خانمی با اعتماد به نفس باشید

من می‌دانم نمی‌توانم مثل مریم موفق باشم، هر چقدر هم تلاش کنم به گرد پای او نمی‌رسم؛ سخنوری او بی‌همتاست، زیبایی‌اش هم جای خود تحصیلات و موقعیت اجتماعی‌اش هم که از هزاران مرد برتر است.

کد خبر: ۸۲۹۶۲۸

ما از بچگی دوست هم بودیم، تفریحات و سرگرمی‌های یکسانی داشتیم، به یک مدرسه رفتیم و با هم درس خواندیم، اما او فارغ‌التحصیل چه رشته و دانشگاه خوبی شد، اما من... جدیدا هم شنیده‌ام با‌وجود بچه، قصد دارد برای گرفتن دکتری اقدام کند! براستی دلیل موفقیت مریم چیست؟

چگونه توانسته است خودش را تا این حد بالا بکشد و با تمام سختی‌ها و مشکلات زندگی‌اش، همچنان به سعی و تلاش خود ادامه دهد؟

همه می‌گویند: رمز موفقیت مریم چیزی نیست جز اعتماد به نفس بالایش، کاش من هم مثل او بودم!

اعتماد به نفس چیست؟ احساس اطمینان نسبت به خود و نحوه احساس فرد درباره «من» خویش را اعتماد به نفس می‌گویند، حال با این توصیف، به سوالات زیر پاسخ دهید:

شما راجع به خودتان چگونه فکر می‌کنید؟ آیا نظر مساعدی نسبت به خودتان دارید؟ آیا نقاط ضعف و قوت‌تان را می‌شناسید؟ آیا به خودتان احترام می‌گذارید؟ آیا خود و عقایدتان را باور دارید؟ آیا خودتان را همان‌گونه که هستید دوست دارید؟

و... اگر پاسخ شما به سوالات اخیر مثبت است، در این صورت می‌توان گفت شما دارای من قوی و ایده‌آلی هستید، اما اگر نظر مساعدی نسبت به خودتان ندارید یا مدام خودتان را بی‌ارزش قلمداد می‌کنید و احترامی برای خود قائل نمی‌شوید، باید گفت که شما از یک من ضعیف و شکننده برخوردار هستید.

گرچه نظرات افراد نسبت به خودشان در موقعیت‌های مختلف زندگی متفاوت است، مثلا ممکن است در یک موقعیتی، فرد خودش را قوی و توانا بپندارد، ولی در موقعیتی دیگر، خودپنداری ضعیف از خویش داشته باشد.

مع‌الوصف، بسیار جای تاسف است که برخی از زنان، بیشتر به جنبه‌های ضعیف خود نگاه می‌کنند و تمام توجه‌شان را روی نقاط ضعف‌شان متمرکز می‌کنند نه بر امتیازاتشان.

روان‌شناسان معتقدند خانم‌ها به طور غریزی، بیشتر از آن که به خود توجه کنند، بر مسائل پیرامون‌شان متمرکز می‌شوند و این کاملا طبیعی است که زمان کمتری برای پیشرفت و ارتقای اعتماد به نفس خویش بیابند.

از سوی دیگر، هرگز نمی‌توان از تاثیر مهم عوامل تربیتی و اجتماعی بر این خصیصه زنان چشمپوشی کرد، چه‌بسا از ابتدای تاریخ، دختران بیش از آن که به داشتن جسارت و اعتماد به نفس تشویق شوند به انفعال و بی‌ارادگی ترغیب شده‌اند.

زنان و مردان در عین وجود تفاوت‌هایی، از همه لحاظ باهم برابرند. کم ندیده‌ایم زنان باهوش و با‌زکاوتی را که همپای مردان هستند و بسان آنان موفق، اما وجود تفاوت‌های جنسیتی و فرهنگی گاه باعث می‌شود زنان در مقابل مردان ضعیف پنداشته شوند.

مثلا مردان در مواجهه با سختی و پیچیدگی یک کار، مقاومت بسیار نشان داده و برای مقابله با آن تلاش خود را مضاعف می‌کنند.

این در حالی است که اکثریت قریب به اتفاق زنان، در اولین گام، احساس ضعف و شکست کرده، توانایی و کفایت خود را زیر سوال می‌برند و با از دست دادن اعتمادبه‌نفس‌شان، کارایی کمتری از خود نشان می‌دهند.

مواجهه زنان با مسائلی چون ساعات کاری زیاد، اما حقوق پایین، توجه کم و استفاده زیاد از آنها در شغل‌های نامتناسب و... باعث شده است عزت نفس آنان خدشه‌دار شود و عرصه بر آنان تنگ شود تا جایی که در مقایسه با مردان، تاب مواجه با مشکلات را نداشته و به هنگام رویارویی با مسائل سخت و دشوار احساس ناتوانی و ضعف کنند و توانایی کمتری برای نشان دادن شایستگی‌های خود داشته باشند.

اگر زنان بدانند اعتماد به نفس رمز پیروزی و موفقیت همیشگی آنهاست، قطعا جور دیگری خواهند اندیشید و رفتار خواهند کرد.

اعتماد به نفس سلاح موثری برای دفاع از خویشتن خویش در مقابل دیگران است، هیچ فردی همیشه این سلاح را در دست ندارد یا تنها با مجهز کردن خویش به این فکر که «اعتماد به نفس پایینی دارم»

یا همه می‌گویند: «اعتماد به نفس بالایی دارم»، هرگز نمی‌توان آن را به دست آورد و این حقیقت بزرگی است که برخی از خانم‌ها برای ارتقا و تقویت اعتماد به نفس خویش با دشواری‌های خاصی روبه‌رو هستند.

هیچ یک از ما مجهز به سلاح اعتماد به نفس نیستم و با آن پا به دنیا نگذاشته‌ایم، اما می‌توانیم با چند روش ساده اعتمادبه‌نفس‌مان را افزایش دهیم.

خودآگاهی

شما راجع به خودتان چه نظر و عقیده‌ای دارید؟ درک و فهم این حقیقت و آگاهی از ابعاد وجودی خویش، نخستین گام برای تقویت و بالا بردن اعتماد به نفس‌تان است.

در دومین گام، لازم است از خودتان بپرسید که در چه زمان و موقعیت‌هایی چرا در برخی از جنبه‌های زندگی‌تان اعتماد به نفس کافی ندارید؟ آگاهی از این امر باعث خواهد شد که در مسیر صحیحی برای تقویت اعتماد به نفستان گام بردارید.

به زبان بدنتان توجه کنید

به حرکات بدن، دست و صورت خود توجه کنید، بهتر است با چهره‌ای شادان و تبسمی بر لب وارد جمعی شوید و به هنگام گفت‌وگو با اطرافیانتان، در چشمان آنها نگاه کنید، برقراری تماس چشمی، عادت افرادی با اعتماد به نفس بسیار بالاست.

از سوی دیگر، فارغ از چگونگی اندام‌تان، باید سعی کنید اعتماد به نفس داشته باشید. سعی کنید راست بایستید و خمیده نباشید.

برای راست ایستادن بهتر است نافتان را در جهت ستون فقراتتان عقب داده، شانه‌هایتان را عقب ببرید و سینه‌تان را به جلو بدهید.

کمتر جلوی آینه بایستید

برخی از خانم‌ها مدام جلوی آ‌ینه، چهره و اندام خود را وارسی می‌کنند و با مشاهده کوچک‌ترین چروکی بر صورت یا احساس اضافه وزن، به هم ریخته و شروع به خود سرزنش‌گری می‌کنند یا برای مقابله با آن وضعیت، دستاویز هر روش درست و غلط ترمیمی می‌شوند.

لطفا برای عزت‌نفس‌تان هم شده، کمی از آ‌ینه فاصله بگیرید، نمی‌گوییم به ظاهرتان اهمیت ندهید، چه‌بسا آراستگی باعث اعتمادبه‌نفس بیشترتان می‌شود، اما هرگز افراط نکنید.

بهتر است بدانید رسیدگی بیش از حد به ظاهر، حواس شما را از جنبه‌های دیگر زندگی‌تان که شاید بااهمیت‌تر و ارزشمندتر باشند، پرت می‌کند.

در قبال خویش احساس مسئولیت کنید

این نکته را در نظر داشته باشید که تنها و تنها خود شما می‌توانید زندگی‌تان را متحول کنید. اگر دست روی دست بگذارید و بنشینید تا موقعیت خوبی به شما پیشنهاد شود یا در فرصتی مناسب‌تر بخواهید

اهداف‌تان را پیگیری کنید، باید بدانید که از همین امروز شما بازنده‌اید و باید فاتحه موفقیت را برای همیشه بخوانید.

یادتان باشد تنها مسیری که می‌تواند شما را به قله اعتماد به نفس برساند و باعث ابراز وجود واقعی‌تان شود، همان جاده‌ای است که خود انتخاب کرده‌اید و با وجود ترس‌ها و تردیدهای بی‌شمارتان، قدم در آن نهاده‌اید.

به یقین بدانید هیچ شخصی نمی‌تواند شما را به قله برساند و طعم شیرین موفقیت را به کامتان گوارا کند، فقط خودتان هستید و بس!

مقایسه ممنوع

مورد مقایسه قرار دادن خویش با دیگران یکی از دلایل کاهش اعتماد به نفس است. به طور کلی وقتی شما خودتان را با فرد دیگری مقایسه می‌کنید.

خصوصیات دیگری را بهتر از خودتان بدانید یا اگر در این مقایسه‌ها، خودتان را کمتر از دیگران ببینید و هیچ بپندارید، بی‌تردید خودپنداری‌تان تضعیف خواهد شد. سعی کنید از این پس به هنگام مقایسه خویش با دیگران تنها به این نکته مهم توجه داشته باشید که هیچ کس کامل نیست و نقاط ضعف و قوتی دارد که کاملا منحصربه‌فرد است، انحصاری که در یکی قوت محسوب می‌شود و در دیگری ضعف.

به دنبال تجارب جدید باشید

نهراسید دل به دریا بزنید و تجربه‌های جدید و هر چیز نوین و جذابی را برای یکار هم شده، امتحان کنید؛ مثلا در کلاس‌هایی که در زمینه آنها آشنایی چندانی ندارید، شرکت کنید.

بی‌شک بدانید بررسی و شناخت توانایی‌ها و قابلیت‌هایتان در حیطه‌های جدید، می‌تواند راهی شگفت‌انگیز برای اعتماد و اتکا بر خویش باشد.

برای موفقیت و پیشرفت شخصی و حرفه‌ای خود، در مرحله اول می‌توانید یک زمینه خاص را انتخاب کنید، سپس هدف‌گذاری کنید و طرح یک عمل را بریزید، بهتر است مراتب انجام آن را کار مشخص کرده و اقداماتی را که برای دستیابی به آن لازم است را مرحله‌بندی کنید و برای هر مرحله نیز زمان خاصی را در نظر بگیرید.

قطعا با برنامه‌ریزی دقیق می‌توانید هر مرحله از کارتان را براساس طرحی از پیش تعیین شده اجرا کرده و بدون هیچ عذر و بهانه‌ای آن را به پایان برسانید.

در انجام کارهایتان پافشاری کنید

اگر از پذیرفتن مسئولیتی مدام طفره می‌روید یا به بهانه مختلف انجام آن را به تعویق می‌اندازید، باید بدانید
هر چقدر هم اعتماد به نفس داشته باشید، هرگز نمی‌توانید آن را انجام دهید. اهمال‌کاری و نتوانستن را دور بریزید، تغییر را از خودتان شروع کنید، یادتان باشد شما می‌توانید با تغییر رفتارتان باعث ایجاد تغییراتی در احساسات خود شوید.

وقتی در میدان چالشی جدید قرار می‌گیرید، مقاومت به خرج دهید، به خودتان اعتماد کنید و بی‌هیچ هراسی عهده‌دار انجام آن کار شوید.

زمانی که بتوانید با اعتماد و اتکا بر توان خویش، سعی و تلاش کنید و بدون در نظر گرفتن نتیجه کار، عملی را انجام دهید و با جسارت تمام آن را به پایان برسانید، قطعا خواهید توانست اعتماد به نفس واقعی‌تان را پرورش و تقویت کنید.

اعتماد به نفس صوری و ظاهری می‌تواند مقدمه ریشه‌دوانی یک احساس اعتماد به نفس واقعی در درونتان باشد.

الگوبرداری کنید

با مشاهده زنان موفقی که با کهولت سنشان کوهی را جابه‌جا می‌کنند یا زنان ورزشکار و هنرمندی که توانسته‌اند مقام‌هایی را کسب کنند، راه به جایی نخواهید برد.

به جای کشیدن آهی آرزومندانه و حسرت خوردن، تکانی به خودتان بدهید و به پا خیزید، شما می‌توانید، اگر بخواهید حتما می‌توانید، همین جا و همین حالا به خودتان اعتماد کنید.

آرزوهای محالتان را در آغوش بکشید و به یکی از واقعیت‌های زندگی‌تان تبدیل کنید. اگر در اطرافتان شخص موفقی را می‌شناسید که می‌تواند یکی پس از دیگری مسئولیت کارهای جدید و گاها همراه با ریسک بالا را عهده‌دار شود، گفت‌وگو کنید و از او بپرسید که رمز موفقیتش چیست و چگونه می‌تواند آن مسئولیت‌های خطیر را بر عهده بگیرد و آنها را به نحو احسن انجام می‌دهد؟

نهراسید، از افراد موفق کمک بخواهید، قطعا آنان از کمک کردن به شما خوشحال خواهند شد، چراکه به این طریق تلاش‌ها و تشویق‌هایی که موجب شده امروز به چنین موقعیتی دست یابند، برایشان تداعی خواهد شد، قطعا یادآوری آنها بسیار دلچسب و خوشایندشان است.

مدیریت را از جزئی‌ترین‌ها شروع کنید

هر هفته زمانی را برای مرتب کردن و مدیریت چیزهایی کوچک و مهم قرار دهید، چه‌بسا این کار باعث می‌شود شما احساس کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشید.

مثلا، با تمیز کردن کیف و کمدتان شروع کنید تا به مرحله تدارک مایحتاج یک مهمانی عصرانه برسید، بی‌شک به این طریق می‌توانید اعتمادبه‌نفس‌تان را بتدریج پرورش و تقویت کنید.

به خدا توکل کنید

همیشه به خالق متعال توکل کنید، با توکل به قدرت لایتناهی، احساس درونی مثبت و بهتری خواهید داشت و با اطمینان خاطر بیشتری پیش خواهید رفت چراکه به یقین می‌دانید تکیه‌گاه مطمئنی دارید که در تمامی لحظات و اتفاقات همراه شماست و یاری‌تان خواهد کرد.

نسرین صفری/ روان‌شناس

چاردیواری (ضمیمه دوشنبه - روزنامه جام جم)