قطع وابستگی در تولید ماده بودارکننده گاز طبیعی

به گزارش جام‌جم، در حال حاضر در کشورمان از مواد سنتزی وارداتی به این منظور استفاده می‌شود؛ اما با توجه به رشد روزافزون تولید و مصرف گاز و محدود بودن کشورهای تولیدکننده ادورانت، برنامه‌ای برای خودکفایی در تولید این ماده استراتژیک اجرا شده است.

ذخایر عظیم میعانات گازی پارس جنوبی حاوی مقادیری قابل توجه مرکاپتان‌های سبک است که می توان با استحصال آنها ضمن تولید ماده باارزش بودارکننده گاز طبیعی با بهبود کیفیت میعانات، ارزش افزوده ایجاد کرد. وجود مرکاپتان‌های سبک در میعانات گازی به دلیل بوی نامطبوع و خورندگی آنها طی فرآیندهای ذخیره‌سازی و انتقال، مشکلات فراوانی را به وجود می‌آورد و باعث کاهش قیمت این محصول باارزش می شود. بر این اساس، استخراج مرکاپتان‌های سبک و استفاده از آنها به عنوان ماده بودارکننده گاز طبیعی، ضمن مدیریت محصولات جانبی پالایشگاه و ارتقای کیفیت میعانات گازی، به خودکفایی و قطع وابستگی در تولید ماده بودارکننده منجر خواهد شد.‌ ماده بودارکننده در همه پالایشگاه‌های گاز و نفت برای بودار کردن گاز طبیعی و گاز مایع قابل استفاده است. این ماده تاکنون از خارج از کشور وارد می‌شده است، از این رو، تولید آن در کشور، علاوه بر صرفه جویی ارزی، باعث قطع وابستگی در تامین یک محصول استراتژیک محسوب می‌شود.

برای خودکفایی کشور و وابستگی نداشتن به واردات مواد بودارکننده گاز طبیعی مصرفی کشور، انتقال دانش فنی و طراحی واحد تولیدی این مواد در مقیاس صنعتی در پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است.

محققان کشورمان برای دستیابی به خودکفایی در تولید این ماده استراتژیک، تحقیقات پایلوتی متعددی انجام داده‌اند که از جمله می‌توان به عملیات پایلوتی برای تولید ماده بودارکننده گاز طبیعی با خوراک نفتای پالایشگاه شیراز و نیز مرکاپتان‌زدایی از میعانات گازی اشاره کرد. در نتیجه پژوهش‌ها و تحقیقات صورت گرفته، توان طراحی و احداث واحد استحصال مرکاپتان‌های سبک از برش‌های نفتی کسب شده است.

با توجه به این‌که تحریم‌ها تامین ماده راهبردی ماده بودارکننده را با مشکل مواجه کرده است، با بومی‌سازی دانش فنی این فرآیند و تولید آن در داخل کشور، صرفه‌جویی زیادی حاصل خواهد شد. در کنار تولید ماده هشداردهنده نشت گاز طبیعی، میعانات گازی خروجی به دلیل افزایش کیفیت، به عنوان محصول جانبی، ارزش افزوده‌ای حدود یک تا 3 دلار در هر بشکه خواهند داشت.

هم‌اکنون این واحد در حال نصب در پالایشگاه اول شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی بوده و قرار است به‌تدریج دیگر پالایشگاه‌های گاز کشور نیز به این فناوری مجهز شوند. پیش‌بینی می‌شود سال آینده این فناوری به‌طور عمده توسط پالایشگاه‌های گازی مورد استفاده قرار بگیرد.