حرکت در مسیر رود

این نمایشگاه در حالی ٢٣ سال است هر مرداد برپا می‌شود که هنرهای تجسمی از خلأ برگزاری مستمر رویدادهای بزرگ و سراسری بخصوص در بخش خصوصی رنج می‌برد؛ صد اثر صد هنرمند یک نمایشگاه با محوریت توسعه اقتصاد هنر است، الگویی که در آن آثار برای نمایش و فروش ارائه می‌شوند و برای درگیر کردن همه اقشار جامعه برای هر سبک و سلیقه و بودجه‌ای، اثر هنری برای عرضه دارد.

جالب اینجاست که در نمایشگاه امسال هم از ٢٠٠ هزار تومان تا ٢٥٠ میلیون تومان اثر هنری برای فروش روی دیوار گالری گلستان می‌رود.

4 نسل در یک قاب

یکی از بارزترین خصوصیات صد اثر صد هنرمند، ارائه همزمان آثار جوان‌های زیر ٢٠ سال در کنار مفاخر هنری کشور برای فروش است؛ اتفاقی که هم ناگفته از جوشش پرانرژی جریان هنر در ایران پرده برمی‌دارد هم به نسل نوین هنری ایران، انگیزه کار جدی‌تر برای دیده شدن عطا می‌کند؛ امسال نیز در میان ١٧٨ اثر از ١٦٠ هنرمند همین اتفاق میمون و مبارک رخ می‌دهد و در کنار بزرگانی مانند زنده‌یادان سهراب سپهری، بهمن محصص، فریده لاشایی، محمود جوادی‌پور، فرامرز پیل آرام، رضا مافی، ژازه تباتبایی و هنرمندان بزرگی مانند محمد احصایی، پروانه اعتمادی و... آثار هنرمندان جوان هم در دسترس فروش است. پیداست که از منظر سبک و مضامین چنان که لازمه چنین نمایشگاهی است از رئالیسم تا انتزاع و از موضوعات پیرامونی تا سوژه‌های فراواقعی با هدف جلب‌نظر مردم عرضه می‌شود که باید همین تنوع هنرمند و گوناگونی آثار هنری را راز ماندگاری این رویداد تلقی کرد.

٤٠ مجموعه‌دار و ٤٠ مجسمه

لیلی گلستان، برگزارکننده این رویداد، تاکید دارد: در صد اثر صد هنرمند برای هر سلیقه‎ای کاری وجود دارد. به علاوه هر کسی با هر بودجه‎ای می‏‌تواند کاری را بخرد و این فضایی را ایجاد می‎کند که هم یک مجموعه‎دار که به دنبال اثر خاصی است و هم یک خریدار عادی که بودجه‎ای محدود دارد و به دنبال یک اثر هنری برای آویختن به دیوار خانه خود است بتواند آثار مورد نظر خود را در صد اثر صد هنرمند پیدا کند. این موضوع باعث شده است شما نتوانید بگویید چه قشری از مردم از صد اثر صد هنرمند خرید می‎کنند. همه نوع علاقه‎مندی به این نمایشگاه مراجعه می‏‌کند. خوشحالم هر کسی با هر بودجه‎ای توانایی خرید اثر هنری را دارد و به علاوه هر سال شاهد آمدن خریدارانی هستم که در دوره‎های قبلی نیز حضور داشته‎اند. خریدارانی که با تهیه کارهای هنرمندان جوان که قیمت کمتری دارند آغاز کردند امروز کم‌کم مجموعه کوچکی برای خود درست کرده‎اند و این برای من بسیار جالب توجه است. نکته مهم دیگر آن که هنرمندان نیز هر بار بیشتر استقبال می‌‏کنند و تعداد بیشتری برای حضور در صد اثر صد هنرمند درخواست می‌‏دهند. البته امسال من سختگیری بیشتری به خرج دادم و شمار هنرمندان کمتر از پارسال است؛ با این حال موضوع مهم آن است که علاوه بر هنرمندان مجموعه‎داران نیز برای فروختن آثاری که در اختیار دارند صد اثر صد هنرمند را انتخاب می‏‌کنند و امسال از ١٧٨ اثر ۴۰ اثر به مجموعه‎داران تعلق دارد. آنها کارهایی را که نمی‌خواهند می‌فروشند و دوباره از همین نمایشگاه کار می‌خرند. یک خبر مهم دیگر برای نمایشگاه امسال نیز این که از مجموع آثاری که امسال در صد اثر صد هنرمند به نمایش گذاشته می‏‌شود ۴۰ اثر حجم است، این موضوع برای من بسیار بااهمیت است زیرا در این سال‌ها برای جلب توجه خریداران به مجسمه بسیار تلاش کرده‌‏ام.

مردم نقش اول این نمایشگاه هستند

مدیر گالری گلستان تشویق‌های مردم را زمینه‌ساز ماندگاری این رویداد می‌داند و در عین حال کمک به معرفی جوانان هنرمند را موتور انرژی‌بخش این اتفاق فرهنگی می‌خواند: استقبال از یک پروژه، مجری آن را به ادامه فعالیت تشویق می‏‌کند، اما چیزی که برای من اهمیت بیشتری داشت، حضور هنرمندان جوانی بود که آثارشان برای نخستین بار در کنار آثاری از هنرمندان مهم تاریخ هنرهای تجسمی ایران به نمایش گذاشته می‎شد. حتی در فهرست‎ها ما نام هنرمندان معروف را از جوانان تفکیک نمی‌کنیم و همه نام‏‌ها به ترتیب حروف الفبا نوشته می‎شود این موضوع برای هنرمند جوانی که نامش در کنار نام سهراب سپهری یا بهمن محصص قرار می‏‌گیرد بسیار جالب است و من شگفت‏‌زده شدم وقتی چند هنرمند جوان به من گفتند به همین دلیل کارت نمایشگاه را قاب گرفته و در اتاقشان آویخته‎اند. هنرمندان جوان بسیاری به واسطه حضور در صد اثر صد هنرمند شناخته می‏‌شوند و چون هدف من از ایجاد گالری گلستان همین بوده و تا امروز نیز بر سر این هدف ایستاده‎ام، از چنین اتفاقی بسیار خوشحالم. این هنرمندان جوان آرام‎آرام شناخته شده‎اند و آثارشان در نمایشگاه‏‌های انفرادی نمایش داده شده یا به مجموعه‎ها راه پیدا کرده است. همه اینها در واقع اهمیت صد اثر صد هنرمند برای من هستند. در همین نمایشگاه امسال که مرداد برگزار می‌شود من پنج نقاش جوان را کشف کرده‎ام که کارهایشان فوق‎العاده است و قطعا پس از صد اثر صد هنرمند آنها را رها نخواهم کرد؛ از این هنرمندان تاکنون کاری دیده نشده است و این‌که در این نمایشگاه معرفی می‏‌شوند برای من هم خوشحال‎کننده است.

در عین حال، بسیاری معتقدند تاثیر این رویداد، زمینه‌ساز شکل‌گیری اتفاقی مانند «هفت نگاه» است که از ١٤ سال بعد از آن حوالی سال ٨٥ آغاز به کار کرد و توانست رونقی تازه به مقوله اقتصاد هنر دهد؛ گلستان ترجیح می‌دهد در این خصوص اظهارنظری نکند، اما او توضیحاتی دیگر می‌دهد: اتفاق شیرینی که در هر دوره برای من تکرار شده است ورود افرادی به نمایشگاه است که تا آن زمان هیچ تجربه‏‎ای از شرکت در نمایشگاه‎ها یا گالری‎ها نداشته‎اند. صد اثر صد هنرمند باعث شده است افراد بسیاری برای نخستین بار به نمایشگاه نقاشی وارد شوند کارها را ببینند علاقه‎مند شوند، خرید کنند و در نهایت دوستان و آشنایانشان را برای بازدید یا خرید در روزهای بعد همراه خود بیاورند. صد اثر صد هنرمند واقعا رویدادی است که بیش از اخبار یا تبلیغات به شکل دهان به دهان به گوش مردم رسیده است و مردم خودشان همدیگر را با آن آشنا کرده‎اند.

این گالری‌دار که ترجمه بیش از ٤٠ کتاب در رزومه‌اش دارد آینده صد اثر صد هنرمند را شاعرانه ترسیم می‌کند: «مانند رودخانه‎ای است که آرام در مسیر خود حرکت می‏‌کند.»

بیست و سومین نمایشگاه سالانه صد اثر صد هنرمند از دوم مرداد آغاز و تا دومین روز شهریور ادامه دارد.

شناسنامه صد اثر صد هنرمند

لیلی گلستان در آستانه ٧١ سالگی برای ٢٣ سالگی رویدادی که ایده‌پردازی و اجرا کرده است، آماده می‌شود. عصر جمعه ٢٦ تیر همه کارها را از هنرمندان تحویل گرفته و اکنون آماده است با چینش این همه اثر در محیط کوچک گالری گلستان، بار دیگر برای تمام مرداد چشم به راه مخاطبان همیشگی خود باشد؛ او درباره چگونگی شکل‌گیری این رویداد می‌گوید: پس از چند سال که از آغاز به کار گالری گذشت هر تابستان با مسافرانی از خارج از کشور مواجه بودم که برای تعطیلات به ایران آمده بودند و می‎خواستند نقاشی خریداری کنند، اما به دلیل تعطیل بودن گالری زنگ خانه مرا می‏‌زدند. پس از مدتی با خودم فکر کردم من تمام تابستان در حال رفت و آمد به گالری هستم چرا یک نمایشگاه تابستانه برگزار نکنم تا علاقه‎مندان فضایی برای خرید آثار هنری داشته باشند؟ سال ۱۳۷۱ بود که نخستین نمایشگاه صد اثر صد هنرمند با حدود ٧٠ تا ٨٠ هنرمند برگزار شد. نمایشگاه با استقبال قابل توجهی مواجه شد و کارها که از همان سال‌ها قیمت مناسبی داشتند بخوبی فروخته شدند. این موضوع مرا تشویق کرد و دوره‎های بعدی صد اثر صد هنرمند یکی پس از دیگری برگزار شد. هر دوره به تعداد هنرمندانی که دوست داشتند در نمایشگاه حضور داشته باشند افزوده شد تا این که سال گذشته تعداد شرکت‎کنندگان به ٢٢٠ نفر رسید، هر چند امسال با سختگیری بیشتر، شمار هنرمندان کمتر شده است.

سجاد روشنی

فرهنگ و هنر