هماهنگی طرح و نقش و رنگ در فرش‌های ایرانی

همان زمان بود که فرش‌های خوش‌رنگ و نگار که به قول فرنگی‌ها ازپرشیا می‌آمد، صفت پارس به خود گرفت به فرش پارسی (Persian Carpet) شهره شد. فرش ایرانی هنوز هم در جهان حرف اول را می‌زند. اگر در سالن‌های نمایشگاه‌ بین‌المللی تهران که این روزها در تسخیر فرش‌های ایرانی هست، چرخی بزنید، بی‌تردید تحت تاثیر هنر طراحان و بافندگان ایرانی قرار خواهید گرفت و متوجه می‌شوید چرا فرش ایرانی هنوز هم حرفی برای گفتن دارد. تنوع طرح و رنگ و نقش در فرش‌های تبریز، کاشان، کرمان، یزد و .. هر بیننده‌ای را مبهوت می‌کنند.

با همه اینها، با دیدن غرفه‌‌های این نمایشگاه ممکن است پرسش‌هایی در ذهن مخاطبان شکل بگیرد؛ این‌که فرش و گلیم و گبه در زندگی امروز ما چه نقشی دارد؟ آیا فرش تنها کالایی مصرف است یا همچنان در میان خانواده‌های ما به عنوان کالایی سرمایه‌ای تلقی می‌شود؟ جایگاه هنری فرش در فرهنگ ما کجاست؟ تابلوفرش‌ها در هنر ما چه جایگاهی دارند؟ آیا در جامعه امروزی می‌توان فرش را به عنوان یکی از مؤلفه‌های سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی به‌شمار آورد؟

وقتی این پرسش‌ها را با غرفه‌داران نمایشگاه در میان می‌گذارید متوجه نکات دیگری هم خواهید شد.

نخست این‌که خارجی‌ها هم دستی در طراحی فرش دارند؛ چیزی که شاید عجیب به نظر رسد اما فعالان و تاجران حوزه فرش ذائقه مخاطبان بازار هدف خود را در نظر می‌گیرند و برای مثال نگاه می‌کنند تقاضا در آلمان برای چه طرح‌هایی است و بر همان اساس سفارش بافت فرش می‌دهند.

سیاستی که ظاهرا تاجران چینی و هندی در پیش گرفته‌اند و این‌گونه عرصه را برای فرش ایرانی تنگ کرده‌اند. شرکت بازرگانی سبحه، یکی از شرکت‌هایی است که علاوه بر رصد ذائقه مخاطب امروزی در کشورهای اروپایی، ابتکار جالبی در طرح فرش‌های ایرانی به کار برده است.

به گفته علی سبحه، مسئول غرفه این شرکت، امروزه در نگاه مخاطبان خارجی به فرش تغییر عمده‌ای به‌وجود آمده است. آنها به فرش به عنوان یک کالای مصرفی، نگاه می‌کنند و لوکس و آنتیک بودن فرش دیگر برای آنها اهمیتی ندارد. فرش سبحه با استفاده از طرح فرش‌های قدیمی ایرانی و استفاده از تکه‌های این فرش‌ها در فرش‌های جدید با رنگ‌هایی که با سلیقه مخاطبان امروزی همخوانی دارد توانسته طرح‌های متنوع و جذابی ایجاد کند.

این ابتکار را هنرمندان صنایع دستی هم به کار گرفته‌اند و کوزه‌‌ها و ظرف‌های سفالین را با تکه‌های فرش‌های قدیمی تزیین کرده‌اند. این آثار را در برخی از غرفه‌ها می‌توان دید.

بهروز حبیب‌زاده یکی از هنرمندانی است روی این آثار کار می‌کنند و محصولاتش را در غرفه صنایع دستی ماندگار در سالن 12 به نمایش گذاشته؛ سالنی که به عرضه تولیدات صنایع دستی اختصاص دارد، اما از آنجا که تبلیغات چندانی در این خصوص صورت نگرفته، این سالن رونق چندانی ندارد. شاید یکی از دلایلش این باشد که غرفه‌داران سالن‌های دیگر اکثرا تاجر و فعال اقتصادی هستند تا جایی که ما نتوانستیم با حتی یک طراح در نمایشگاه صحبت کنیم، اما غرفه‌داران صنایع دستی اکثرا خود هنرمندان و صنعت‌گران هستند.

تاجران و فعالان اقتصادی با دنیای خرید و فروش سر و کار دارند، ولی هنرمندان و صنعتگران با این دنیا بیگانه‌اند.

حبیب‌زاده که بعد هنری فرش را پررنگ می‌داند و کار فرش را کار دل می‌خواند این موضوع را تائید می‌کند و از نبود تبلیغات در حوزه صنایع دستی گله می‌کند. به هر حال، اگر طالب هنر اصیل ایرانی هستید، حتما به نمایشگاه فرش دستباف سری بزنید که تا روز شنبه از ساعت 9 تا 17 در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران بین‌المللی برپاست.

برترین و زیباترین فرش‌های ایران معرفی شد

همزمان با برگزاری بیست و چهارمین نمایشگاه فرش دستباف ایران برترین و زیباترین فرش‌های ایران در قالب پنجمین جشنواره فرش برتر معرفی شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، از میان 61 فرش دستباف شهری، روستایی و عشایری رسیده به دبیرخانه جشنواره هیات داوران 9 فرش برتر را انتخاب و معرفی کرد. در پایان آیین پنجمین جشنواره فرش برتر از بافندگان برتر در گروه‌های مختلف شهری، روستایی و عشایری تجلیل شد.

کمیل انتظاری - فرهنگ و هنر