انحصارطلبی ممنوع!

جان کلام رهبری خطاب به آنهایی بود که «کاتولیک‌تر از پاپ شده‌اند» و فقط انگلیسی را به عنوان زبان علمی دنیا قبول دارند و به شکل «انحصاری» آن را ترویج می‌کنند و زبان‌های دیگر مانند اسپانیولی، فرانسه، آلمانی و حتی زبان‌های شرقی را علمی و ارزشمند برای یادگیری نمی‌دانند، در حالی که کشورهای انگلیسی زبان توسعه‌یافته، دست‌کم دو زبان دیگر را به نسل جوان‌شان می‌آموزند.

ایشان البته تاکید کردند که منظورشان تعطیلی آموزش زبان انگلیسی در مدارس نیست، اما باید بدانیم با چه حریفی مواجه‌ایم و برای تاثیرگذاری بر نسل آینده کشورمان چه برنامه‌ریزی‌هایی کرده است.

آموزش زبان خارجی در مدارس کشورمان براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از پایه هفتم آغاز می‌شود و تا پایان دوره دوم متوسطه ادامه دارد و سال‌هاست برداشت مسئولان آموزش و پرورش از «زبان خارجی» صرفا زبان انگلیسی است.

اما واقعیت این است که براساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش امکان ارائه زبان آلمانی، ایتالیایی، فرانسه، روسی و انگلیسی به دانش‌آموزان وجود دارد حال آن‌که هیچ نوع امکاناتی برای آموزش زبان‌هایی بجز انگلیسی در مدارس وجود ندارد که نشان می‌دهد این مصوبه از آن دست دستورالعمل‌هایی است که روی کاغذ باقی مانده است و کسی جدی‌شان نمی‌گیرد.

آموزش زبان انگلیسی هم البته در مدارس ما شیر بی‌یال و دم و اشکم است و آنچنان نیم بند و ضعیف اجرا می‌شود که فرآیندش نه‌تنها در سال‌های تحصیل پیش از دانشگاه، بلکه در دوره دانشجویی و حتی پس از آن طول می‌کشد.

در حالی که اگر محتوای کتاب‌های زبان مدارس اصلاح شود، اگر معلمان مسلط به شیوه‌های نوین تدریس در دنیا به‌کار گرفته شوند، اگر مدارس به ابزارهای لازم برای تبدیل دانش‌آموزان به یاد گیرنده‌های فعال مجهز شوند، آموختن زبان انگلیسی برای رسیدن به سطح علمی قابل‌قبول، نباید بیشتر از دو سال تحصیلی به طول بینجامد و آن‌وقت می‌شود باقی سال‌های تحصیل دانش‌آموزان به یادگیری زبان‌های خارجی دیگر اختصاص پیدا کند تا به این ترتیب جهت‌گیری علمی کشورمان صرفا تابع منابع علمی انگلیسی نشود، بتوانیم تحولات علمی را در کشورهای غیر انگلیسی زبان هم هشیارانه، رصد کنیم و مهم‌تر این‌که فرهنگ کشورهای انگلیسی زبان، فرهنگ غالب نسل بعد نشود.

گذشته از اینها، براساس تعریف یونسکو، «باسواد» در هزاره سوم کسی است که همزمان سه شرط تحصیل در مقطع دانشگاهی، توانایی کاربری کامپیوتر و تسلط بر یک زبان بین‌المللی را داشته باشد، اما هرگز در این تعریف قید نشده است که آن زبان بین‌المللی لزوما انگلیسی است که یعنی آگاهی از دیگر زبان‌های رایج بین‌المللی نیز فرد را جزو باسوادهای هزاره سوم قرار خواهد داد.

مریم یوشی‌ زاده - دبیر گروه جامعه