به گزارش الجزیره، محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان و وزیر دفاع این کشور روز دوشنبه دریک کنفرانس خبری اعلام کرد ائتلاف جدید فقط داعش را هدف قرار نمیدهد؛ بلکه پدیده تروریسم را در تمامی مناطق جهان اسلام هدف قرار خواهد داد، البته وی تعریفی از تروریسم مورد نظر ریاض نیز ارائه نکرد. این ائتلاف که به تصور مقامات سعودی ائتلافی اسلامی و نظامی است، با هرگونه سازمان تروریستی مقابله خواهد کرد و هر کشوری براساس تواناییهای خود در این ائتلاف نقش خواهد داشت.
به گفته شاهزاده جاهطلب سعودی، ائتلاف جدید با هماهنگی تمامی نهادهای بینالمللی و کشورهای مهم جهان فعالیت خواهد داشت. محمد بن سلمان تاکید کرد: ائتلاف جدید به هماهنگی تلاشها برای مبارزه با تروریسم در عراق، سوریه، لیبی، مصر و افغانستان میپردازد و عملیات در سوریه و عراق با هماهنگی صورت خواهد گرفت.
اعضای ائتلاف
در بیانیهای که خبرگزاری عربستان در اینباره صادر کرده، آمده است، مقر این ائتلاف در ریاض خواهد بود و تاکنون کشورهای عربستان سعودی، اردن، امارات متحده عربی، بحرین، بنگلادش، بنین، پاکستان، ترکیه، توگو، چاد، تونس، جیبوتی، ساحل عاج، سنگال، سودان، سیئرالئون، سومالی، فلسطین، قطر، کومور، کویت، گابون، گینه، لبنان، لیبی، مالدیو، مالزی، مالی، مصر، مراکش، موریتانی، نیجر، نیجریه و یمن در آن عضویت دارند. هنوز هیچ یک از این کشورها به صورت رسمی در اینباره اظهار نظر نکردهاند. عربستان در حال حاضر عضو ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا هم هست که برای عملیات هوایی علیه مواضع گروه دولت اسلامی (داعش) در عراق و سوریه تشکیل شده، اما تاکنون کمتر خبری درباره عملیات هوایی عربستان سعودی علیه مواضع تروریستها در عراق یا سوریه شنیده شده است. عربستان همچنین رهبری ائتلاف نظامی علیه یمن را هم بهعهده دارد. ائتلاف عربستان در یمن نهتنها با گروههای تروریستی مقابله نکرده؛ بلکه به اعتراف سازمانهای حقوق بشری بیشتر اماکن مسکونی، آموزشی، بهداشتی و محل تجمع افراد غیرنظامی این کشور را هدف قرار داده و منهدم کرده است.
جنون سیاسی
عربستان سعودی طی یک سال گذشته درگیر مشکلات و معضلات متعددی بوده است که اکثر کارشناسان آن را ناشی از جنون سیاست در زمامداران جوان این کشور میدانند. با درگذشت ملک عبدالله، پادشاه پیشین عربستان در یک سال گذشته، برادرش ملک سلمان به پادشاهی رسید و همراه او تیم جدیدی در ریاض برسرکار آمد که به جوانگرایی و بیتجربه بودن شهره شد. سلمان پسر خود محمد را به عنوان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع برگزید و چنان که منابع خبری نقل میکنند بیشتر امور مملکت را به دست او سپرد. جنگ خانمانسوز در یمن و حادثه فاجعه بار منا دوتجربه مهم طی یک سال گذشته است که سوءمدیریت و ناتوانی نظامی عربستان را به چشم جهانیان کشید.
از آن گذشته طی یک سال گذشته عربستان سعودی در زمینه حقوق بشر پروندهای سیاه داشته، به طوری که به میزان گذشته بیشترین تعداد اعدامها را داشته است. درکنار همه این ناکامیها و شکستها باید از ویرانی بازار نفت سخن گفت که لجاجتهای عربستان و راضی نبودن به کاستن از سقف تولید این کشور یکی از مهمترین عوامل به وجود آورنده آن بوده است.
عربستان با تولید اضافی خود بازار را به سطح اشباع رساند و بهای این کالای استراتژیک خاورمیانه را به پایینترین حد آن طی یک دهه گذشته آورد؛ اقدامی خائنانه که نهتنها میلیاردها دلار به خود این کشور خسارت رساند، بلکه به تمام کشورهای تولیدکننده نفت در منطقه ضررهای جبرانناپذیری وارد کرد. روشن نیست حال عربستان سعودی با این کارنامه سراسر شکست و خسران چگونه میخواهد با تشکیل ائتلاف جدیدی به جنگ با تروریسم برود؟ آیا چنان که کارشناسان میگویند هدف از تشکیل این ائتلاف، جنگافروزیهای جدید در سطح منطقه نیست؟
استفاده ابزاری غرب و عربستان از تروریسم
حسین رویوران، کارشناس مسائل خاورمیانه درباره ائتلاف جدید عربستان چنین اظهار نظر میکند: اگر تشکیل این ائتلاف حقیقت داشته باشد بسیار خوب و نشانه تحول در سیاست عربستان و همپیمانان حامی تروریسم این کشور است.
ترکیه و قطر کشورهای همپیمان عربستان در حمایت از تروریسم هستند. آنها تمامی امکانات پشتیبانی و لجستیک را برای تروریستها در سوریه، عراق و بخشهایی از خاورمیانه فراهم میکنند. اگر اینها به ائتلافهای مقابله با تروریسم بپیوندند امر پسندیدهای است اما تردیدها زیاد و تصور بر این است که اینها بیشتر برای رد گم کردن دست به این ائتلاف بزنند تا در سایه نمایش جدید، اهداف خود را در حمایت از تروریسم دنبال کنند و پوششی جدید برای حمایت از تروریسم باشد. تصور میکنم در این رویکرد، غرب هم در کنار عربستان است زیرا عربستان در حمایت از تروریسم با غربیها هیچ اختلافی ندارد. آنها هر دو از تروریسم به عنوان ابزار استقاده میکنند. ولی نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که عربستان در کجا میخواهد با تروریسم مبارزه کند؟ در سوریه؟ اگر چنین است، چرا کشوری که در آن قرار است با یک پدیده مقابله شود در این ائتلاف وجود ندارد، اینجاست که تردیدها در باره این ائتلاف و کار آمدی آن بیشتر میشود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد