به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما ، سید عباس عراقچی در جمع مدیران ارشد ، مدیران کل و سردبیران ارشد بخش های خبری و برنامه ساز سیاسی صداوسیما با تاکید برلزوم" قوی بودن در برابر دشمن" گفت: در این دنیا باید قوی بود و ان شاء الله تا وقتی قوی هستیم جای هیچ نگرانی نیست.
وی با بیان اینکه در مذاکره همیشه داد و ستد و بده و بستان صورت می گیرد ،گفت: به هر حال این یک مذاکره بود و در مذاکره قطعاً تا طرف مقابل چیزی گیرش نیاید به توافق رضایت نخواهد داد و حتماً دست خالی از مذاکره بیرون نمی رود لذا ما هم همانطور هستیم یعنی تا به خواسته های اصلی مان نرسیم و دستمان از آن چیزهایی که می خواهیم پر نشود قطعا به مذاکره رضایت نمی دهیم.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه افزود: مذاکره برد و باخت نیست که یک طرف به طور کامل هر چه دارد از دست بدهد، دستهایش را بالا ببرد و از مذاکره خارج بشود چرا که در این صورت اصلا مذاکره صورت نگرفته و به سرانجام نمی رسد.
وی با اشاره به دستاوردهای مذاکره و توافق برای هر یک از طرفین، ادامه آن را چالش گفتمانی دانست و تصریح کرد: یعنی وقتی توافق تمام شد دیگر هر طرف ، گفتمان خودش را دارد به عبارتی تعبیری که مقام معظم رهبری به کار بردند و فرمودند رجز خوانی .
عراقچی گفت: اینکه هر طرف شروع می کند به رجز خوانی و برجسته کردن گفتمان خودش و یا به عبارتی طرف ها سعی می کنند بگویند که دستاوردهای من اینها بوده است، مثلاً من بردم و یا چیز بیشتری در مذاکرات به دست آوردم ، من بودم که طرف مقابل را مجبور به تسلیم و پذیرش خواسته های خودکردم.
دیپلمات ارشد کشورمان این رفتار را طبیعی عنوان کرد و ادامه داد: گاهی حتی دو بچه کوچک هم بعد از پایان دعوا هر کدام برای دیگری رجز خوانی می کنند لذا ما حتما باید بتوانیم در این رقابت گفتمانی، گفتمان خودمان را غالب کنیم.
عراقچی با تاکید بر تلاش تیم مذاکره کننده کشورمان در رسیدن به خواسته های کلیدی کشورمان با رعایت خطوط قرمز، افزود: پس از مذاکره نیز در همین راستا باید گفتمان خود را غالب کنیم که اگر گرفتار رجز خوانی گفتمان دشمن شویم در حقیقت به مردم خودمان القاءکرده ایم که طرف مقابل برنده شده است و در این صورت دستاوردهای خودمان نادیده گرفته می شود.
وی با بین اینکه گاهی در تله تبلیغاتی طرف مقابل گرفتار می شویم ، تصریح کرد:مثال بارز آن قطعنامه شورای امنیت است که به نظر من هفت -هشت نقطه قوت مهم دارد که در تمامی بحث های بعد از قطعنامه به حاشیه رانده شد ولی دو تا موضوعی که دشمن برجسته اش کرد و آن موضوع بازگشت پذیری تحریمها و بحث موشکی است که توضیح دارد.
خروج ایران از ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل
معاون وزیر امور خارجه نکته مهم این جمع بندی را خروج ایران از ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل خواند و گفت: لغو یکجای شش قطعنامه شورای امنیت بدون اینکه یک ساعت اجرا شده باشد که شبکه بی بی سی نیز به آن اذعان داشت یک دستاورد بزرگ و دستاورد ده سال مقاومت است که اگر ما این رقابت گفتمانی و رجز خوانی را از دست بدهیم صحنه را می بازیم.
عراقچی در توضیح خواسته ها و دستاورد های دو طرف گفت: خواسته های ما در سه مقوله اصلی خلاصه می شد که اولی موضوعی کلاً فراتر از هسته ای است به این معنا که در یک رقابت ده ساله بین ما و غرب و بین ایران و آمریکا که خواست طرف مقابل تعطیلی غنی سازی بود و ما می گفتیم حتی یک روز هم غنی سازی را تعطیل نخواهیم کرد ،در نهایت اراده چه کسی غالب شد؟
وی با اشاره به دو سال اجرای تعلیق فعالیت های هسته ای توسط ایران، افزود: پس از از سر گرفتن دوباره غنی سازی، طرف مقابل نیز به سمت اعمال تحریم رفت درحالی که در هفت- هشت سال گذشته ما نیازی به غنی سازی فوری نداشتیم، هیچ کدام از نیروگاه های ما معطل سوخت نبود به جز 20 درصد سوخت مورد نیاز رآکتور تهران که آن هم داستان خودش را داشت.
ادامه غنی سازی سه و نیم درصدی در نطنز
عراقچی با اشاره به نیاز فوری غنی سازی سه و نیم درصدی در نطنز، ادامه داد: پافشاری ما به تعلیق نکردن حتی یکروزه فعالیت در نطنز و اصرار برادامه غنی سازی به نظر من فراتر از بحث هسته ای و فراتر از بحث اصلی غنی سازی این بود که موضوع غنی سازی به یک جنگ و نبرد اراده ها بین ما و غرب تبدیل شده بود ،اینکه کدام طرف زیر بار حرف دیگری خواهد رفت بلکه مهم این بود که موضوعی که تا آخرین قطره خون برایش می ایستیم غنی سازی نیست بلکه ما زیر بار سلطه نمی رویم واین بالاخره ثابت شد.
وی تصریح کرد: به نظر من پس از ده سال کسی که حرفش به کرسی نشست و بالاخره بدون تعلیق و توقف غنی سازی با غنی سازی از این ماجرا بیرون آمد، ایران بود.
معاون وزیر خارجه موضوع غنی سازی را بسیار مهم و شامل تکنیک های پیشرفته خواند و یاد آور شد: دعوا سر یک دعوای بزرگتر بود، اینکه شش قطعنامه شورای امنیت می گوید که ایران غنی سازی خودش را باید متوقف کند ولی نهایتا در یک قطعنامه جدید به ادامه غنی سازی ایران مشروعیت داده می شود و می گوید غنی سازی را ادامه بده و حتی به کشورهای دیگر هم می گوید که همکاری هم بکنید ، این خواسته اصلی ما بود که در طول این ده سال و در طول این مذاکرات اراده ملت ایران تثبیت شود و در پایان این جمهوری اسلامی ایران بود که در این دعوا با غنی سازی بیرون آمد.
تثبیت غنی سازی
وی موضوع دوم را تثبیت غنی سازی به عنوان بخشی از برنامه هسته ای ایران عنوان کرده و افزود: اینکه غنی سازی ما از یک امر نامشروع و ممنوعه شورای امنیت به یک امر مشروع و پذیرفته شده از نظر جامعه بین الملل تبدیل شود همچنان که در قطعنامه اخیر شورای امنیت نیز اتفاق افتاد و در مذاکرات ما با شش کشور دنیا که خود این مذاکرات هم واقعاً یک امر استثنایی و بی سابقه در تاریخ روابط بین الملل است.
عراقچی گفت: اینها شعار نیست چرا که حتی خود غربیها هم گفتند سابقه ندارد که شش قدرت برتر دنیا جمع شوند و با یک قدرت متوسط از نظر خودشان بنشینند و مذاکره بکنند و دو سال وزیران خارجه شان بیایند و بروند تا در نهایت به مرحله آخر منتهی شود.
وی افزود: اینکه 18 روز وزیر خارجه آمریکا بیاید و یکجا مستقر بشود برای مذاکره ای که کاملاً در تاریخ آمریکا بی سابقه است و در آخر نیز به ایران غنی سازی بدهند و قبول کنند که برنامه هسته ای ایران ادامه پیدا بکند و نه در سطح دکوری و نمایشی که روزهای اول می خواستند بلکه حتی جنبه تجاری و صنعتی بودن این برنامه را نیز به رسمیت بشناسند یعنی برنامه هسته ای ما در کلیت خودش تثبیت شده است.
آقای عراقچی گفت: برنامه غنی سازی ایران حالا نه به عنوان امر دکوری بلکه به عنوان یک برنامه دراز مدت دارای ابعاد تجاری و صنعتی که خواسته دوم ما بود تثبیت شده است و شورای امنیت سازمان ملل هم بر آن صحه گذاشته است.
وی با اشاره به ضمیمه توافق برجام ، تاکید کرد: ضمیمه شماره 3 برجام به طور مفصل زمینه های همکاری با ایران را برشمرده و بر همکاری در موارد بیان شده نیز تشویق کرده لذا به نظر من این یک امر بزرگ است چرا که در تاریخ شورای امنیت بی سابقه است که این شورا به غنی سازی یک کشور در حال توسعه رسمیت بدهد، شما هیچ نمونه دیگری ندارید که شورای امنیت چنین کاری کرده باشد.
لغو فوری تحریم های اقتصادی و مالی
وی خواسته سوم را برداشته شدن تحریم ها بیان کرد و افزود: خواسته دیگر ما لغو فوری تحریم های اقتصادی و مالی و بقیه تحریم ها هم در یک فاصله معقول بود به تعبیری که مقام معظم رهبری بکار بردند، که این هم اتفاق افتاده است.
عراقچی تصریح کرد: آقای ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه و رئیس تیم مذاکره کننده روسی به من گفت که خدا شاهد است عین کلماتش را می گویم ، گفت (من دیشب به همکاران خودم می گفتم که این ایرانیها واقعاً نابغه اند نه تیم مذاکره کننده بلکه ایرانیها ، آمدند از شورای امنیت سازمان ملل چراغ سبز برای غنی سازی خودشان بگیرند ما به ازای چی؟ ما به ازای اینکه تحریم هایشان باید برداشته شود تازه یعنی نه تنها ما به ازایی هم نمی دهند بلکه در مقابل یک چیزی، یک چیزی هم می گیرند ، تحریم هایشان هم برداشته می شود و غنی سازی را می گیرند).
معاون وزیر خارجه سه خواسته کلان ایران را محقق شده دانست و افزود: خواسته اصلی طرف مقابل نیز این بود که مسیر ایران برای رسیدن به سلاح هسته ای را ببندد و آقای اوباما و کری ادعا کنند که ما بدون جنگ جلوی بمب اتمی ایران را گرفتیم که البته این خواسته از نظر ما هیچ مشکلی ندارد چون ما نه دنبال سلاح هسته ای بودیم و نه هستیم حتی فتوا داریم که داشتن بمب هسته ای را حرام می دانیم بنابراین اینکه دشمن بگوید که من جلوی بمب ایران را گرفتم ، بگیرد چیزی که وجود نداشته با گرفتنش مشکلی نداریم.
وی ادامه داد: اینکه دشمن بگوید من چهار مسیر ایران به سمت سلاح را بستم ،ببندد چرا که ما نه تاسیسات مخفی داشتیم و نه نطنز ، فردو و اراک ما برای سلاح طراحی شده بوده ،ما با این موضوع هیچ مشکلی نداشتیم و این را به دشمن دادیم یعنی اعتماد به او دادیم ،اعتماد که به سمت بمب نمی رویم.
عراقچی دستاورد طرف مقابل را اعتماد به ایران درخصوص نرفتن به سمت بمب عنوان و خاطر نشان کرد: ما این دستاورد را از دو طریق پذیرش برخی از محدودیت ها و دوم پذیرش برخی نظارت ها به طرف مقابل اعطا کردیم یعنی در محدودیت ها در بحث تحقیق و توسعه به این شکل که برای ده سال تعداد ماشین ها را اینقدر نمی دانیم ،برای 15سال مرکز جدید غنی سازی تاسیس نکنیم که هر کدام را خواستید جزیی توضیح می دهم ولی دو اصل کلی را در پذیرش محدودیت ها مد نظر داشتیم و آن اینکه اولا هیچ محدودیتی ابدی نیست بلکه زمان دار است و بعد از مدتی منقضی می شود و دوم اینکه در پذیرش این محدودیت ها هیچ نیازی از کشور تعطیل نمی شود، شما تمام محدودیت ها را در برجام ببینید هیچ نیاز فوری از کشور نیست که به خاطر این محدودیت ها تعطیل شود و مثلادست ما جلوی کسی دراز شود .
پذیرش اعتماد سازی نظارت های بیشتر
وی اضافه کرد: نکته دومی که پذیرفتیم مربوط به اعتماد سازی نظارت ها و نظارت های بیشتر است به عبارتی اجرای پروتکل الحاقی را قبول کردیم و حالا برخی مسائل نظارتی در آن وجود دارد یعنی در نظارتها، اولاً ما به طور کلی و اصولی هیچ مشکلی با پذیرش نظارت نداریم چرا که چیزی برای مخفی کردن نداریم ،برنامه هسته ای ما برنامه ای شفاف ، پاک و تمیزی است لذا هر چقدر می خواهند نظارت بکنند، کسی که حساب پاک است از محاسبه چه باک است.
عراقچی در ادامه سوءاستفاده از نظارت ها را مشکل اساسی جمهوری اسلامی ایران با این نظارت ها خواند و تصریح کرد: این که به بهانه نظارت بر برنامه هسته ای ما بخواهند به اطلاعات نظامی ، صنعتی و اسرار هسته ای ما دسترسی پیدا بکنند در این امرکمال دقت را به کار بردیم یعنی هر نظارتی را که پذیرفتیم درخصوص آن با همه ارگانهای مربوطه مثل وزارت اطلاعات، وزارت دفاع و سازمان انرژی اتمی چک شده است و این در حالی است نظارت هایی را که می پذیریم کم بوده و هیچ صدمه ای برای ما نداشته باشد.
عراقچی افزود: تا وقتی که به ان پی تی و پروتکل متعهدیم ، پروتکل الحاقی نیز اجرا خواهد شد ولی دو-سه نکته کوچک فراتر از پروتکل نیز وجود دارد که اینها هم هیچ ضرری ندارد، مثلاً در بعد نظارت بر معادن کنستانتره ما ،منظور تا 25 سال در توافق آمده است این در حالیست که واقعا کسی خیلی رغبت پذیرش آن را ندارد ولی بهرحال 25 سال نظارت بر معدن ما وسط بیابان ، هیچ مشکلی برای ما ایجاد نمی کند.
وی در خصوص نظارت بر قطعات کلیدی سانتریفیوژ بر طبق پروتکل الحاقی، گفت: قطعات کلیدی سانتریفیوژ زیر نظارت خواهد بود ولی حالا یک قطعه بیشتری را هم مثلاً برای 20 سال اینها بر تولیدش نظارت کنند این موضوع را هم ما با آقای صالحی رییس سازمان انرژی اتمی چک کردیم گفتند ما هیچ مشکلی نداریم، ما داخل خود سازمان داریم تولید می کنیم آن قطعه بغلیش را که باید اینها نظارت بکنند خب این را هم نظارت بکنند.
در قالب کلی، واقعاً برنده ایم
عراقچی با اشاره به حصول تصویر کلی خواسته های ایران درمذاکرات اخیر تاکید کرد: طرف مقابل هم به خواسته خودش یعنی اینکه بگوید جلوی بمب اتمی ایران را گرفتم ،رسیده است و این همان بده بستانی بود که صورت گرفته است لذا در این قالب کلی ما فکر می کنیم واقعاً برنده ایم، به خواسته های اصلی خودمان رسیده ایم و چیزی که دادیم امتیازی کم شده از ایران نیست بلکه بمب اتمی را دادیم، بمبی که نمی خواستیم و حرام می دانستیم.
وی با تایید پذیرفتن یکسری از نظارت ها و محدودیت ها ، افزود: ریزشدن در جزئیات این نظارت و محدودیت ها ممکن است آدم را اذیت بکند ،اما بیشتر از همه شما ما اذیت شدیم سر آْن 25 سال ، سر 20 سال سر بعضی از چیزها ولی بالاخره طرف مقابل هم باید یک چیزی گیرش بیاید چرا که اگرآن طرف نتواند در داخل کشورش و در کنگره زیر بمباران مخالفان از عملکرد خود دفاع کند خوب توافق نمی کند چرا که آنها نیز توافقی می کنند که بتوانند از آن دفاع کنند ،بتواند بگوید من چهار مسیر را بستم و به شکلی هم بگوید بسته ام که متخصصین و دانشمندان هسته ای شان نتوانند بگویند تو که میگویی 4 مسیر را بستیم مثلا این چیزی که توافق کردی اینکه گوشه اش باز است، ایران اگر بخواهد می تواند جلو برود.
عراقچی یادآور شد: اینکه طرف مقابل میگوید جلوی بمب اتمی ایران را گرفتیم اگر دقت کرده باشید در گفتمان انها گفته می شود من توانستم اگر ایران خواست به سمت بمب برود ، اراده ایران را یکسال با تاخیر مواجه کنم که این هم خیلی جالب است یعنی خودشان اعتراف می کنند که دیگر نمی توانند جلوی رسیدن ایران به سلاح هسته ای را بگیرند چرا که ایران تکنولوژی ،نیروی انسانی ، مواد و هم تجهیزاتش را در اختیار دارد، یعنی کل خواسته طرف مقابل در طول مذاکرات این بوده است و از این جا به بعد تماما رجزخوانی و گفتمانی می شود.
وی با اشاره به صحبت های اخیر جان کری در خصوص بازرسی روزانه ،گفت: حتی قبل از توافق ژنو در دولت گذشته هم شما سوال بکنید از دوستانی که در سازمان انرژی اتمی بودند تقریبا در هفته چهار- پنج روز بازرسین در تاسیسات ما بودند لذا ما با بازرسی هیچ مشکلی نداریم حالا در نطنز برای 24 ساعت که هیچ ، هر لحظه آنجا باشند و یا اصلا در آنجا بخوابند چرا که وقتی ما در نطنز چیزی برای پیدا کردن نداریم لذا مشکلی هم نداریم.
سخنان کری مصرف داخلی دارد
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان سخنان اخیر وزیر امور خارجه امریکا را برای مصرف داخلی دانست و افزود: آقای کری هم برای اینکه بتواند در کنگره جلوی فشارهایی که می آورند و درمقابل صهیونیستها و لابی صهیونیست ها مقاومت کند بالاخره باید چیزهایی را بگوید و بزرگنمایی کند لذا ما نباید موضوعی را که او در داخل امریکا بزرگ می کند ،داخل ایران بزرگش کنیم چرا که رفتار طرف امریکایی حاکی از دست و پا زدن برای گذر از تصویب توافق در کنگره است.
وی مسوولان حاضر در نشست را آگاه به فضای رسانه ای دانست وتصریح کرد: کاری که صهیونیست ها با لابی انجام می دهند مثل 20 میلیون دلاری که فقط لابی مربوط به آی پک برای جلوگیری از توافق با ایران اختصاص داده و آقای نتانیاهو گفته که من اگر شده خودم را بکشم جلوی این توافق رو می گیرم ،و این کار را از طریق خریدن دو سوم نمایندگان کنگره برای جلوگیری از وتوی رییس جمهور امریکا انجام می دهد که البته بعید هم نیست که در این فرصت دو ماهه مسیر را عوض کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد