کمیته اخلاق؛ ضامن پاکی فوتبال

عوامل بسیاری در بی‌اخلاقی فوتبال نقش دارند؛ دور ماندن از خوان گسترده فوتبال، گاهی اشتباهات داوری، مشاهدات فردی، حسادت، ناکامی در موفقیت و شهرت‌طلبی از قبل فوتبال، عواملی است که ریشه بسیاری از بی‌اخلاقی‌‌های فوتبال به آنها برمی‌گردد و برخی اهالی فوتبال و شیفتگان پیرامونش را خواسته یا ناخواسته به سمت و سوی طرح ادعاها و رفتارهای نابهنجار سوق می‌دهد و این یعنی بی‌اخلاقی. صرف‌نظر از روحیه جنجال دوستی گروهی معدود، بی‌تردید این رفتارها علاقه‌مندان به ورزش و به‌خصوص ورزش محبوب فوتبال را می‌آزارد و باید مرجعی باشد که با این وضع مبارزه جدی بکند.

پیش از این، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال گاه به این مسائل ورود می‌کرد، اما همان طور که از نامش بر می‌آید این کمیته بیشتر حول تخلفات ورزشی احکام خود را صادر می‌کرد و به دنبال شکل‌گیری ادبیات فساد و تبانی که چهره فوتبال کشور را مغشوش کرد، ابتدا مسندنشینان فوتبال منشور اخلاقی تدوین کردند و سپس سراغ تشکیل کمیته اخلاق رفتند، اما بازهم کارگر نیفتاد و منشور اخلاقی با آن سر و صدایی که به پا کرد، هم مجالی برای اجرای واقعی نیافت و هم کمیته اخلاق تا به حال نتوانسته است این حاشیه‌های آزاردهنده و افتراهای بی‌پایه و اساس فوتبال را جمع کند.

احکام و برخوردهایی نیز که در این رابطه صورت گرفته، علیه برخی افراد معدود بوده و چون فرهنگسازی لازم در این خصوص صورت نگرفته هیچ کدام از دو اقدام فوق، به مقابله جدی منجر نشده است. مبارزه با بی‌اخلاقی فقط در فضای رسانه‌ها مطرح شده است. دردآور این که گاه ارکان قضایی و اخلاقی فوتبال خود نیز ناخواسته در گرداب توجه رسانه‌ای افتادند حال آن که ماهیت حقوقی آنها بسیار ارجمندتر از کسب شهرت رسانه‌ای بود!

این در حالی است که لازمه مبارزه جدی با کژی‌های فوتبال می‌تواند شکل‌گیری کمیته اخلاق مستقل و بدون حاشیه باشد که نه به دنبال مطرح کردن خود در رسانه‌ها باشد، نه مثل برخی اعضای سابق کمیته اخلاق با ادعاهای ثابت نشده خود فضای فوتبال را مغشوش کند!

بهانه نوشتن این سطور انتصاب اخیری است که در کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال صورت گرفته است، امیر قطبی در حالی به عنوان سرپرست کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال منصوب شده است که اهالی رسانه به خوبی او را می‌شناسند. حقوقدانی که با توجه به فعالیتش در کسوت ریاست دادسرای فرهنگ و سرانه، به خوبی با دعواهای پیرامونی ورزش آشنایی دارد و این شناخت اگر با نگاه ورزشی عجین شود می‌تواند ضامن موفقیت او باشد. نکته امیدوارکننده‌ای که در کارنامه این مدیر وجود دارد، این است که او پیش از این با وجود سمت‌هایی که در اختیار داشته هیچ گاه خود را در رسانه‌ها مطرح نکرده و فقط در چارچوب وظایفش پیش رفته است، رویه‌ای که چنانچه در کمیته اخلاق نیز ادامه یابد، می‌تواند در نوع خود باعث موفقیت او شود چرا که مبارزه جدی با بی‌اخلاقی یقینا بی‌سر و صدا نتیجه بهتری خواهد داشت و حتی اگر نتیجه ایده‌آل و مدنظر را حاصل نکند، دست‌کم خود باعث بی‌اخلاقی نمی‌شود.

درخصوص این انتصاب جدید در کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال، با عبدالرحمان شاه‌حسینی، رئیس پیشین کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال همصحبت شدیم که بدمان نیامد بخشی از حرف‌های او را که در قالب توصیه به همکار قضایی خود مطرح کرد، اینجا ذکر کنیم:

1 ـ برای این همکار گرامی آرزوی موفقیت می‌کنم. امیدوارم با رعایت انصاف، بی‌طرفی، شجاعت و شهامت به پرونده‌ها رسیدگی کند و تحت تاثیر فشارها قرار نگیرد. مشکلی که ما در ارکان قضایی فوتبال داریم این است که برخی مقامات بالا دستی در پرونده‌هایی دخالت می‌کنند که به یقه سفیدهای فوتبال مربوط می‌شود و می‌خواهند با اعمال نفوذ، آرا را تحت تاثیر قرار دهند. اگر چنین مسائلی برای ایشان نیز پیش آمد، امیدوارم تسلیم نشوند.

2 ـ علاوه بر این که طبق آیین نامه رئیس و معاون کمیته‌های اخلاق و انضباطی باید حقوقدان باشند، ضروری است اعضای کمیته اخلاق از کسانی انتخاب شوند که آگاه به مسائل فوتبال باشند تا ترکیب حقوقدان و آگاه به فوتبال، به بهترین و عادلانه‌ترین تصمیمات در حوزه تخصصی فوتبال منجر شود.

3 ـ طبیعی است مسئول جدید کمیته اخلاق با توجه به این که خود قاضی است، بسیار باید مراقب باشد تعارض و تضادی در انجام وظایف دستگاه قضایی و فدراسیون فوتبال به وجود نیاید و برای اهالی فوتبال سوءتفاهم شکل نگیرد. به عبارتی این دو وظیفه از هم منفک شود. یعنی حوزه فوتبال را با توجه به حساسیت‌هایی که وجود دارد و توجه رسانه‌ای که متوجه آن است به صورت یک حوزه تخصصی ببیند.

مهیار آذر

جام‌جم