آلودگی، پای دادستانی را به پارس جنوبی باز کرد

اما حالا دیگر خوابیدن بر پشت‌بام در شب‌های تابستان تبدیل به خاطره‌ای دور شده؛ آن‌قدر دور که گویی نسل ما هرگز چنین تجربه‌ای نداشته است. اگر آن روزها پشه‌ها امانت را می‌بریدند و برای فرار از دستشان باید به پشه‌بند پناه می‌بردی، امروز برای فرار از آلودگی و سیاهی که نفس شهرها را گرفته‌اند، باید در اتاق‌هایی با در و پنجره‌بسته قایم شوی تا خدایی‌نکرده از نفس تنگی، ترک دنیا نکنی.

به گزارش جام‌‌جم، سال‌هاست که با گسترش کارخانه‌های صنعتی بزرگ و افزایش خودرهای کوچک، شهرها سیاه‌تر و سیاه‌تر می‌شوند. کم‌کم شهرهای کوچک نیز در لیست انتظار به سر می‌برند تا به جرگه شهرهای آلوده کشور بپیوندند. با وجود این‌که رهبر معظم انقلاب بارها درباره معظل آلودگی و توجه به حفظ محیط‌زیست تذکر داده‌اند. انگار مسئولان میانی کشور توسعه را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند و چشم بر آلودگی و محیط‌زیست بسته‌اند، اما هفته گذشته خبری درباره اعلام جرم دادستان بوشهر علیه پارس جنوبی منتشر شد و امید را در دل دوستداران محیط‌زیست زنده کرد.

اعلام جرم مدعی‌العموم علیه پارس جنوبی

داستان از این قرار است که علی حسن‌پور، دادستان عمومی و انقلاب بوشهر در گفت‌وگو با رسانه‌ها با اشاره به آلودگی هوای بوشهر در اثر فعالیت تاسیسات فازهای مختلف پارس جنوبی، عنوان کرد: «درحالی‌که تمامی تأسیسات پارس جنوبی ملزم به استفاده از فیلتر کاهش آلودگی هوا هستند، تاکنون در این زمینه اقدامی انجام نداده‌اند و به همین دلیل دادستانی در این زمینه علیه مسئولان شرکت نفت و گاز پارس اعلام جرم کرده دادگاه رسیدگی به اتهامات این شرکت بزودی برگزار می‌شود.»

به گفته حسن‌پور، مذاکراتی در این خصوص با مسئولان شرکت نفت و گاز پارس به عنوان نماینده شرکت ملی نفت در پروژه توسعه فازهای میادین پارس جنوبی انجام شده، اما آنها معتقدند چون کار به شرکت‌های پیمانکاری واگذار شده است، مسئولیتی در این زمینه ندارند، اما از نظر دادستانی، واگذاری کار به پیمانکار نافی مسئولیت‌های شرکت نفت و گاز پارس نیست و آنها باید پاسخگو باشند.

این درحالی است که به گفته حسین دلشب، مدیرکل ادره حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر به دلیل رعایت نکردن ملاحظات محیط‌زیستی دادگاه عمومی و انقلاب بوشهر و شهرستان کنگان در احکام جداگانه‌ای برای دو تن از مدیران ارشد دوواحد بزرگ پالایشگاهی و پتروشیمی پارس جنوبی در مجموع حکم دو سال حبس و دو سال انفصال از خدمت صادر کرده است.

نمی‌دانیم چرا شکایت کرده‌اند

با وجود این، رئیس روابط عمومی شرکت نفت و گاز پارس در گفت‌وگو با جام‌جم از تلاش واحدهای حقوقی و اچ.اس.ای این شرکت برای بررسی موضوع خبر می‌دهد و در توضیح ماجرا عنوان می‌کند: سال گذشته در جریان راه‌اندازی فازهای 15 و 16 پارس جنوبی در اثر سوختن ناقص گازهای خروجی این فازها، آلودگی‌هایی در منطقه ایجاد شد. آن زمان این موضوع مورد اعتراض برخی دستگاه‌ها از جمله دستگاه قضایی قرار گرفت که ما در جلساتی اشاره کردیم این آلودگی ناشی از فرآیند راه‌اندازی و تست فازهای جدید پارس جنوبی است و بزودی برطرف خواهد شد.

امیرمحمد منطقی اشاره می‌‌کند: با تکمیل فرآیند راه‌اندازی و افتتاح این فازها، فرآیند فرآوری کامل گازهای مجموعه صورت گرفته و اکنون می‌توان گفت آلودگی ناشی از راه‌اندازی این فازها برطرف شده است. او با بیان این‌که شرکت پارس جنوبی به طور جدی در امر نوفلرینگ (طرح جمع‌آوری گازهای همراه گاز یا نفت) یا تزریق گازهای فرآوری نشده به چاه برای استخراج گاز دارد، عنوان می‌کند: با توجه به توضیحاتی که در جلسات گذشته ارائه شد، نمی‌دانیم چرا دستگاه قضایی علیه شرکت اعلام جرم کرده است؟

پارس جنوبی درصدد همکاری با محیط‌زیست

درهمین حال، مدیرکل محیط‌زیست استان بوشهر گرچه در گفت‌وگو با جام‌جم پاسخ صریحی درباره نقش مستقیم محیط‌زیست استان در اعلام جرم برعلیه پارس جنوبی نمی‌دهد، اما به آلودگی‌های متعدد ناشی از فازهای مختلف پارس جنوبی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در دو سال گذشته اداره کل محیط‌زیست استان بوشهر و شهرستان کنگان با مسئولان پارس جنوبی برای کاهش آلاینده‌ها همکاری داشته است. با وجود این، از چند واحد پالایشگاهی و پتروشیمی پارس جنوبی شکایت کرده‌ایم که در سه مورد منجر به صدور رأی علیه مدیران این فازها شده است.»

حسین دلشب با بیان این‌که با تلاش‌های اداره محیط‌زیست استان و مذاکرات متعدد مسئولان پارس جنوبی به همکاری با محیط‌زیست ترغیب شدند، می‌افزاید: اکنون بیشتر واحدهای این مجموعه به صورت آنلاین پایش می‌شود و اگر ملاحظه شود این واحدها در آلودگی نقش دارند، با گفت‌وگو و تذکر سعی می‌کنیم مشکل را برطرف کنیم و در غیر این صورت از مدیران مربوطه شکایت قضایی خواهیم کرد.»

او در پاسخ به این پرسش که چرا علیه مدیران شکایت می‌کنید، می‌گوید: برای این‌که ما نمی‌توانیم پالایشگاه و پتروشیمی‌ها را تعطیل کنیم، از مدیران مربوطه به دادگاه شکایت کردیم. البته مدیران یکی از واحد‌ها نیز که به دلیل آلودگی فلز از آنها شکایت کرده بودیم، خوشبختانه واحد آلاینده را تعطیل کرده و از چرخه خارج ساخته است.»

به گفته دلشب، اداره حفاظت از محیط‌زیست بوشهر تلاش دارد با آموزش و گفتمان‌سازی مسئولان و کارکنان بخش‌های صنعتی، آنها را در توجه به محیط‌زیست و کاهش آلودگی تشویق کند: «برای مثال، ما در گذشته حتی نمی‌توانستیم از این واحدها بازدید و پایش داشته باشیم، اما اکنون یکی دو سالی است که مسئولان پارس جنوبی همکاری می‌کنند و مشکلات را پذیرفته‌اند و پای میز مذاکره آمده‌اند و تلاش می‌کنند تا با تهیه برنامه‌های مدیریتی برای رفع آلودگی، مسائل را حل کنند.»

بوشهر؛ الگویی برای استان‌های دیگر

در حالی ‌که مدیرکل اداره حفاظت از محیط‌زیست استان بوشهر از همکاری واحدهای صنعتی با این اداره برای کاهش آلودگی در این استان خبر می‌دهد، جالب است دادستانی به محض مشاهد آلاینده بودن یک واحد بزرگ صنعتی ملی علیه آن اعلام جرم می‌کند.

بوشهر در مقایسه با استان‌هایی چون تهران، خوزستان، مرکزی، یزد و... اگر پاک‌تر نباشد، مسلما آلوده‌تر نیست. اما چرا در این استان‌ها مدعی‌العموم ورود نمی‌کند و جان مردم را در برابر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ دولتی و خصوصی نجات نمی‌دهد؟

اراک از آلوده‌ترین شهرهای کشور است که به گفته کارشناسان، نیروگاه اراک، شرکت‌های پتروشیمی و پالایش نفت امام خمینی (ره) شازند بیشترین آلودگی را در این استان تولید می‌کنند. گر چه یزد با تولید 60 درصد کاشی و سرامیک کشور، پایتخت می‌خوانند اما هادی زارع عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، این استان را پایتخت آلودگی می‌نامد. آیا زمان آن نرسیده که دادستان‌ استان‌های دیگر، بوشهر را الگوی خود قرار دهند؟

کمیل انتظاری