رهبر معظم انقلاب در اولین روز از سال نو در اجتماع انبوه و پرشور زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی(ع)، در سخنان مهمی دهپیشنهاد اساسی برای «اقدام و عمل» در زمینه اقتصادمقاومتی بیان و تاکید کردند: «این راه منطقی و در عین حال انقلابی، ایران عزیز را در مقابل تهدید و تحریم مصونیت میبخشد و دولت را قادر میکند در پرتو همدلی همگانی و کمک و هماهنگی سه قوه، در پایان سال جاری به مردم گزارش عینی و اعتمادآفرین ارائه دهد.»
رهبر انقلاب در دیدار چند روز پیش با مداحان نیز مجددا نسبت به نگاه شعاری مسئولان نسبت به اقتصاد مقاومتی هشدار دادند و فرمودند: «در اقتصاد درون کشور هم همینجور؛ ما گفتیم اقدام و عمل. گفتن بس است؛ دو صد گفته چون نیم کردار نیست. وقتی زیاد هم تکرار کردیم و مدام گفتیم اقتصادمقاومتی، از دهن هم میافتد؛ یعنی تکراری که شد، یک چیز کسالتباری هم میشود؛ عمل کنیم.»
با توجه به گذشت بیش از دو سال از ابلاغ سیاستهای اقتصادمقاومتی از سوی مقام معظم رهبری و همچنین نامگذاری سال 1395 از سوی ایشان با عنوان «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» بسیاری از کارشناسان بر این باورند که هنوز حرکت خاصی درباره اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی توسط مسئولان اجرایی کشور صورت نگرفته و باید از این پس بخصوص در شرایط پساتحریم بیشتر به مقوله اقتصاد مقاومتی توجه کرد.
این در حالی است که نباید فراموش کنیم اهمیت اجرای سیاست اقتصادمقاومتی زمانی بیش از پیش خودنمایی میکند که کشورمان در دوران پساتحریم نیازمند تحکیم سنگرهای اقتصادی و جلوگیری از نفوذ بیگانگان به بهانه همکاریهای اقتصادی با ایران است.
در حال حاضر، چگونگی به اقدام و عمل رساندن اقتصادمقاومتی به یک دغدغه اصلی بین رسانهها، اقتصاددانان و مردم تبدیل شده است.
دولت در تیم اقتصادی خود تجدیدنظر کند
حیدر مستخدمین حسینی، معاون اسبق وزارت اقتصاد و بانک مرکزی معتقد است دولت باید در گام اول برای تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی در تیم اقتصادی خود، به طور کامل تجدیدنظر کند و افرادی که با تفکرات سیاستهای اقتصاد مقاومتی هماهنگ هستند، به کار گمارده شوند.
وی در گفتوگو با جامجم تصریح کرد: برای تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی نیازمند وفاق ملی هستیم. در حالی که تیم اقتصادی دولت اعتقاد جدی و عملیاتی به سیاستهای اقتصادمقاومتی ندارد و بیشتر در حوزه شعار و تئوریها سخن به میان آمده است.
مستخدمین حسینی با بیان اینکه در حوزه اجرا تاکنون برنامهای از سوی دولت ارائه نشده، گفت: تفکرات اقتصادی که مسئولان دولتی دارند با هیچیک از زمینههای اقتصادی سازگار نیست و دولت اخیراً با تشکیل فرماندهی اقتصادمقاومتی، فقط از بخش دولتی استفاده کرده است. بنابراین اقتصادمقاومتی یک موضوع ملی بوده و مرتبط با این دولت و دولتهای بعدی نیست که با تشکیل یک ستاد و فرماندهی با حضور دولتیها، اهداف آن را پیش گرفت.
تضعیف اقتصاد مقاومتی با ادبیات لیبرال
دکتر حجتالله عبدالملکی عضو هیاتعلمی دانشگاه امام صادق(ع) نیز ضمن تاکید بر اینکه نباید با استفاده از تعابیر غلط اقتصادمقاومتی را تضعیف کرد، به جامجم گفت: متاسفانه بخش زیادی از تیم اقتصادی دولت یازدهم اعتقادی به اقتصادمقاومتی ندارند و سعی میکنند اقتصاد مقاومتی را با ادبیات لیبرال پیش ببرند.
وی افزود: همانطور که رهبری فرمودند ما اثرات تحریمها را خیلی بیشتر از آنچه بود به مردم معرفی کردیم و در مقابل آن مجددا اثرات رفع تحریمها را خیلی بزرگنمایی کردیم بنابراین اگر اقتصاد مقاومتی را درست اجرایی کنیم، غربیها متوجه میشوند که با تحریمها نمیتوانند با ما مبارزه کنند و این ابزار را برای همیشه کنار خواهند گذاشت. مانند دوران دفاع مقدس که دشمنان برای همیشه از جنگ نظامی با ایران منصرف شده و مطمئن شدند که حمله نظامی جواب نمیدهد.
استراتژی نادرست دولت اصلاح شود
دکتر وحید شقاقی شهری، اقتصاددان، استراتژی نادرست دولت را تمرکز بر جذب سرمایهگذاری خارجی خواند و تصریح کرد: آمارهای موجود از جذب سرمایههای خارجی در کشورهای صنعتی پیشرفته نشان میدهد رویکرد دولتمردان کشورمان برای جذب 40تا 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی، غیرقابل تحقق است و ما صرفا میتوانیم در حوزه نفت و گاز سرمایهگذار خارجی جذب کنیم و در حوزههای دیگر تقریبا شانسی نداریم.
شقاقی در گفتوگو با جامجم بیان کرد: در حال حاضر دو راهبرد برای اقتصاد کشور وجود دارد؛ یکی اقتصاد درونزاست و دیگری بحث جذب سرمایه خارجی به عنوان موتور محرکه است. دولتمردان ادعا میکنند برای رسیدن به رشد اقتصادی 8 درصدی برنامه ششم باید بین 40 تا 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کنند، در حالی که رهبر معظم انقلاب در سخنان اخیرشان تاکید کردند که دولت باید به اقتصاد درونزا تکیه کند.
بدون مشارکت مردم نتیجه نمیگیریم
سید مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اهمیت جایگاه مردم در تحقق اقتصاد مقاومتی گفت: قطعا بدون حضور، مشارکت و یاری مردم هیچ نتیجهای نمیتوان گرفت و کار اصلی در دست مردم و به دست مردم است که موفقیت حاصل میشود.
میرسلیم افزود: نقش و جایگاه مردم به این دلیل پررنگ است که یکی از ارکان اقتصادمقاومتی کوچکسازی و چابکسازی دولت است تا آن حد که تصدیگری کلا از دوش دولت برداشته شود و بخش خصوصی به جایگاه واقعی خود در اقتصاد بازگردد.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتوگو با تسنیم افزود: خدمات و تمامی فعالیتهای صنعتی، کشاورزی و بازرگانی باید به عهده مردم نهاده شود و دولت از رقابت با مردم بپرهیزد و بر رقابت سالم بین بنگاههای مردمی نظارت کند تا برخی گروهها و بنگاهها با ایجاد انحصار بر مردم اجحاف نکنند.
دولت از بنگاهداری خارج شود
محسن جلالپور، رئیس اتاق بازرگانی ایران هم با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری برای سال 1395 گفت: برای عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی ابتدا باید دولت بدنه خود را کوچک کرده و از بنگاهداری خارج شود تا به وظایف اصلیاش برسد مضاف بر آنکه دلیل ندارد کشور در همه بخشهای اقتصادی که برای ما مزیت ندارد، ورود کند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران به فارس گفت: هنوز برخی تحریمها برجا مانده و حتی برخی تحریمهای جدید نیز در آینده به دلایل مختلف مصوب میشود. پس باید به فکر اقتصادمقاومتی باشیم و زمینه جدا شدن اقتصاد از نفت را با کمک بخش خصوصی فراهم کنیم زیرا همواره در بودجه سالانه قیمت نفت و سقف فروش آن متغیر است و گاهی پولهایی فراتر از پیشبینی بودجه وارد میشود که بیحساب و کتاب صرف ریختوپاشها شده و در سالهای اخیر بخشی از فساد اداری ناشی از همین امر بوده است.
تجدیدنظر در سیاستهای پیشین
داوود دانش جعفری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله جهتگیریهای اقتصادمقاومتی را تجدیدنظر در سیاستهای پیشین خواند و تصریح کرد: اقتصاد در سالهای گذشته از دو ناحیه آسیب دید؛ یکی مربوط به سیاستهای نامناسب اقتصادی در کشور بود که به افزایش نرخ تورم منجر شد. بخش دیگر در مورد تحریمهاست؛ اقتصاد ایران در گذشته دائما در معرض جنگ اقتصادی بوده و باید در برابر فشارهای این جنگ اقتصادی مصون شود.
10 پیشنهاد اساسی برای اجرای اقتصاد مقاومتی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی اولین روز از سال نو در حرم مطهر رضوی علیهالسلام، ده پیشنهاد اساسی برای اقدام و عمل در زمینه اقتصاد مقاومتی بیان کردند.
پیشنهاد اول ایشان، «شناسایی و تمرکز بر فعالیتها و زنجیرههای مزیتدار اقتصادی» است تا از این طریق، راههای متعدد دیگری در تحکیم و رونق اقتصادی گشوده شود.
«احیا و به حرکت درآوردن تولید داخلی»، دومین پیشنهاد اساسی رهبر انقلاب به مسئولان برای اقدام و عمل در روند اقتصاد مقاومتی است. «خودداری جدی از خریدهای خارجی که قدرت تولید داخلی را تضعیف کند» و «مدیریت پولها و منابع مالی ایران که از خارج وارد کشور میشود»، دو پیشنهاد کاربردی دیگر حضرت آیتالله خامنهای به مسئولان اجرایی است.
پنجمین پیشنهاد رهبر انقلاب برای اقدام و عمل مسئولان، «دانشبنیان شدن بخشهای مهم اقتصادی» است. «بهرهبرداری از بخشهایی که قبلا در آنها سرمایهگذاری کلانی شده است مانند پتروشیمی و ساخت نیروگاه» و «مشروط شدن همه معاملات خارجی به انتقال فناوری به داخل ایران»، ششمین و هفتمین پیشنهاد رهبر انقلاب برای پیشرفت و استحکام اقتصادی کشور است.
ایشان همچنین با انتقاد از جنجالهای سیاسی و روزنامهای درباره «فساد» افزودند: پیشنهاد هشتم برای اقدام و عمل در چارچوب اقتصاد مقاومتی، «مبارزه جدی و واقعی با فساد، ویژهخواری و قاچاق» است که ضربات جدی به اقتصاد کشور میزند.
«افزایش بهرهوری انرژی» که میتواند در روندی مشخص باعث صرفهجویی صد میلیاردی بشود و «نگاه ویژه و حمایتی به صنایع متوسط و کوچک» برای ایجاد اشتغال و تحرک اقتصادی، آخرین موارد از پیشنهادهای دهگانه حضرت آیتالله خامنهای به مسئولان اجرایی برای تحقق شعار سال یعنی «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» است. ایشان افزودند: البته کارهای دیگری نیز میتوان در این مسیر انجام داد اما اگر این ده نکته، عملیاتی شود در کشور حرکتی انقلابی، بزرگ و رو به پیشرفت آغاز میشود که اقتصاد ایران را مصونیت میبخشد و تأثیر تحریمها را کاملا کاهش میدهد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد