‌امروز‌ ناشنوایان را بشنویم

ناشنوایان جامعه با مشکلات زیادی رو‌به‌رو هستند. شما به‌عنوان مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان، مشکل اصلی این افراد را چه می‌دانید ؟

بزرگ‌‌ترین مشکل به آموزش این افراد مربوط می‌شود، زیرا سطح آموزشی ناشنوایان اصلا مناسب نیست.

یعنی امکانات مناسبی در اختیار ندارند؟

درست است. امکاناتی که برای آموزش اشخاص عادی در کشور در نظر گرفته می‌شود، برای افراد ناشنوا چند سطح پایین‌تر است.

یکی از نیازهای اصلی آموزشی ناشنوایان را می‌توان افرادی دانست که نقش رابط را ایفا می‌کنند؟

بله، اولین نیاز آموزشی این افراد را می‌توان رابط دانست، مساله اینجاست که داشتن رابط به طور طبیعی هزینه‌بر است.

هزینه رابط چقدر است؟

این افراد، ساعتی 20 هزار تومان دریافت می‌کنند.

این مبلغ بالا نیست؟

خیلی‌ها این تصور را دارند، اما رابط باید زمانی که همراه فرد ناشنوا در کلاس درس حاضر می‌شود، به جای تمام افرادی که در آن جمع حضور دارند، صحبت و گفته‌های آنها را برای شخص ناشنوا ترجمه کند. بنابراین کار مشکلی انجام می‌دهد.

کشورهای دیگر، این مشکل را چگونه بر طرف کرده‌اند؟

در بیشتر کشورها، هزینه رابط از سوی آموزشگاه یا وزارت آموزش و پرورش تامین می‌شود، اما متاسفانه در کشورمان، هزینه رابط به‌عهده فرد ناشنواست و خیلی از آنها قادر به تامین چنین هزینه‌ای نیستند.

مشکل دیگری که برخی خانواده‌های افراد ناشنوا از آن گله دارند، حذف زبان اشاره است. این مساله به کجا رسید؟

زبان اشاره در حال حذف شدن است. ‌ این طرحی است که برخی کشورها آن را اجرا کرده، اما به نتیجه نرسیده‌اند. متاسفانه در کشورمان نیز قصد دارند طرح سوخته برخی کشورها را اجرا کنند.

دلیل مسئولان برای اجرای چنین طرحی چیست؟

آنها بر این باورند که شخص باید از باقیمانده شنوایی خود استفاده کند، اما به هرحال شخص ناشنوا در این زمینه ضعف دارد و هرچه بخواهد از اندک توان خود استفاده کند، برایش کافی نیست تا بتواند مطالب را درک کند .بنابراین لب خوانی تمام و کمال نمی‌تواند مطلب را منتقل کند و ناشنوا‌ها برای درک بهتر موضوع باید از لب خوانی و زبان اشاره همزمان استفاده کنند.

یعنی اکنون اجازه استفاده همزمان از لب‌خوانی و زبان اشاره به ناشنوایان داده نمی‌شود؟

در کشور ما تاکید بر لب‌خوانی است.

چرا لب‌خوانی کافی نیست؟

برای انتقال مطالب از طریق لب‌خوانی چند فاکتور باید به‌درستی رعایت شود. برای نمونه معلم باید به‌درستی کلمات را ادا کند و تلفظ را درست انجام دهد. علاوه‌بر این کلمات مشابه نیز در فارسی زیاد است و افراد ناشنوا دچار مشکل می‌شوند. درک اصطلاحات جدید نیز برای ناشنوایان سخت است. با این حال آموزش و پرورش استثنایی به ناشنواها می‌گوید از دست‌هایشان استفاده نکنند.

در مدارس باغچه‌بان نیز همین مقررات حاکم است؟

مدارس باغچه‌بان نیز کماکان دایر است، ولی از زبان اشاره در آنها استفاده نمی‌شود.

از چه زمانی در کشور تصمیم به حذف زبان اشاره گرفته شده است؟

بیش از ده سال است که ممنوع شده.

با توجه به گذشت این همه سال، آیا مسئولان آموزش و پرورش استثنایی هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که افراد ناشنوا آسیب می‌بینند؟

به نظر می‌رسد هنوز برایشان مشخص نشده است. اکنون کنوانسیون جهانی ناشنوایان که ایران در آن عضو است، تاکید دارد شخص ناشنوا باید خودش شیوه آموزشی را انتخاب کند، اما درکشورمان به زور می‌خواهند افراد ناشنوا را مجبور کنند از دستان خود استفاده نکنند، در حالی که این کار از سوی آنها ناخودآگاه صورت می‌گیرد تا بتوانند مطلب خود را بهتر منتقل کنند.

ناشنوایانی که در مدارس عادی درس می‌خوانند، هنوز با کمبود معلم تلفیقی (معلم آشنا به زبان اشاره) رو‌به‌رو هستند؟

یک معلم تلفیقی هفته‌ای یکبار به دانش‌آموزان ناشنوایی که در مدارس عادی تحصیل می‌کنند، سر می‌زند تا مشکل آنها را بر طرف کند، چون چنین معلمی باید حدود 9 مدرسه را پوشش دهد. به همین دلیل زمان زیادی برای دانش‌آموزان ناشنوا در اختیار ندارد.

این مساله تاکنون چه مشکلاتی برای ناشنوایان ایجاد کرده است؟

برخی ناشنوایان که اکنون وارد دانشگاه شده‌اند، تازه متوجه این نکته می‌شوند که‌ اندوخته علمی‌شان کافی نیست.

ناشنوایان دانشجو در دانشگاه‌ها با چه مشکلاتی رو‌به‌رو هستند؟

استادان برخی دانشگاه‌ها تاکید دارند که ناشنواها صدای آنها را در کلاس درس ضبط نکنند. به همین دلیل دانشجویان ناشنوا زمان زیادی از درس را از دست می‌دهند، چون استادان سریع صحبت می‌کنند و در بیشتر مواقع بحث‌های درسی نیز به حاشیه کشیده می‌شود و ناشنوایان متوجه موضوع نمی‌شوند یا اگر استاد یک لحظه پشت به دانشجویان حرف بزند، دانشجوی ناشنوا متوجه موضوع نمی‌شود. این درحالی است که برخی استادان اجازه حضور رابط را در کلاس درس نمی‌دهند و تاکید دارند فقط شاگردانشان در کلاس حضور داشته باشند.

برای ناشنوایان بازمانده از تحصیل نیز برنامه‌ای دارید؟

چون آموزش و پرورش استثنایی برنامه‌ای برای ادامه تحصیل این افراد ندارد، ما برای آنها در 17 شعبه انجمن در کشور کلاس برگزار می‌کنیم، اما این شعب جوابگوی نیاز آنها نیست.

مهدی آیینی

جامعه