برنامه‌ریزی عالمانه و هنرمندانه برای مقابله با جنگ نرم

تفاوت عمده جنگ‌ سخت با نرم در این است که در جنگ سخت از سلاح‌ نظامی استفاده می‌کنند و در جنگ نرم از سلاح تبلیغاتی. جنگ نرم همان طور که از نامش پیداست، استفاده دقیق با امکانات طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به خود است که برای تاثیرگذاری روی عقاید، فرهنگ‌، سیاست، احساسات، تمایلات و در کل،‌ رفتارها و مقتضیات فکری جامعه بشری صورت می‌گیرد.

بیشترین کاربرد جنگ نرم، به خطر انداختن امنیت ملی کشورهاست تا از این طریق، سلطه خودشان را بر کشورهای دیگر جا بیندازند. بعد از جنگ اول و دوم جهانی، جنگ‌ سرد بین آمریکا و قدرت‌های بزرگ و فروپاشی شوروی، جنگ‌های سخت کنار گذاشته شد و جنگ‌های نرم رونق گرفت. می‌توان گفت بعد از سال 1991 جنگ نرم شکل گسترده‌تری به خود گرفت و همراه با تحولات و پیچیدگی‌‌های بیشتر شد، ضمن این که ابزارهای این جنگ هم افزایش یافت.

تضعیف روحیه دشمن

کارشناسان خبره آمریکایی به این نتیجه رسیدند که جنگ‌های سخت را به خاطر هزینه بالا و امکانات و تجهیزات سنگین کنار بگذارند و جنگ نرم را جایگزین کنند که هم هزینه‌اش کمتر است و هم روی عقاید تاثیرگذارتر است. شروع جنگ نرم هم با شایعه‌پراکنی و دروغ‌پردازی آغاز شد، البته ما هم در دوران هشت سال جنگ تحمیلی از جنگ روانی نرم برای تضعیف روحیه دشمن استفاده کردیم، اما چون تجربه، امکانات و تجهیزات آن را نداشتیم، موفق نبودیم.

اهداف جنگ نرم شامل تضعیف فرهنگ جامعه، تضعیف باورها، تضعیف سیاست‌های مدرن کشور، ایجاد رعب و وحشت در میان مردم، بی‌تفاوت کردن نسل جوان به مسائل کشور، ایجاد یاس و ناامیدی به جای نشاط در جامعه، کاهش کارآیی در میان مردم، رونق تبلیغات سیاه به واسطه شایعه‌پراکنی و دروغ‌پردازی، تغییر انگیزه‌ها و کاهش شعارهای ارزشی کشور است. سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در این مواقع باید با بهره بردن از نیروهای متخصص و کارآمد، قرارگاه بی‌قرار و خط مقدم جنگ نرم با دشمنان باشد، زیرا ابزار جنگ نرم رسانه‌ است.

امروزه رسانه‌های جدید همچون شبکه‌های مجازی یکی از ابزارهای جنگ هستند که از تبلیغات استفاده می‌کنند تا روی افکار طرف مقابل تاثیر بگذارند. هدف آنها به خطر انداختن امنیت ملی کشور است.

ایدئولوژی محکم اسلامی

جنگ نرم کارآمدترین، کم‌هزینه‌ترین و خطرناک‌ترین جنگ علیه امنیت ملی کشور است. رهبر معظم انقلاب هم 20 مهر ماه در دیدار با مدیران رسانه ملی تاکید کردند، رسانه ملی خط مقدم این قصه است. یعنی صداوسیما قرارگاه مقدم و فعال با جنگ نرم است و کارکنان صداوسیما هم سرداران جنگ هستند. بنابراین برای مقابله با این جنگ باید مبنای تحلیلی دقیق داشته باشیم. در حال حاضر، ابزاری که ما در دست داریم، ایدئولوژی محکم اسلامی‌، قدرت نفوذ رهبری، حماسه‌آفرینی، شهادت‌طلبی، ارزش‌های انقلاب و درجه وفاداری ملت به حکومت اسلامی است و می‌توانیم به خوبی از اینها استفاده کنیم.

برای مقابله با جنگ باید منابع مان را بشناسیم و تحلیل درست و عالمانه ای از شرایط‌مان داشته باشیم. بعد از رسیدن به تحلیل می‌توان با حضور نخبگان، اتاق فکر قوی داشته باشیم تا بتوانیم در جهت خنثی کردن جنگ حرکت کنیم. به همین دلیل، رسانه ملی در ارائه فکر و ایده‌های جدید نقش به سزایی دارد.

باید از نیروهای متفکر، سختکوش، خلاق، مبتکر و نوآور برای مقابله با جنگ نرم استفاده کنیم تا بتوانیم اعتماد مردم را جذب و احساس امنیت را حاکم کنیم. تنها رسانه تاثیرگذار صداوسیماست و باید با برنامه‌ریزی دقیق، عالمانه و هنرمندانه راهبردهای جنگ نرم را پیگیری کند.

آگاهی‌بخشی مخاطبان

رسانه ملی در جنگ نرم سه نقش اساسی دارد؛ اول آگاهی بخشی به منظور آشنایی مخاطبان با چهره واقعی و عمیق جنگ نرم و ویژگی‌های آنالیز شده آن در ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بیان تفاوت‌های این جنگ با جنگ سخت. دوم فرهنگسازی و پاسداشت ارزش‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی برای حفظ امنیت ملی و تقویت وحدت ملی است و سوم گفتمان‌سازی به منظور تبیین و اشاعه ارزش‌های فرهنگی روانی و معنوی جامعه، ایجاد انگیزه در جوانان، تقویت ایدئولوژی اسلامی و تقویت افزایش درجه وفاداری به حکومت اسلامی است و همه اینها با افزایش تولیدات باکیفیت در زمینه‌های یاد شده میسر می‌شود.

حمیدرضا خزایی

قائم‌مقام سابق برنامه‌ریزی و مالی صداوسیما و قائم‌مقام سابق صدا