جدال 520 شهر با کم‌ آبی

به گزارش خبرنگار جام‌جم، با افزایش دمای هوا اخبار رسیده از نقاط مختلف کشور حاکی از وضعیت نگران‌کننده منابع آبی است.

کاهش چشمگیر میزان آب سدهای کشور و از همه مهم‌تر مصرف بی‌رویه این مایع حیاتی باعث شده تا بسیاری از شهرهای کشور دوباره در مرز هشدار یا وضعیت قرمز قرار بگیرند.

این در حالی است که با فروکش کردن نسبی دمای هوا در چند هفته اخیر هشدارها درباره صرفه‌جویی در مصرف آب فروکش کرده و فوریت و اضطرار از برخی برنامه‌ها خداحافظی کرده بود.

به عنوان مثال در حالی که مرداد به‌عنوان گرم‌ترین ماه تابستان روزهای پایانی خود را می‌گذراند، هنوز از تصویب یا اجرایی شدن آیین‌نامه قطع آب مشترکان پرمصرف خبری نیست و وزارت نیرو با کم‌عملی، عمده تمرکز خود را بر صرفه‌جویی هر چه بیشتر آب توسط مردم متمرکز کرده است.

به گفته محمد پرورش رئیس آبفای تهران، در کشورهای پیشرفته زمانی که میزان آب مصرفی از بارش باران به 18 درصد می‌رسد شرایط را بحرانی اعلام می‌کنند، اما این درصد در ایران حدود80 است. یعنی فراتر از مرز استاندارد و هشدار. اما باز هم دولت اقدام موثری در این خصوص انجام نمی‌دهد.

کاهش 13 درصدی ورودی آب به سدهای کشور

در همین حال وزارت نیرو اعلام کرد: حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری (مهر 93) تا پایان هفته گذشته، با 13 درصد کاهش در مقایسه با سال آبی گذشته به 26 میلیارد و880 میلیون مترمکعب رسید.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، حجم کنونی آب موجود در مخازن سدهای کشور در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته 6.2 درصد کاهش نشان می‌دهد.

حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور در پایان هفته دوم مرداد جاری، 22 میلیارد و 250 میلیون مترمکعب به ثبت رسیده که در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته، افت 6.2 درصدی را ثبت کرد.

همچنین حجم آب خروجی از سدهای کشور نیز از ابتدای سال آبی جاری تاکنون به 25 میلیارد و 110 میلیون مترمکعب رسیده است؛ در حالی که آب خروجی از سدهای کشور در مدت مشابه سال آبی گذشته، 26 میلیارد و 220 میلیون مترمکعب بود.

520 شهر در مرز بحران؛ 4 شهر در وضعیت قرمز

همزمان با افزایش دمای هوا و رشد مجدد مصرف آب، ستار محمودی قائم‌مقام وزیر نیرو اعلام کرد، ذخایر آب ۵۲۰ شهر در مرز بحران قرار دارد و چهار شهر نیز در وضعیت قرمز به سر می‌برند.

وی از وجود شرایط خاص تامین آب در 4 شهر بندرعباس، کرمان، بوشهر و سنندج خبر داد و گفت: ۵۲۰ شهر در نقطه سر به سر موجودی آب و مصرف قرار دارند.

قائم‌مقام وزیر نیرو اظهار کرد: در بخش روان‌آب‌ها که از شاخصه‌های تامین آب شرب است، شرایط خاصی داریم و حدودا ۱۸۵ میلیمتر بارندگی و ۱۳ درصد کاهش نسبت به سال گذشته اتفاق افتاده و همچنین در بخش روان‌آب‌ها نزدیک به ۵۰ درصد نسبت به بلندمدت کاهش اتفاق افتاده است.

محمودی ادامه داد: بنابراین جاهایی که بیشتر در تنگنا قرار می‌گیرد، آبرسانی به شهرها و روستاهاست ولی در این بخش، آبرسانی به محیط زیست نیز مطرح است که در این بخش چون مربوط به حیات وحش است، می‌توان گفت به نحوی سازگاری ایجاد شده و محیط زیست با کم‌آبی ساخته است.

قائم‌مقام وزیر نیرو افزود: بارندگی‌ها در بندرعباس و در واقع در استان هرمزگان ۵۰ تا ۶۰ درصد کاهش بارش داشته و در بعضی نقاط استان هرمزگان تا ۷۵ درصد کاهش بارش نسبت به سال گذشته بوده است، بنابراین افت شدید بارش‌ها در وضعیت ذخایر آبی شهر بندرعباس تاثیرگذار بوده است.

هرمزگان در مرز فاجعه

در همین حال، علی‌اصغر رضایی مدیرعامل آب منطقه‌ای هرمزگان گفت: وضعیت منابع آبی استان هرمزگان از مرحله بحران عبور و به مرز فاجعه رسیده است و با توجه به کاهش بارندگی در سال آبی جاری و افزایش تقاضای مصرف آب، ذخیره آب سد استقلال بشدت کاهش پیدا کرده و به ۱۹میلیون مترمکعب رسیده است.

وی با بیان این که در حال حاضر حجم مُرده سد برداشت و به بندرعباس منتقل می‌شود، اظهارکرد: این حجم از آب سد نیز فقط تا سه ماه دیگر پاسخگوست و برای رفع این بحران این شرکت با جدیت طرح‌های اضطراری تامین آب را دنبال می‌کند و امیدواریم تا پایان هفته، ۱۲ حلقه چاه در دشت شمیل با تامین آب ۴۸۰ لیتردر ثانیه به بهره‌برداری برسد.

وی با اشاره به اولویت تامین آب شرب مردم بیان کرد: در شرایط فعلی، بحران آب بویژه در فصل تابستان، تحویل آب به صنایع، ساخت و ساز و فضای سبز شهری برای دوره کوتاه‌مدت سه ماهه متوقف شود تا با عنایت خداوند این وضعیت را پشت سر بگذاریم.

وی افزود:۵۰۰ لیتر در ثانیه پساب تصفیه‌خانه شهر بندرعباس در اختیار شهرداری قرار خواهد گرفت تا اقدامی عملی در جهت حذف آب شرب در آبیاری فضای سبز صورت گیرد.

وضعیت بحرانی آب در شرق کشور

همچنین معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه شورای‌عالی آب افزود: در این میان مساله آب شرب مشهد نیز با توجه به وجود حرم مطهر حضرت امام رضا(ع) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا سالانه بیش از ۲۰ میلیون زائر به این شهر مقدس سفر می‌کنند و ضرورت دارد از هم‌اکنون با پیش‌بینی میزان جمعیت و تعداد زوار در سال‌های آینده، برنامه‌ریزی‌های لازم را برای توسعه مشهد و تامین آب شرب مورد نیاز این شهر انجام دهیم.

وی از وزارت نیرو و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور خواست تمرکز ویژه‌ای به مساله کمبود آب در شرق کشور معطوف کرده و برای حل این مساله راهکارهای لازم را بررسی و اجرایی کنند.

جهانگیری با یادآوری حوضه‌های آبریز مشترک ایران با افغانستان، این کشور را یکی از همسایگان مهم ایران برشمرد و با تاکید بر اهمیت روابط ایران و افغانستان و کمک به امنیت و توسعه این کشور از وزارت امورخارجه خواست با تشکیل کارگروهی متشکل از دستگاه‌های مرتبط، راهکارهای توسعه‌ همکاری با افغانستان بخصوص در زمینه‌ تامین آب مورد نیاز کشور را بررسی کنند.

جهانگیری همچنین ضمن ضروری دانستن برنامه‌‌ریزی همزمان برای تامین آب مورد نیاز کشور از طریق مدیریت منابع داخلی و اجرای پروژه‌های آبرسانی و نیز بررسی و انجام مطالعات و اقدامات لازم برای تامین منابع آب کشور از طریق توسعه همکاری‌های مشترک با همسایگان ایران بویژه افغانستان، تاجیکستان و ترکمنستان تاکید کرد.

دولت به دنبال واردات آب از خارج

همزمان با شدت گرفتن بحران آب، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور دستور داد گزینه واردات آب از کشورهای همسایه در دستور کار قرار گیرد.

وی در جلسه روز دوشنبه هفته جاری شورای عالی آب با تاکید بر لزوم مطالعه و بررسی امکان تامین آب شرب از کشورهای همسایه گفت: تمام کشور با محدودیت در منابع آب روبه‌روست.

وی همچنین از آبرسانی به شهرها و روستاهای کشور به عنوان اصلی‌ترین برنامه‌های دولت یاد کرد و بر لزوم به کارگیری روش‌ها و ابتکارات نوین برای سرعت بخشیدن به این گونه طرح‌های عمرانی تاکید کرد. جهانگیری با اشاره به مشکل کمبود آب در شرق کشور تصریح کرد: نمی‌توانیم وضعیت کم‌آبی را که مردم شرق کشور با آن روبه‌رو هستند، نادیده بگیریم و لازم است برای تامین آب در استان‌های شرقی بویژه خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان چاره‌اندیشی و برنامه‌ریزی جدی کنیم.

محمدحسین علی‌اکبری - اقتصاد