نفت ایرانی در پسا تحریم‌

افزایش قاطعانه نیم میلیون بشکه‌ای نفت

روز پس از اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌های هسته ای، امیرحسین زمانی نیا معاون بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در حاشیه همایش شصتمین سالگرد تاسیس شرکت ملی نفتکش در گفت و گو با جام‌جم بر افزایش تولید نیم میلیون بشکه‌ای نفت ایران تاکید کرد و گفت: ایران از این ظرفیت برخوردار است که بی‌درنگ پس از رفع تحریم‌ها، صادرات نفت خود را نزدیک به ٥٠٠ هزار بشکه در روز افزایش دهد و در آینده میزان افزایش را به یک میلیون بشکه در روز برساند.

وی ادامه داد: ایران در دوران تحریم بازارهای نفت خود را از دست داد و عربستان و سایر کشورها این بازار را اشغال کردند و بر این اساس، اولویت ما به دست آوردن و بازپس‌گیری سهم بازار است.

معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت تاکید کرد هم‌اکنون نفت ایران مشتری خود را دارد تلاش می‌کنیم افزایش صادرات نفت ایران کمترین تاثیر را بر قیمت نفت داشته باشد.

صنعت نفت مصمم است بازار ازدست‌رفته‌اش را که حالا نصیب کشورهایی چون عربستان و امارات شده، هر طور شده پس بگیرد که این پیامی ندارد جز آماده‌باش به نفتکش‌ها و ناوگان حمل و نقل دریایی ما.

آماده‌باش نفتکش‌های ایرانی

علی‌اکبر صفایی، مدیرعامل شرکت ملی نفتکش که شرایط فعلی شرکت ملی نفتکش را در بهترین وضعیت خود می‌داند، با اشاره به این که متوسط سن ناوگان این شرکت 5/8 سال است، گفت: شرکت ملی نفتکش دارای 62 تانکر ملکی و تعدادی تانکر در اختیار است که ظرفیت حمل 4/15 میلیون تن را دارد.

وی با اشاره به رایزنی‌ها و مذاکرات با همکاران خارجی خود افزود: توانستیم تمام ارتباطات را دوباره برقرار و حتی با این ارتباطات به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده که در راستای حمایت از صنایع داخلی در موارد مختلف آنها را وارد حوزه‌های جدیدی بکنیم.

صفایی همچنین از مذاکرات پی‌درپی خود با مسئولان ارشد وزارت امور خارجه در راستای هماهنگی پیرامون چگونگی لغو تحریم‌ها خبر داد و اظهار کرد: شرکت ملی نفتکش یکی از بزرگ‌ترین ناوگان‌های نفتکش دنیاست و سابقه خوبی در به مقصد رساندن محموله در بدترین شرایط و با بهترین کیفیت و دقیق‌ترین زمان دارد. به گونه‌ای که رکوردهای زیادی را این شرکت چه در بحث حمل بدون سانحه بار و چه در رعایت استانداردها داراست.

این مقام مسئول با اشاره به برنامه‌ریزی مقامات صنعت نفت برای افزایش صادرات نفت از 5/1 میلیون به ۲ میلیون بشکه در روز گفت: با رفع تحریم‌ها شاهد خواهیم بود جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نیروی مهم تاثیر خود را به صورت مثبت بر بازار خواهد گذاشت.

مدیرعامل شرکت ملی نفتکش با این نوید که قرار است این شرکت فعالیتش را در زمینه بانکرینگ توسعه دهد، تصریح کرد: یکی از سیاست‌های شرکت ملی نفتکش تنوع به سبد درآمدی اش است که بر همین اساس در حوزه‌هایی چون LNG، FLNG، LPG و از این قبیل وارد می‌شود تا باسابقه و اعتبار خوبی که در دنیا دارد، بتواند با شرکت‌های بین‌المللی مشارکت کند.

وی با اشاره به این که گاز در آینده از رشد فزاینده‌ای در سبد مصرف انرژی مردم دنیا برخوردار خواهد بود، ادامه داد: هم‌اکنون بیش از 30 درصد حمل و نقل دریایی متعلق به نفت و محموله‌های نفتی است و بقیه کالاهای کانتینری هستند.

پیشنهاد 3 میلیارد دلار فاینانس

صفایی همچنین از ساخت مرکز تجارت نفت، گاز و حمل و نقل دریایی در آینده‌ای نزدیک در تهران خبر داد و گفت: در حاشیه برگزاری همایش شصتمین سالگرد شرکت ملی نفتکش، موسسه رده‌بندی لویدز انگلستان اعلام کرد آمادگی دارند گواهینامه کشتی‌های شرکت ملی نفتکش را صادر کنند لذا از همین لحظه تحریم‌های شرکت ملی نفتکش لغو شده است و کشتی‌های نفتکش می‌توانند تحت کلاس موسسات رده‌بندی بین‌المللی در آب‌های بین‌المللی حرکت کنند.

این مقام مسئول همچنین در خبری دیگر اعلام کرد: در مذاکرات با موسسات مالی بین‌المللی و بانک‌ها اعلام کردند که آمادگی تامین فاینانس برای سرمایه‌گذاری‌های شرکت ملی نفتکش به مبلغ سه میلیارد دلار را دارند که براساس استراتژیک‌مان، در رابطه با مباحث آینده در زنجیره حمل و نقل دریایی نفت، انواع مختلف کشتی‌های حمل گاز، ال‌ان‌جی، ال‌پی‌جی، اف‌ال‌ان‌اج و سبدی از آنها درنظر داریم که توسعه پیدا کنیم.

چالش دزدان دریایی

با این حال باید انتظار داشت بزودی نفتکش‌های ایرانی بنادر اروپایی را به تصرف خودشان دربیاورند تا سرانگشتان توزیع نفت و فرآورده‌های نفتی همچون گذشته مشغول فعالیت شوند و به قول معروف سرشان شلوغ شود.

اما گذر از تحریم‌ها همه چالش ناوگان حمل و نقل دریایی کشور بخصوص مرسولات نفتی و فرآورده‌های آن نیست. چراکه براساس آمارها، نفتکش‌های ایرانی سال 2015 میلادی در منطقه خلیج عدن شاهد 70 حمله از سوی دزدان دریایی بوده‌اند که خوشبختانه همه آنها ناکام مانده است.

این میزان حمله که نسبت به سال قبل از آن افزایش داشته است یک چالش برای ناوگان حمل و نقل نفت و فرآورده‌های نفتی کشورمان محسوب می‌شود. هرچند تمام این حملات به کمک نیروهای مسلح آموزش‌دیده‌ای که به اذن سازمان جهانی دریانوردی در هر نفتکش حضور دارد ناموفق بوده است.

چیزی که در مورد ناوگان نفتکش کشورهای دیگر صدق نمی‌کند، مواردی از نفتکش‌ها است که به دام دزدان دریایی افتادند که عمدتا در منطقه خلیج عدم حضور دارند.

جیبوتی؛ چالشی دیگر

علاوه بر آن تغییرات سیاسی و بین‌المللی جدید رخ داده در منطقه نیز به نظر می‌رفت که در حوزه حمل و نقل دریایی کشورمان تاثیرگذار است. در واقع اشاره اصلی به سوی قطع ارتباط دیپلماتیک عربستان و چند کشور دیگر با ایران است. چراکه یکی از همین کشورهای دنباله‌رو که جمعیت آن حتی به یک میلیون نفر هم نمی‌رسد جیبوتی نام دارد که تمام کشتی‌های عبوری از باب‌المندب مجبورند از آب‌های این کشور گذر کنند و مبلغی را به عنوان این حق گذر به آنها بپردازند.

صفایی در همین مورد به روزنامه جام‌جم گفت: تنگه باب المندب، یک آبراه بین‌المللی است و براساس قانون حقوق دریاها حتی در آب‌های سرزمینی مفهومی داریم به عنوان عبور بی‌ضرر که کشتی‌ها می‌توانند براساس همین مفهوم بدون مانعی از مسیر عبور کنند و هیچ مشکلی پیش نمی‌آید و هر کشور که خلاف این قانون عمل کند کار اشتباهی کرده است.

نصرالله سردشتی، مدیر بازرگانی شرکت ملی نفتکش با تاکید بر این که قطع ارتباطات دیپلماتیک بین جمهوری اسلامی ایران و جیبوتی تاثیری بر روند تردد کشتی‌های نفتکش حامل نفت خام صادراتی ایران از مسیر تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ندارد، تصریح کرد: در شرایط فعلی و حتی پس از قطع روابط دیپلماتیک با جیبوتی ماهانه حدود هشت کشتی نفتکش غول پیکر ایران با عبور از تنگه باب‌المندب به حوزه مدیترانه نفت را انتقال داده‌اند.

این مقام مسئول با تاکید بر این که قطع روابط دیپلماتیک هیچ گونه اختلالی در حرکت کشتی‌های نفتکش ایران به وجود نخواهد آورد، اظهار کرد: بر این اساس حتی در دوران پساتحریم و از سرگیری صادرات نفت خام ایران به کشورهای اروپایی هم هیچ گونه محدودیتی در حرکت نفتکش‌های ایرانی به وجود نخواهد آمد.

کشوری با 5800 کیلومتر ساحل

در مراسم شصتمین سالگرد تاسیس شرکت ملی نفتکش ایران نمایندگانی از شرکت‌های مطرح نفتی، شرکت‌های کشتیرانی، شرکت‌های بیمه‌ای، شرکت‌های تامین‌کننده لوازم و تجهیزات، موسسات رده بندی بین‌المللی، بانک‌ها و موسسات بین‌المللی، شرکت‌های تامین‌کننده خدمات در کنار شرکت‌های ایرانی حضور داشتند .

بد نیست بدانیم که ایران حدود 5800 کیلومتر مرز آبی دارد که باعث شده وابستگی تجارت کشورمان به دریا و تجارت دریایی درحد بالایی باشد به طوری که هم‌اکنون 90 درصد تجارت خارجی کشور به دریا متکی است. ضمن این که حدود 300 میلیون نفر اطراف کشور ما زندگی می‌کنند که به آب‌های آزاد دسترسی ندارند.

امیررضا قویدل