روز گذشته علی حیدر، وزیر امور آشتی ملی سوریه گفت: شماری از کشورها ممکن است از آتشبس در سوریه بهمنظور تغییر توازن قدرت در این کشور جنگزده سوءاستفاده کنند. به گزارش ایسنا، وی در مصاحبه با خبرگزاری روسی اسپوتنیک گفت: اگر قطع مخاصمات یک شرایط موقت برای تغییر توازن از سوی عاملان خارجی باشد، پس از آن کسانی که مایل به انجام چنین کاری هستند وارد عمل میشوند و ما بار دیگر به نقطه صفر باز میگردیم. به گفته این وزیر سوری، دولت دمشق از تلاشهای بینالمللی که همسو با منافع مردم سوریه است حمایت میکند و هیچ مشکلی با آتشبس کنونی مورد تائید شورای امنیت سازمان ملل ندارد. روسیه و آمریکا دوشنبه هفته پیش به توافق آتشبسی در رابطه با سوریه دست یافتند که از بامداد دیروز اجرایی شد. گروههای تروریستی فعال در سوریه از جمله داعش و جبهه النصره از این آتش بس مستثنا بوده و حملات علیه آنها ادامه خواهد داشت .
تائید شورای امنیت
شورای امنیت سازمان ملل نیز روز جمعه با صدور قطعنامهای توافق آمریکا و روسیه را درباره قطع مخاصمات تائید کرد. این اولین آتش بس گسترده در جنگ داخلی سوریه است جنگی که از پنج سال پیش آغاز و با حمایت دولتهای ترکیه ، قطر و عربستان درکنار حامیان بینالمللی شان ادامه پیدا کرد و تاکنون بیش از 270 هزار نفر کشته و میلیونها نفر آواره شدهاند. مدت زمان تعیین شده برای این آتش بس دو هفته بوده اما قابل تمدید است.
گرچه آتش بس همانطور که پیشتر عنوان شده شامل گروههای جبهه النصره و داعش نمیشود اما ابومحمد الجولانی، رهبر جبهه النصره با اعلام این که آتشبس را اجرا نمیکند، از تمامی سوریها و گروههای مسلح در این کشور خواست با آن مخالفت کنند. وی آتشبس با سوریه را شرمآور دانست.
از سوی دیگر، فرانسه از قطعنامه 2268 شورای امنیت سازمان ملل متحد بر پایه توافق آمریکا و روسیه در مورد اعلام «ترک مخاصمه» (آتش بس) در سوریه، حمایت کرد. این مطلب را ایرنا به نقل از خبرگزاری فرانسه از پاریس مخابره کرده است. این خبرگزاری نوشت، «ژان مارک ارو» وزیر امور خارجه فرانسه در حمایت از این قطعنامه اعلام کرد: اجرای این توافق، آزمون سنجش موضع دولت سوریه، روسیه، ایران و شبه نظامیان مسلح و جست و جوی راه حلی مبتنی بر مذاکره برای مناقشه سوریه است. شایان ذکر این که هیاتی ویژه از نمایندگان آمریکا و روسیه بر نحوه اجرای آتش بس نظارت خواهند داشت.
اوضاع در مناطق آتش بس
با تصویب پیشنویس قطعنامه روسیه و آمریکا درباره آتشبس در سوریه توسط شورای امنیت، آتشبس از نیمهشب شنبه وارد مرحله اجرایی شد. درهمین رابطه خبرنگار الجزیره در گزارشی گفت: بعد از اجرایی شدن آتشبس، بیشتر مناطق کشور شاهد آرامش شکننده است.
خبرنگار الجزیره در حلب نیز اعلام کرد که آرامش کاملا این شهر را فراگرفته و برخی شهروندان در خیابانها در حال رفت و آمد بوده و برخی مغازهها نیز همچنان باز است.در لاذقیه نیز دیدبان حقوق بشر سوریه گفت که فرودگاه نظامی حمیمیم که نیروهای روسی از آن استفاده میکنند، کاملا آرام است و پرواز هواپیماهای روس از این پایگاه متوقف شده است.
مناطقی که آتشبس در آنجا اجرایی شده شامل بخش اعظمی از حومه دمشق، استان درعا، حومه شمالی حمص، حومه شمالی حمأه، حلب و برخی مناطق حومه غربی آن میشود. به گفته یک کارشناس جغرافیایی، آتشبس در سوریه فقط میتواند در 10 درصد این کشور اجرایی شود.با این حال پیشبینی میشود بمبارانها و درگیریها در استان حلب ادامه داشته باشد زیرا داعش در حومه شمال شرقی این استان حضور دارد و تروریستها شهرهای الباب و منبج را اشغال کردهاند. توافق آتشبس شامل شهرهای دیرالزور در شرق سوریه و رقه در شمال و ادلب در شمال غرب نمیشود زیرا رقه مقر اصلی داعش در سوریه محسوب میشود و جیش الفتح کنترل بسیاری از مناطق دیر الزور بجز دو شهرک را در دست دارد.
مذاکرات صلح سوریه؛ 17 اسفند
استفان دیمیستورا، فرستاده سازمان ملل متحد در امور سوریه میگوید، قصد دارد به شرط تثبیت آتشبس، مذاکرات صلح میان مخالفان و دولت سوریه را در 7 مارس (17 اسفند) از سر بگیرد. در شرایطی که باید اقداماتی برای اعتمادسازی میان طرفهای سوری پیش از آغاز مذاکرات در هفتم مارس اتخاذ شود، به گفته این دیپلمات، سازمان ملل از طریق مرکزی ویژه بر آتشبس نظارت خواهد داشت. این درحالی است که به گفته بشار الجعفری، نماینده دائم سوریه در سازمان ملل متحد، کمیته ژنو که مکلف به تهیه فهرست گروههای تروریستی در سوریه است هنوز این فهرست را تهیه نکرده است. جعفری همچنین بر لزوم کنترل مرزها و توقف حمایت برخی کشورها از گروههای تروریستی و پایبندی دولت سوریه به پاسخ به نقض آتشبس تأکید کرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد