این درحالی است که عربستان هرروزه دلارهای بیشتری را خرج خرید سلاحهای تازه میکند تا برای آتشافروزیهای خود در آینده و در کل منطقه مورد بهرهبرداری قرار دهد. ماجرایی که بیش از پیش پرده از ماهیت جنگ افروزی مقامات آلسعود و همراهی و هماهنگی سردمداران کشورهای غربی با آنها برمیدارد.
محمولههای جدید تسلیحات آمریکا به عربستان رسیده است و احتمالا سعودیها قصد دارند از این تسلیحات برای نخستین بار بهصورت آزمایشی علیه مردم یمن استفاده کنند، این مطلب را ایرنا به نقل از یک خبرگزاری یمنی مخابره کرده است. در این گزارش آمده است: محموله تسلیحات آمریکا شامل بمبهای هوشمند، موشکهای تهاجمی، سامانههای مدرن مخابرات نظامی و تسلیحات پدافند هوایی سلاحهای جدیدی است که برای نخستین بار به صورت آزمایشی استفاده میشوند. این تسلیحات توسط دو ناوشکن غول پیکر آمریکایی در نیمه دوم دسامبر گذشته وارد یکی از بنادر عربستان شده است.
پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا در اواخر سال گذشته میلادی (2015) اعلام کردند مجوز اجرای قرارداد صدور تسلیحات و مهمات به عربستان به ارزش بیش از یک میلیارد دلار را دریافت کرده اند که شامل بیش از ده هزار بمب هوشمند و بمبهای تهاجمیو موشک و مهمات دیگر میشود. این معاملات با واکنش گسترده و انتقاد سازمانهای غیردولتی ازجمله سازمان عفو بین الملل و دیدبان حقوقبشر و دیگر محافل آمریکایی مواجه شده است. آنها از اوباما و کاخسفید میخواهند با توجه به گزارشهای انتشار یافته در مورد ارتکاب جنایات جنگی و نقض حقوق بشر و قوانین بینالمللی از سوی ائتلاف سعودی، در این قراردادها تجدیدنظر کنند. سازمان عفو بینالملل نیز روز پنجشنبه دهم دسامبر 2015 از باراک اوباما خواست معامله تسلیحاتی 29/1 میلیارد دلاری با عربستان را لغو کند. این معامله شامل بیش از 18 هزار بمب و سلاح دیگر است.
مساله کمکهای تسلیحاتی انگلستان به عربستان سعودی و استفاده از بمبافکنهای این کشور درجنگ یمن نیز مدتهاست مورد اعتراض و انتقاد محافل بینالمللی قرار میگیرد. روز سهشنبه گذشته فیلیپهاموند، وزیر خارجه انگلیس در حضور نمایندگان مجلس سنای این کشور به مشارکت بریتانیا در حمله نظامیسعودی علیه یمن اعتراف کرد. در همین رابطه یک سازمان مدافع حقوق بشر انگلیس به دولت کامرون 14 روز مهلت داد تا در قرارداد فروش تسلیحات به عربستان که سعودیها از آن برای کشتار غیرنظامیان در یمن استفاده میکنند، تجدیدنظر کند. این سازمان بهطور تلویحی لندن را تهدید کرد که در غیر این صورت به دادگاه عالی انگلستان متوسل خواهد شد.
ولع خریدهای تسلیحاتی
با این همه روزگذشته در خبرها آمده بود که مذاکرات عربستان با ایالات متحده آمریکا در زمینه خرید چهار کشتی جنگی ادامه دارد. عربستان در حال مذاکره با مقامات آمریکایی برای خرید چهار کشتی جنگی تولید شرکت لاکهید مارتین و یک مجموعه تجهیزات دیگر است و به رغم مخالفت ریاض با جزئیات پیشنهاد اولیه ایالات متحده، این گفتوگوها همچنان ادامه دارد. این مطلب را خبرگزاری رویترز مخابره کرده است. دلیل مخالفت عربستان قیمت بالای این ناوها و تجهیزات جانبی آن و همچنین مدت زمانی عنوان شده که قرار است ناوها در مدت آن ساخته شود. قیمت ابتدایی این چهار ناو چهار میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار اعلام شد که آموزش نیروها، مهندسی و اقدامات لجستیک آن هزینهنهایی را به ۱۱ میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار میرساند و هفت سال نیز ساخت آنها طول میکشد.
گفته میشود از یک سو کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی موجب شده تا عربستان برای پرداخت این میزان پول با مشکل مواجه شود. از سوی دیگر گفته میشود برخی از دلایل به توافق نرسیدن عربستان و آمریکا بر سر این چهار ناو، بهدلیل تنشهای موجود میان ریاض و تهران است. نکته مهمیکه دراینجا وجود دارد این است که چرا عربستان به خرید ناوهای جنگی اقدام کرده است و مهمتر این که چرا آن را در یک فرصت زمانی زودتر از موعد مقرر میخواهد. آیا این امر یکبار دیگر تمایلات جنگ افروزانه حاکمان سعودی در منطقه را تداعی نمیکند؟
باتلاق یمن برای آل سعود
تحلیلگران یکی از دلایل بیثباتی در حاکمیت عربستان سعودی را درماندگی این کشور در جنگ ده ماهه یمن میدانند. شبکه روسیا الیوم در مطلبی در رابطه با حملات سعودیها به یمن نوشت: کارخانهها و بیمارستانها در یمن به اهدافی برای نیروهای ائتلاف(تحت سرکردگی سعودیها) تبدیل شده است. به نوشته این منبع، اهداف جنگندههای سعودی در هفتههای گذشته جنبه انتقامجویانه داشته است و ربطی به اهداف نظامیندارد. سعودیها ابتدا بر این باور بودند که عملیات نظامیدر یمن بیش از شش ماه طول نخواهد کشید اما با گذشت ده ماه همچنان مردم یمن در برابر آنها مقاومت میکنند. یمنیها حتی موفق به حفظ موشکهای بالستیک خود شده و آنها را به مناطق ناشناخته خارج از شهرها منتقل کردهاند. عربستان از 6 فروردین حملات هوایی خود را به یمن آغاز کرده است؛ در این حملات تاکنون بیش از 7500 نفر کشته و 14 هزار نفر زخمیشدهاند. روزگذشته منابع خبری اعلام کردند جنگندههای سعودی در تازهترین دور از حملات هوایی خود به یمن، سیستم آبرسانی و چاههای آب منطقه الملتقی در شهر صرواح استان مأرب را بمباران کردند. در حمله روز سهشنبه جنگندههای سعودی به یک حمام در منطقه بلاد الروس در صنعا، دست کم 21 غیرنظامیکه اغلب آنان زن و کودک بودند کشته شدند.
تجارت یا حقوق بشر؛ مسأله این است
موج انتقادها به اقدامات ضدحقوق بشری رژیم سعودی، دولتهای اروپایی را تحت فشار گذاشته است تا از صادرات جنگ افزار به عربستان امتناع کنند.
به گزارش گلوب اند میل؛ برخی از هم پیمانان کانادا از فروش جنگ افزار به عربستان سعودی روز به روز ناخشنودتر میشوند و در این راه، جلوی فروش تسلیحات به ریاض را گرفته و مراقب هستند که قراردادهای جدیدی در اینباره امضا نشود. وزیر امور اقتصادی و انرژی آلمان نیز بتازگی ناخرسندی فزاینده برلین از معامله تسلیحاتی با ریاض را آشکار ساخت. آدریان توچِف، سخنگوی وزارت امور اقتصادی آلمان، در بیانیهای گفت دولت آلمان درخواست برای صادرات سلاح، از جمله صدها تانک و تفنگ ژ36 به عربستان را رد کرده است. در انگلستان نیز گروههای حقوق بشری دولت را تهدید به شکایت حقوقی کردهاند و میگویند این که لندن هنوز اجازه میدهد بمب و هواپیماهای جنگنده به عربستان صادر شود، قانونی نیست. در بلژیک نیز رئیس دولت هفته گذشته اعلام کرد درخواست برای مجوز صادرات جنگافزار به عربستان سعودی را رد کرده است.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد