گفته میشود مقامات سعودی بهشدت تلاش میکنند هر طور شده این شاهزاده قاچاقچی را از بند رهانیده و به عربستان بازگردانند. انتشار عکسی از این شاهزاده با وزیر خارجه عربستان نیز بار دیگر گمانهزنیها درباره بالا گرفتن جنگ قدرت در پشت پرده را دامن زده است.
روزنامه لبنانی الاخبار روز پنجشنبه از تلاش سفارت عربستان در بیروت برای تبرئه کردن شاهزاده قاچاقچی سعودی و انداختن بار مسئولیت قاچاق مواد مخدر به گردن همدستانش خبر داد و نوشت: سفارت عربستان در لبنان بامداد دوشنبه گذشته تلاش کرد تا شاهزاده عبدالمحسن بن ولید آلسعود را از اتهام قاچاق قرصهای روانگردان آمفتامین کاپتگان و کوکائین در لبنان نجات دهد. منابع آگاه افزودند: نماینده تامالاختیار سفارت عربستان در فرودگاه حاضر شد و به نیروهای امنیتی گفت که آنها باید شاهزاده را آزاد کنند تا به عربستان برود.
به گفته این منابع، این نماینده خطاب به نیروهای امنیتی لبنان در فرودگاه افزود: این شاهزاده ارتباطی با موضوع ندارد. بقیه را بازداشت و جناب شاهزاده را رها کنید. این منابع تصریح کردند: اما نیروهای امنیتی به خواست نماینده تامالاختیار سفارت گوش ندادند و وقتی قاضی دانی شرابیه، دادستان کل استیناف به فرودگاه آمد، مساله با توقیف شاهزاده و چهار همراهش پایان یافت. در همین حال، برخی منابع به نقل از یکی از شاهدان پرونده شاهزاده سعودی به شبکه تلویزیونی المنار گفتند: این شاهزاده، خود شخصا بر بستهبندی قرصهای روانگردان و جاسازی آن در صندوقها و چمدانها نظارت داشته است.
سمیر حمود، دادستان کل لبنان به دفتر مرکزی مبارزه با موادمخدر این کشور دو روز دیگر مهلت داد تا تحقیقات خود از شاهزاده و همراهانش را کامل کنند.
دادگاه استیناف لبنان
در همین رابطه دادستان کل دادگاه استیناف لبنان با شماری از قضات این کشور درباره شاهزاده قاچاقچی مواد مخدر سعودی، تشکیل جلسه دادند تا درباره واگذاری رسیدگی این پرونده به دادستانی کل استیناف تصمیمگیری شود. این در حالی است که روزنامه البناء نوشت مقامات سعودی حداکثر یک هفته به لبنان مهلت دادهاند تا پرونده شاهزاده عبدالمحسن بن ولید را بسته و وی را آزاد کند.
«مجتهد» از فعالان مشهور عربستانی در فضای مجازی که اخبار پشتپرده خاندان سعودی را افشا میکند، گفته است، احتمال میرود لبنان این شاهزاده سعودی را با شیخ نمر النمر مبادله کند. نکته قابل توجه اینکه رسانههای سعودی اعم از رسانههای اصلی و غیراصلی این کشور، از زمان انتشار خبر بازداشت این شاهزاده، ضمن انتشار اخباری درباره بیاهمیت بودن این فرد، تاکید کردهاند که شاهزاده سعودی باید مجازات شود.
این موضوع که بهطور هماهنگ در رسانههای سعودی در جریان است میتواند نشانهای از برنامه سعودیها برای کماهمیت جلوه دادن بازداشت این عضو خاندان آلسعود و در نتیجه مذاکره راحتتر برای پیگیری پرونده و آزادی او باشد.
جنگ قدرت
در شرایطی که عربستان با چالشهای خطرناکی در داخل و خارج روبهروست بازداشت این شاهزاده سعودی میتواند یک بار دیگر جنگ بر سر قدرت بین ولیعهد و جانشین ولیعهد در عربستان را تشدید کند. در همین رابطه خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشت از چند ماه پیش بحرانی بین محمد بن نایف 56 ساله وزیر کشور و ولیعهد عربستان و محمد بن سلمان 30 ساله فرزند پادشاه و وزیر دفاع عربستان برقرار است.
فردریک ویری، پژوهشگر و کارشناس مسائل عربستان در مرکز بینالمللی «کارنگی» معتقد است این اختلاف در عربستانی که معمولا امور داخلی خود را علنی نمیکند، هر چند آشکار نیست ولی به اتخاذ برخی تصمیمات سیاسی در دو سطح داخلی و خارجی منجر خواهد شد. به گفته کارشناسان، در پی کنار گذاشتن غیرمنتظره امیر مقرن که از سوی ملک عبدالله بن عبدالعزیز به ولیعهدی رسیده بود، تنش بین این دو امیر بالا گرفت. در همین ارتباط به عقیده استفان لاکورا، کارشناس امور نظامی در موسسه «سیانس پو» در پاریس «عده زیادی کنار گذاشتن امیر مقرن را به نوعی کودتا دانستند» که براساس آن برای گروهی از آل سعود زمینه انحصار قدرت را فراهم کرد بهویژه اینکه تا پیش از آن در عربستان هیچ ولیعهدی برکنار نشده بود. یک دیپلمات غربی نیز اظهار کرد: وضعیت امیر مقرن بیانگر «آسیبپذیری جانشینی ولیعهدی» است و نشان میدهد محمد بن سلمان در تلاش برای تقویت قدرت خود است، زیرا در کنار وزارت دفاع، شورای امور اقتصادی و توسعه عربستان را در اختیار داشته و صاحب غول نفتی آرامکو است که بزرگترین صادرکننده نفت جهان بهشمار میآید. این دیپلمات غربی همچنین بر این باور است که جانشین ولیعهد باید موقعیت خود را بهگونهای تقویت کرده و تحکیم بخشد که در صورت فوت پدر بهعنوان شخصی مطرح باشد که نتوان از او بینیاز بود. به گفته وی، محمد بن سلمان مانند یک ولیعهد تعیین و تثبیت شده رفتار میکند و همین وضعیت نیز بیشک تنشزاست.
یک دیپلمات دیگر غربی نیز در این باره گفت: امیر محمد بن نایف در بین مسئولان وزارت کشور محبوبیت داشته و بیشتر افراد خاندان حاکم از به سلطنت رسیدن او حمایت خواهند کرد.
وی با بیان اینکه به موازات این وضعیت تعدادی از افراد خاندان آلسعود از رهبری امیر محمد بن سلمان در جنگ علیه یمن احساس نگرانی میکنند، افزود: عملیات نظامی در یمن موجب تحکیم جایگاه و موقعیت او شد. از سوی دیگر برخی کارشناسان پیشبینی کردهاند عربستان با ضعف و رکود اقتصادی شدیدی روبهرو شده و به سمت سقوط میرود.
عکس لو رفته از الجبیر در کنار شاهزاده قاچاقچی
رسانههای اجتماعی در لبنان عکسی را منتشر کردهاند که در آن عادل الجبیر، وزیر خارجه کنونی عربستان و سعد الحریری، رئیس جریان 14 مارس لبنان و شاهزاده سعودی که چند روز پیش با مقادیر زیادی مواد مخدر در فرودگاه لبنان بازداشت شد، منتشر شده است.به ترتیب از راست: عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در کنار سعد الحریری نخست وزیر اسبق لبنان و عبدالمحسن بن ولید آلسعود شاهزاده قاچاقچی سعودی.
معصومه زارع
بینالملل
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد