سبک زندگی هدف اصلی جنگ نرم

بر این اساس مهم این نیست که در کشورهای پیرامونی چه شعارها و ادعاهایی مطرح می‌شود و حتی چه قشر و طبقه‌ای بر مسند قدرت باشند، مهم این است که سیاست‌ها و تصمیمات متخذه در راستای منافع کشورهای محور و مرکز باشد.

در دوران جنگ سرد سرویس‌های جاسوسی آمریکا با به‌کارگیری راهبرد جنگ‌‌نرم موفق شدند بسیاری از تصمیم‌سازان و حتی تصمیم‌گیران بلوک کمونیستی را در این تور روانی گرفتار کرده و با پالس‌های غیرمستقیم آنها را به‌‌رغم ژست‌های ضد امپریالیستی‌شان به تصمیم‌گیری در راستای اهداف و منافع امپریالیسم سوق دهند.

شواهدی وجود دارد که این روش همچنان نیز در حال اجراست. نکته مهم این است که جنگ نرم فقط دولت‌ها و سیاستمداران را هدف خود قرار نمی‌دهد بلکه کانون و سیبل هدف‌گیری در جنگ نرم «افکار عمومی» و به‌طور دقیق‌تر همه اقشار و گروه‌های اجتماعی است.

در واقع جنگ نرم در افکار عمومی چند نقطه کلیدی را مورد اصابت قرار می‌دهد که اجمالا عبارت است از: ارزش‌ها به معنای مجموعه پندارها و ترجیحات منبعث از آن، کنش‌ها به معنای مجموعه رفتارهای خرد و کلان منبعث از تصمیمات و روش‌ها‌ی حصول اهداف در بعد راهبردی و تاکتیکی.

نظام سلطه در سال‌های نه‌چندان دور برای موفقیت در جنگ نرم در سطح ارزشی، کنشی و روشی عمدتا به تبلیغات سیاسی مستقیم علیه دولت‌ها و حکومت‌های ناهمسو با خود از طریق بمباران رسانه‌ای مبادرت می‌کرد.

برای تقریب ذهن، روش خبررسانی رسانه‌های ضد انقلاب و صدای آمریکا (VOA) علیه جمهوری اسلامی را یادآوری می‌کنم که مهم‌ترین اهداف آن ایجاد شکاف بین مردم و دولت و ایجاد بدبینی در افکار عمومی نسبت به مدیران کشور است اما در چند سال اخیر آماج جنگ نرم از حوزه سیاست و حکومت به حوزه سبک زندگی هدایت شده است.

به عبارت دیگر هجمه جنگ نرم در تصویرسازی هندسی به‌جای از بالا به پایین بالعکس شده و از پایین به بالا اعمال می‌شود.

به باور طراحان و نظریه‌پردازان جنگ نرم تاثیرگذارترین حوزه برای تحقق اهداف جنگ نرم حوزه سبک زندگی و مجموعه رفتارهای روزمره و تکرارپذیر شهروندان است بنابراین بهترین راهبرد تغییر در ارزش‌ها و کنش‌ها و روش‌ها ورود تدریجی و آرام و بی‌صدا و چراغ خاموش به حریم خصوصی و زندگی روزمره شهروندان است و موثرترین ابزار نیز در این حوزه فناوری‌های نوین ارتباطی به منظور انتقال پیام‌ها و الگوها و چارچوب‌ها به زبان ساده است.

از همین روی امروز دیگر شبکه‌ها و رسانه‌های معارض صرفا به هجمه سیاسی نمی‌پردازند بلکه سعی می‌کنند خیلی محترمانه در ارزش‌ها و کنش‌های متعارف ایرانیان تردید و شک کرده و آنها را تدریجا به سوی الگوی‌های مطلوب خود تغییر دهند، از این رو امروز تاثیر شبکه‌هایی مثل من و تو (manoto) بر افکار عمومی به مراتب بیشتر از سیمای نفاق است.

هرچند در این خصوص سخن و نکات گفتنی بسیار است ولی در اینجا صرفا به این مهم بسنده می‌کنم که در جنگ نرم از طریق سبک زندگی باید توجه داشت که راه تقابل و ایستادگی نیز نرم؛ تدریجی؛ هوشمندانه؛ چند بعدی و متکی بر مولفه‌های سبک زندگی است و اقدامات خشک و خشن و فله‌ای و تبلیغاتی وشعاری نه تنها موثر نیست بلکه دقیقا زمینه‌ساز تاثیر‌گذاری بیشتر راهبرد جنگ نرم دشمن است.

سربازان و سرداران دفاع در برابر جنگ نرم صرفا مردان و زنان دغدغه‌مند و غیور و معتقد و پر احساس نیستند بلکه آنانی هستند که ضمن برخورداری از صفات مذکور ضمن پرهیز از خودنمایی؛ با شناخت صحیح از جهان و زمانه و تجهیز به دانش روز و با داشتن نقشه و محاسبه و برنامه‌ریزی مشخص وارد این میدان می‌شوند و از حریم اعتقادی و فرهنگی و تاریخی و هویتی یک ملت با روش‌های جذاب و تاثیرگذار دفاع می‌کنند، و سبک زندگی ایرانی – اسلامی را مبتنی بر آرمان‌ها و ارزش‌های دیرپا حفاظت و بازتولید و بازنمایی و بازسازی می‌کنند، به گونه‌ای که روز به روز عزت و اقتدار ایرانیان را در جهان ارتقا بخشد.

دکتر امیر دبیری‌مهر - استاد دانشگاه