خوب، منصفانه، عزتمندانه

دقت در این سه شاخص یا ویژگی یادآور سه اصل عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که رهبر انقلاب با تاکید بر آنها نقشه‌ راه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی ترسیم کردند.

سه اصل و پایه‌ای که آرمانگرایی و واقع‌گرایی را توأمان دارد و با ملاک قرار دادن آنها تردیدی نیست منافع ملی ایران اسلامی به بهترین شکلی تامین خواهد شد.

اکنون نیز رهبر معظم انقلاب همزمان با نزدیک شدن به مرحله نهایی مذاکرات فشرده و پیچیده جمهوری اسلامی ایران با 1+5 با تشریح این سه شاخص برای توافق احتمالی هسته‌ای اولا به طرف‌های 1+5 توجه دادند که ایران اسلامی به دنبال توافقی با این مختصات است.

از این‌رو مخالفان منطقه‌ای و بین‌المللی به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای را که با طراحی سناریوهای رسانه‌ای تلاش می‌کنند در صورت بی‌نتیجه ماندن مذاکرات، توپ را به زمین ایران انداخته، تهران را مسئول انسداد مذاکرات اعلام کنند، خلع سلاح کردند.

چرا که ایران در عالی‌ترین سطح بصراحت اعلام کرد همه مسئولان به دنبال توافق خوب، منصفانه و عزتمندانه هستند.

لایه دوم این مهم اعتقاد ایران به اصل مذاکره و دیپلماسی به عنوان راه‌حلی برای برون‌رفت از وضع موجود است، بنابراین با منطق مذاکره به موضوع می‌نگرد نه با منطق غیرعقلانی همه گزینه‌ها روی میز است.

ثانیا کنار هم قرار گرفتن سه عنصر یا شاخص خوب، منصفانه و عزتمندانه دربرگیرنده همه زوایا و ابعاد مذاکره و توافقی می‌تواند باشد که علاوه بر رعایت قاعده بازی برد-برد از حضور مقتدرانه ایران اسلامی در پشت میز مذاکرات و با قدرت چانه‌زنی بالا حکایت دارد؛ چنان که رهبر معظم انقلاب فرمودند ما آن روزی که وارد این مذاکرات شدیم دستاورد قابل قبول و مهمی داشتیم، احساس کردیم با دست قوی داریم وارد می‌شویم.

با این حضور مقتدرانه در مذاکرات وین چنان‌که منافع و ملاحظات ایران بویژه خطوط قرمز آن که رهبر انقلاب برشمردند در توافق‌نامه احتمالی هسته‌ای لحاظ شده باشد، در آن صورت اصل انصاف و عادلانه بودن نیز در آن رعایت شده است.

از طرفی با توجه به اصل بدیهی روابط بین‌الملل و منطق حاکم بر مذاکره و دیپلماسی که براساس فرمول بده بستان تعریف شده است، طبیعی است امتیاز دادن و امتیاز گرفتن بایستی متوازن بوده، طرف‌های مقابل فقط به دنبال گرفتن امتیاز نباشند.

به نظر می‌رسد قاعده منصفانه بصراحت اعلام می‌دارد توازنی بین آنچه داده می‌شود و آنچه گرفته می‌شود باید برقرار باشد.

ثالثا این تعامل و توافق باید عزتمندانه باشد یعنی متناسب با جایگاه و پرستیژ منطقه‌ای و بین‌المللی ایران، به خواست‌ها و ملاحظات تهران احترام گذاشته شود؛ زیرا جمهوری اسلامی ایران از سر عزت و اقتدار و به عنوان قدرت بلامنازع منطقه‌ای در مذاکرات با 1+5 حاضر شده است.

این در حالی است که شواهد و قرائن از نیاز آمریکایی‌ها به مذاکرات و توافق حکایت دارد کما این‌که رهبر معظم انقلاب بصراحت اعلام داشتند دستگاه مدیریت آمریکا به این توافق نیازمند است.

ترجمان شاخص عزتمندانه پافشاری ایران اسلامی بر اصول و مواضع بحق و منطبق با عنصر عزت در سیاست خارجی خود در قالب مثلث عزت، حکمت، مصلحت نیز می‌تواند باشد که براساس آن ایران اجازه نخواهد داد زیاده‌خواهی‌های نامشروع و مغایر با مقررات بین‌المللی آمریکا و برخی اعضای 1+5 نظیر آنچه که لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه در بدو ورود به محل مذاکرات به عنوان سه شرط توافق اعلام کرد: (محدودیت طولانی در زمینه ظرفیت تحقیق و توسعه؛ بازرسی شدید از سایت‌ها و در صورت لزوم سایت‌های نظامی و سوم بازگشت خودکار تحریم‌ها در صورت نقض تعهدات از سوی ایران)، خدشه‌ای به آن وارد سازد.

دکتر مراد عنادی - مدیرمسئول