سریع‌ترین مرد ورزشکار ایران شهره است. او پس از سه دوره حضور در مسابقه‌های دوومیدانی قهرمانی آسیا سرانجام موفق شد به تعبیر خودش در زیباترین ماده دوومیدانی یعنی 100 متر به مدال برنز دست پیدا کند. قاسمی می‌گوید: تصور این که در 100 متر مدال بگیرم. واقعا برای من دشوار بود، زیرا به مدال در ماده 200 متر امیدوار بودم. دو 100 متر بسیار زیباست و برای تماشاگران، هیجانی توام با لذتی اعجاب‌انگیز دارد. خوشحالم در این ماده، مدال گرفتم.

دونده سرعت ایران ویژگی‌های ورزشکار با اخلاق را در سال‌های فعالیتش در دوومیدانی نشان داده است. تفکری مبارزه طلب و مسابقه‌ای دارد که با وجود کمبودها و مشکلات دست از تلاش برنمی‌دارد. با این حال قاسمی همیشه مشکلات را بیان می‌کند. سال گذشته پیش از مسابقه‌های داخل سالن جهان با طعنه گفته بود در پارک تمرین کرده تا به مصاف بزرگان دوومیدانی دنیا برود.

قاسمی درباره شرایطش پیش از رقابت‌های قهرمانی آسیا در ووهان می‌گوید:‌ مخارج تمریناتم را خودم می‌دهم تا بتوانم مدال بگیرم. پرواز رفت و برگشت به کیش را حساب کنید.در این شش ماه چند بار این مسیر پروازی را رفته باشم، خوب است؟ ماهانه 900 هزار تومان، به کجای یک ورزشکار حرفه‌ای می‌رسد؟ وقتی فدراسیون رئیس و سرپرست نداشت، همه کارهایم را خودم انجام دادم. انگیزه بسیار بالایی برای مسابقات دوومیدانی قهرمانی آسیا داشتم و تمام تمرکزم روی گرفتن سهمیه المپیک و به دست آوردن مدال بود.

محمد رضاپور / گروه ورزش