علیرضا منظری، معاون سابق هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری در این زمینه به نکاتی اشاره کرده که اطلاع از آنها خالی از لطف نیست.
لطفا درباره حقوق قانونی مسافران هوایی توضیح دهید؟
به طور کلی هنگامی که یک مسافر برای سفر بلیت هواپیما تهیه میکند در واقع قراردادی بین او و شرکت هواپیمایی بسته شده که هر دو طرف ملزم به اجرای مفاد آن هستند، بنابراین با توجه به سرعت عملی که این نوع حمل و نقل دارد این حق مسافر است براساس زمانبندی خود، در مقصد مورد نظرش از هواپیما پیاده شود. پس اگر غیر از شرایط جوی و امنیت پرواز (از لحاظ فنی) عامل دیگری باعث ایجاد تاخیر در پرواز و این زمانبندی باشد، شرکت موظف به تامین خسارت خواهد بود و این در تمام کشورها و شرکتهای هواپیمایی مرسوم است.
آیا قوانین برای تمام کشورها مشترک است؟
خیر، هر کشور برای خود مقررات خاصی دارد و از این رو این قوانین میان شرکتهای هواپیمایی یکسان نیست. این درحالی است که یا دولت و سازمانهای مربوط این قوانین را تعیین کرده یا خود شرکت هواپیمایی اقدام کرده که در این شرایط شرکت هواپیمایی به منظور برندسازی و شناخته شدن خود ممکن است برای تاخیرهای اینچنینی شرایط بسیار سختی را برای خود تعیین کند تا مسافران مطمئن باشند هرگز تجربه تاخیر با این شرکت هواپیمایی را نخواهند داشت و همواره از آن استفاده کنند. نکته مهم درباره رعایت نشدن حقوق مسافر این است که موضوع تحریمها باعث شده تا اکثر شرکتهای هواپیمایی با استفاده از این موضوع نسبت به حقوق مسافران بیگانه باشند.
تحریمها و تاخیر چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
همان طور که اشاره شد اگر ایمنی پرواز در خطر باشد و هواپیما تاخیر کند هیچ مسئولیتی متوجه شرکت هواپیمایی برای جبران خسارت به مسافران نخواهد بود بنابراین اکنون که تحریمهای یکجانبه غرب علیه کشورمان ایجاد و دسترسی به قطعات و خدمات مناسب نگهداری هواپیماها مشکل شده شرکتهای هواپیمایی از این فرصت استفاده میکنند و ایمنی را دلیل اصلی این تاخیرها میدانند درحالی که ممکن است واقعیت امر مربوط به مدیریت شرکت و نوع برنامهریزی بوده باشد.
مرجع رسیدگی به شکایات مسافران کیست؟
اگر توجه داشته باشیم این سازمان هواپیمایی کشوری است که دستورالعمل یاد شده را صادر کرده است بنابراین اولین مرجع همین سازمان بوده و مسافرانی که حقوقشان از بین رفته باید از اینجا شروع کنند. در این پروسه سازمان و مسئولان و کارشناسان نسبت به رسیدگی اوضاع ازنظر تخصصی اقدام کرده و در صورت رعایت نشدن حقوق مسافران، شرکت را ملزم به جبران میکنند اما اگر نتیجهای حاصل نشد این مقامهای قضایی کشور هستند که میتوانند حقوق مسافران را تامین کنند.
عماد عزتی - اقتصاد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد