رسم نیست که در بسیاری از نشست های خبری رییس جمهور خبرنگاران سوال کنند

جهت اطلاع همکاران محترم رسانه ای، نکات زیر بیان می شود:

1. نشست های خبری به شیوه ها و سطوح گوناگون در همه جای دنیا برگزار می شود. در بسیاری از آنها نیز خبرنگاران سوال نمی کنند، بلکه حضور دارند و خبر را دست اول به رسانه خود منعکس می کنند. ملاقات های دوجانبه مقامات ارشد سیاسی در بسیاری از اوقات اینگونه برگزار می شود.

2. اینکه خبرنگارِ کدام رسانه سوال بپرسد نیز، الگوی استانداردی ندارد. تعیین چگونگی برنامه و سوال کنندگان بر عهده مدیریت نشست های خبری است و نه بر عهده میهمانان. حتی در خیلی از کشورها مثل آمریکا یا حتی ترکیه، بارها دیده شده که خود رییس جمهور دو سه نفر را از بین خبرنگاران حاضر برای سوال تعیین می کند و آنها می پرسند و سابقه ندارد که اگر خبرنگاری فرصت سوال نیافت، رییس جمهور و دولت و اصل نشست و مدیران آن را با انواع اتهامات مواجه کند. یا ملاک خوب بودن یا نبودن جلسه برای خبرنگار و رسانه ای، این بشود که از بین 250 نفر و در زمان محدود، آیا او یا آن رسانه سوال پرسیده اند یا خیر؟!

3. در نشست های خبری روسای جمهوری، با تعدّد رسانه ها، دعوت از همه آنها امکان پذیر نیست. فراموش نکنیم، فقط در کشورمان بیش از 40 رسانه با عنوان «خبرگزاری» فعال هستند! بسیاری از دفاتر رسانه های خارجی مقیم تهران نیز فرصت حضور در نشست های خبری نمی یابند بنابراین، دعوت ها محدود می شود و لذا نفسِ حضور یک رسانه با توجه به «ارزشهای خبری» و «اصل مجاورت»، یک «امتیاز» است.

4. رعایت حرمت جلسه و میزبان در همه نشست های خبری ضروری است. چنانچه نماینده رسانه ای؛ نظم، ضوابط جلسه و حقوق سایر خبرنگاران را رعایت نکند، طبعا در جلسات بعدی دعوت نمی شود. پاسخ دعوت محترمانه، بی احترامی نیست؛ و هیچ کجای دنیا هم به آنکه آداب جلسات در این سطح، اصول حرفه ای و صداقت را رعایت نمی کند، جایزه نمی دهند.

5. سیاست معاونت ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رییس جمهور این است که حضور نمایندگان محترم رسانه ها، تا حد امکان، به شکلی مدیریت شود که در مجموعه ی نشست ها، امکان حضور و طرح سوال مستقیم آنها از رییس جمهور ممکن شود. نباید رسانه هایی توقع داشته باشند که همواره آنها بپرسند و دیگران صرفا شنونده باشند.

6. سیاست دیگر این بوده که به نشریات روزانه و تخصصی یا استانی هم در نشست ها مجالی اختصاص یابد. دارا و ندار دیدن رسانه ها خوب نیست. همه باید به شکل متناسب به رییس جمهور دسترسی داشته باشند. عادلانه نیست که این رسانه ها قربانی رسانه های پر زرق و برقِ برخوردار از بیت المال شوند.

7. مشکل دیگر؛ نوع منحصر بفرد سوال کردن عده ای از همکاران عزیز رسانه ای است. این هم خاص ایران ماست. سوال پرسیدن در نشست خبری، بخصوص با رییس جمهور، مصاحبه اختصاصی و دو جانبه نیست. ادا ندارد و آداب دارد. سوال باید کوتاه و گویا باشد. انصاف نیز حکم می کند که یک سوال پرسیده شود. ولی بسیاری از همکاران (با عرض معذرت) سوال را با اجرا اشتباه می گیرند. به جای سوال، تحلیلشان را می گویند. حتی شعر و خطابه می خوانند و گاهی وعظ می کنند! پیداست که اگر تک سوال شفاف و کوتاهی بپرسند، پاسخ کوتاه نیز می گیرند و فرصت به تعداد دیگری از همکاران برای طرح سوال می رسد.

8. برخی رسانه ها به طور هماهنگ گزارش هایی منتشر و گله کرده اند که چرا «رسانه های منتقد دولت» اجازه طرح سوال نیافته اند.

اولا؛ جداول پیوست، شفاف و دقیق پرسش کنندگان پنج نشست خبری و تعدد پرسش ها را نشان می دهد. پس می توان قضاوت کرد که سهم هر رسانه ها چگونه بوده است.

ثانیا؛ سهم بندی موافق و منتقد برای طرح سوال از رییس جمهور شایسته نیست. ما نیز چنین نخواهیم کرد. سوال، حق رسانه ها به عنوان نمایندگان افکار عمومی است؛ و مسوولیت اجتماعیِ خبرنگار برتر از گرایش سیاسی سرمایه گذاران رسانه ها است. البته اینکه رسانه ای، خود را «رسانه منتقد دولت» بنامد و اصالتا خود را «نهادِ نقد دولت» بداند؛ بویژه اینکه از بودجه عمومی هم تغذیه شود، نکته غریبی است.

9. مطالب زیاد و بعضا ناروایی در باره این نشست منتشر شد که می گذریم. کاش خبرنگار و رسانه ای از منظر حرفه ای به نقدِ کارشناسانه ی نشست، می نشست که ننشست!

10. برخی سایت های خبری و رسانه های اجتماعی ما حتی بیشتر از خبرگزاری ها و رسانه های رسمی تولید خبر دارند. شرمنده ایم که تاکنون نتوانسته ایم میزبان آن عزیزان باشیم.
از همه عزیزانی که میهمان ما در نشست ها بوده اند، سپاسگزارم. کاستی ها را ببخشایید.