جنجال تخریب 64 خانه‌ مجردی در عودلاجان

به گزارش جام‌جم، در متن صورتجلسه این قرارگاه ظاهرا تخریب 64 خانه شامل 55 خانه بدون مالک و 9 خانه دارای مالک درخواست شده است. از آنجا که جزئیات بیشتری از این طرح اعلام نشده، ظن این می‌رود که مانند سال 84 که شش هکتار از بافت منطقه تاریخی عودلاجان به بهانه جمع‌آوری معتادان و تخریب «منقل‌خانه‌ها» با خاک یکسان شد، امروز نیز بخشی از بناهای تاریخی این منطقه به منظور تأمین امنیت، ساماندهی اجتماعی یا هر دلیل دیگری، از صفحه روزگار پاک می‌شوند.

هر چند به گفته عزیزالله رجب‌زاده مشاور شهردار تهران، قرارگاه انضباط شهری به سرپرستی شهرداری با هدف اجرای طرح انضباط شهری، شناسایی و کاهش آسیب‌های اجتماعی راه‌اندازی شده، اما تخریب چهار بنا خارج از محله عودلاجان در روزهای اخیر، از جمله خانه «ماوثاله» در خیابان جمهوری، خانه کوچه «مجمر» در لاله‌زار جنوبی و خانه‌ای در خیابان «سرهنگ سخایی» نگرانی فعالان و علاقه‌مندان میراث فرهنگی را برانگیخته است تا آنجاکه رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران در نامه‌ای مخالفت خود را با هرگونه تغییر ساختاری در بافت تاریخی پایتخت بدون هماهنگی و اعلام نظر کارشناسی سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده است. به باور خسروآبادی، اجرای طرح انضباط اجتماعی در منطقه 12 در شرایطی مورد پذیرش خواهد بود که حفظ هویت تهران با امنیت شهروندان و گردشگران همراه باشد؛ زیرا به اعتقاد او نباید هویت و گذشته تهران را قربانی ارتقای امنیت کرد.

در متن نامه‌ مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران به شهردار منطقه 12 آمده است: «بنا به اطلاع واصله در جلسه طرح انضباط اجتماعی منطقه 12 موضوع تخریب 64 خانه در محله عودلاجان مطرح شده است، نظر به این‌که در بافت تاریخی هرگونه تخریب که موجب تغییر بافت یا تاثیر بر نحوه معماری محله و بر هم زدن معابر باشد، باید با این سازمان هماهنگ شود، با اعلام مخالفت با این‌گونه اقدامات بدون هماهنگی خواهشمنداست دستور فرمایید مشخصات مکان‌های موردنظر جهت بررسی به این اداره ارسال شود.»

با وجود این، عابد ملکی شهردار منطقه 12 تهران در گفت‌وگو با ایسنا خبر تخریب 64 خانه تاریخی در این منطقه را رد کرده و گفته است: قبل از اجرای طرح، تمامی خانه‌های میراثی با همکاری سازمان میراث فرهنگی شناسایی شده است و قطعا شهرداری به این منازل صدمه‌ای وارد نخواهد کرد. اما علاوه بر تجربه 10 سال پیش در تخریب شش هکتار از بناهای منطقه تاریخی عودلاجان، آنچه سبب افزایش نگرانی‌ها درباره تخریب خانه‌های تاریخی این محله شده است، بی‌اطلاعی اعضای شورای شهر تهران از جزئیات طرح انضباط شهری است.

محمد حقانی، عضو شورای شهر تهران با اشاره به بی‌اطلاعی اعضای شورای شهر از موضوع تخریب خانه‌ها، در این باره می‌گوید: به شهردار تهران در این خصوص تذکر دادم که قبل از اجرای طرح، جزئیات آن را اعلام کند و قرار شده آقای قالیباف در جلسه شورا شرکت کند و به صورت شفاهی درباره این طرح توضیح دهد.

حقانی که با مدیر این طرح و همچنین خسروآبادی صحبت‌هایی داشته، به نقل از مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران تعداد این خانه‌ها را 50 خانه بلاصاحب و هفت خانه متروکه دارای صاحب عنوان می‌کند.

او همچنین از مسئول اجرایی این طرح نقل می‌کند که بیشتر این بناها فرسوده و خارج از رده است و در ساماندهی بافت فرسوده اگر بنایی باشد که ارزش میراث فرهنگی داشته باشد، ما در پی مرمت و احیای آن هستیم.

در بازدیدی که همراه دیگر خبرنگاران از محله عودلاجان و خانه‌هایی که 10 سال پیش تخریب شد، داشتیم متاسفانه ملاحظه شد که پس از تخریب آن خانه‌ها در این 10 سال، هیچ اقدامی برای زمین‌هایی که امروز رها شده مانده‌اند، صورت نگرفته است. به نظر می‌رسد نتیجه کار شهرداری در طرح امنیت اجتماعی یا انضباط شهری تنها پاک کردن صورت مساله بوده و معتادان بی‌خانمان در مناطق و محلات دیگر پراکنده شده‌اند.

حقانی در این‌باره به گفته‌های مسئول اجرای این طرح اشاره می‌کند: ما در نظر نداریم افراد معتاد یا موادفروش را از این محله پراکنده کنیم؛ بلکه دنبال بازپروری و ایجاد شغل برای آنها در این محل هستیم. در حقیقت این محلات بیشتر به انبار کالا و تولیدی‌ها اختصاص دارند، ولی غروب که می‌شود، انگار زندگی از این محله‌ها رخت می‌بندد و از نظر امنیتی امکان رفت و آمد وجود ندارد.

با همه این اوصاف، این عضو شورای شهر بصراحت اعلام می‌کند که مرجع تصمیم‌گیرنده درباره کارشناسی و تشخیص بافت تاریخی و بناها، میراث فرهنگی است: سازمان میراث فرهنگی قطعا دیدگاه کارشناسی در مورد این خانه‌ها دارد، زیرا بسیاری از این خانه‌ها فرصت احیا و استفاده تحت عنوان کاربری‌های متفاوت مانند خانه‌های فرهنگ، سلامت، سرای محله و کتابخانه را دارند.

گروه فرهنگ و هنر - کمیل انتظاری