تروریسم در پاکستان؛ ریشه در قدرت و قاچاق دارد

با توجه به تلاش دولت پاکستان برای مقابله با افراط‌گرایی، چرا این کشور تاکنون نتوانسته در این باره توفیقی به دست آورد؟

دو مساله اصلی هست یکی این که تنوع گروه‌هایی که عملیات تروریستی انجام می‌دهند بسیار زیاد است ولی عمده‌ترین گروهی که الان مسئول عملیات تروریستی شناخته می‌شود «تحریک طالبان» است؛ گروهی که رهبر آن بنا به ادعای دولت پاکستان در ایالات «خوست» افغانستان مستقر است. اما این تنها گروه نیست که عملیات تروریستی انجام می‌دهد، واقعیت این است که گروه‌های متنوعی هستند که حتی گفته می‌شود برخی از این گروه‌ها تحت حمایت اطلاعات ارتش پاکستان (ISI) هستند مثل گروه‌هایی مانند لشکر طیبه که در کشمیر علیه هند عمل می‌کنند. گروه‌هایی مانند لشکر جنگوی، و سپاه صحابه که فرقه‌گرایی را دامن می‌زنند که عمدتا متهم به عملیات علیه شیعیان هستند. اینها گروه‌هایی هستند که چون پاکستان غیرقانونی اعلام کرده، زیرزمینی شده‌اند .

بخش دیگری که آنها را گفته می‌شود پاکستان ازآن حمایت می‌کند، شبکه حقانی است که در افغانستان دست به عملیات می‌زنند. در کنار اینها سازمان القاعده در پاکستان و هند شعبه زده که آنها هم برای این نوع عملیات انگیزه دارند. حتی جدا از گروه‌های ایدئولوژیک،گروه‌های تبهکاری هم هستند که دست به عملیات تروریستی می‌زنندو افراد متنفذ و پولدار را گروگان می‌گیرند تا پول بگیرند.

آیا شبکه تروریست‌ها ها به همین‌ها ختم می‌شوند؟

جریان دیگری هم وجود داردکه جنبش متحد قومی یکی از آنهاست. آنهامدعی‌اند قومیت پنجم هستند. اینها مهاجران هندی هستند که زمان استقلال مدت‌ها قدرت دستشان بودو مدعی هستند به‌عنوان قومیت پنجم شناخته می‌شوند. رهبر آن الطاف حسین در لندن زندگی می‌کند و برخی مواقع در گروگانگیری و عملیات تروریستی شرکت دارند. در مجموع اوضاعی در پاکستان است که به‌سختی می‌توان ادعای تروریست‌ها را درانجام عملیات تشخیص داد .

دولت نمی‌تواند دست به مبارزه قدرتمندانه بزندو یکی از دلایلش همین مساله ابهام هست. پاکستان مدعی است هند و افغانستان دست دارند و آنها هم پاکستان و ای‌اس‌آی را متهم می‌کنند.

هزینه این گروه‌ها از کجا تامین می‌شود؟

تعدادی مدارس مذهبی در پاکستان وجود دارد که در زمان جهاد در افغانستان با پول کشورهای عربی به وجود آمدند و ارتباطات تنگاتنگی با محافل مالی عرب‌ها پیدا کرده‌اند. این مدارس برخی متهم به ترویج افراط‌گری هستند چون اصل دروس آنها تربیت جهادگر است. اینها در عملیات تروریستی در کشمیر و افغانستان دخالت دارند. هزینه این گروه‌ها از راه‌های مختلف از جمله قاچاق مواد مخدر تامین می‌شود که گردش مالی بسیار بالایی در منطقه دارد. این مواد در افغانستان و مناطق قبایلی پاکستان کشت می‌شود که دولت در آنجا قدرتی ندارد. قاچاق سلاح هم منابع مالی زیادی برای آنها دارد. گروگانگیری یکی دیگر از راه‌های تامین منابع مالی آنهاست. برخی گروه‌ها هم شرکت‌هایی دارند که در پوشش آنها تجارت می‌کنند. واقعیت این که از نظر مالی خیلی مشکلی ندارند. به هر حال این تردید هم وجود دارد که برخی از گروه‌های رادیکال مورد حمایت بخش‌هایی از حاکمیت پاکستان هستند و این موضوع مبارزه با تروریسم را پیچیده‌تر می‌کند.

حسین امیری