بهبود تراز بودجه با کاهش هزینه جاری

وقتی صحبت از افزایش رقم بودجه می‌شود باید مدنظر داشت که به طور کلی بودجه به دو بخش تقسیم می‌شود و باید دید کدام یک از این دو بخش از بودجه متورم شده است. به طور کلی بودجه یک بخش جاری دارد که معمولا توصیه می‌شود از درآمدهای مالیاتی و عوارض قانونی که دولت دریافت می‌کند تامین شود.

کد خبر: ۸۷۵۵۷۸

بخش دیگر بودجه، هزینه‌های سرمایه‌ای است که براساس اصول علمی باید از سایر درآمدها تامین منابع شود که در ایران یا دیگر کشورهای نفتی این سایر هزینه‌ها در طلای سیاه خلاصه شده است ولی کشور‌هایی که درآمدهای نفتی ندارند معمولا از مالیات‌ها و توسط بخش خصوصی، بودجه جاری را تامین اعتبار می‌کنند.

یعنی دولت‌ کارهای زیربنایی را فقط با حمایت مالیاتی یا بهره‌ای پیش می‌برد نه‌این‌که خودش تامین مالی انجام دهد که متاسفانه همان‌طور که قبلا نیز اشاره شد در ایران این تامین مالی بر عهده درآمد نفت است و حتی در برخی موارد می‌بینیم درآمدهای مالیاتی نیز در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بنابراین بودجه جاری به خودی خود خطرناک نیست بلکه دولت به هر حال با توجه به تورم قیمت‌ها مجبور است آن را افزایش دهد. عامل دیگر که باعث افزایش بودجه جاری می‌شود انتظارات مردم است که هر سال انتظار دارند رفاه بیشتری داشته باشند و دولت هم برای پاسخ به این انتظار مجبور است بیشتر برای خود هزینه‌تراشی کند.

آن بخش از بودجه که همه کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی به آن تاکید دارند که باید کوچک و کنترل شود.

مربوط به بخشی از هزینه‌های جاری دولت است که واقعا امکان برون‌سپاری و کاهش آنها وجود دارد تا به این ترتیب پول حاصل از کاهش هزینه‌های این بخش را در دیگر بخش‌های عمرانی و ضروری هزینه کند.

به عنوان مثال می‌توان برخی مسئولیت‌های دولتی را به صورت اجاری در اختیار بخش خصوصی قرار داد.

این کار حتی اگر برای دولت سودآوری نداشته باشد چون همان کاهش هزینه‌کرد دولت به دلیل واگذاری مسئولیت را به دنبال دارد، موجب بهبود تراز درآمدی آن خواهد شد.

درباره بخش سرمایه‌ای بودجه نیز باید این موضوع را بررسی کرد که این بخش آیا رشد داشته یا خیر و اگر رشد داشته به چه صورت تامین منابع می‌شود.

معمولا وقتی پای نفت در میان است پاسخ این سوال کاملا روشن است و عمده نگرانی در همین بخش شکل خواهد گرفت؛ به صورتی که با افزایش یا کاهش قیمت نفت، بودجه عمرانی نیز دستخوش تغییراتی محسوس و معنادار می‌شود.

اما در این بخش راه حل چیست؟ راه حل خروج از این نگرانی برای بخش سرمایه‌ای بودجه این است که به موضوع ذخیره‌سازی منابع درآمدی در صندوق توسعه ملی یا صندوق ذخیره ارزی بیشتر توجه داشته باشیم تا در زمان درآمد بالا بخش قابل ملاحظه‌ای از آن را در این صندوق ذخیره کنیم و در زمان نیاز و کم درآمدی آن را برای اجرای پروژه‌های مختلف دولت هزینه کنیم.