وزیران کارت زرد مجلس را شوخی می گیرند/ سفرهای پارلمانی تفریحی شده است/ انتقاد از صحن محوری

به گزارش خبرنگار جام جم آنلاین، در برخی موارد آیین نامه داخلی مجلس شاهد برخی آیین نامه هایی هستیم که به روشنی پاسخگوی مسایل پیش آمده نبوده و برخی از نمایندگان نیز معتقدند که در این زمینه نیاز به اصلاح آیین نامه وجود دارد.

از جمله مواردی که در مجلس نهم منجر به برداشت های متفاوتی از آیین نامه داخلی مجلس شد می توان به ماجرای استیضاح وزرا در صورت دریافت 3 کارت زرد و یا ماجرای ادامه و یا خاتمه کمیسیون های ویژه پس از تصمیم گیری در مورد موضوعی که کمیسیون براساس آن تشکیل شده است اشاره کرد.

برخی از نمایندگان معتقدند طبق آئین‌نامه داخلی مجلس، در صورتی که در هر دوره مجلس هر وزیری 3 بار در پاسخ به سؤال نمایندگان نتواند وکلای ملت را قانع کند و از پارلمان کارت زرد دریافت کند، اگر تعداد این کارت‌های زرد به عدد 3 برسد زمینه استیضاح وی در خانه ملت فراهم می‌شود و نمایندگان طرح استیضاح وزیر را بررسی می‌کنند اما در مقابل به اعتقاد برخی از نمایندگان طبق آئین نامه داخلی اگر وزیری سه بار کارت زرد گرفت به معنای آن نیست که آن وزیر حتما باید استیضاح شود و یا استیضاح وی خود به خود در مجلس مطرح می شود. بلکه اگر استیضاح تهیه و مطرح شود، با توجه به دریافت سه کارت زرد، این استیضاح در اولویت خواهد بود.

همچنین موضوع مربوط به کمیسیون های ویژه نیز از جمله موارد اختلافی میان نمایندگان بود.،در مورد ادامه و یا عدم ادامه فعالیت این کمیسیون نیز اختلافاتی وجود داشت برخی قرائت گزارش را در صحن توسط «نقوی‌حسینی» سخنگوی کمیسیون ویژه پایان فعالیت آن دانسته و تعدادی دیگر از نمایندگان ادامه فعالیت این کمیسیون را ضروری اعلام کردند."علی‌رضا زاکانی" رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام در این رابطه با اشاره به ماده 44 آیین‌نامه داخلی مجلس معتقد بود که هیچگاه عمر کمیسیون ویژه پایان نمی‌یابد.

در رابطه با مواردی که آیین نامه نیاز به اصلاح دارد گفت و گوهایی را با برخی از منتخبان مردم در مجلس دهم انجام دادیم.آنها به برخی از این موارد اشاره کرده و معتقدند با توجه به موارد اختلافی موجود و عدم شفافیت لازم در مورد آنهانیاز به اصلاح آیین نامه داخلی مجلس احساس می شود و می بایست مواردی از جمله تخصصی شدن کمیسیون ها،اظهار نظرهای تخصصی موافقان و مخالفان طرح ها در مجلس، کارشناسی بیشتر در مورد سوال و استیضاح ها،عدم تکثر قوانین،انجام کار کارشناسی بیشتر در مورد ارایه طرح ها،لزوم اظهارنظرهای کارشناسی در مورد موضوعات مطرح شده در صحن همچنین کمیسیون محور بودن به جای صحن محوری از جمله مواردیست که باید لحاظ شود.

نمایندگان نباید در مورد موضوعات غیر تخصصی در صحن اظهار نظر کنند

بهروز نعمتی در گفت و گو با خبرنگارجام جم آنلاین، با اشاره به اینکه آیین نامه داخلی مجلس نقات ضعفی دارد که باید برطرف شود گفت: تخصصی شدن کمیسیون ها و اینکه افراد با تخصص لازم وارد کمیسیون ها شوند می تواند به کار کارشناسی بیشتر در مجلس کمک کند.

وی اظهار داشت: با توجه به اینکه بدنه کارشناسی کشور در دولت نهفته است اگر قرار باشد نیازهای تقنینی تهیه شود باید از محل لایحه ها باشد نه طرح ها،به دلیل اینکه طرح ها عموما احساسی هستند و کار کارشناسی زیادی روی آنها صورت نمی گیرد.

نعمتی مشکل دیگری را که باید اصلاح آن در آیین نامه در نظر گرفته شود به مجلس صحن گردان تعبیر کرد و افزود: این در حالی است که مجلس باید کمیسیون محور باشد و نه صحن محور؛ کمیسیون ها باید فعالیت بیشتری داشته باشند تا طرح ها در آنجا به صورت کارشناسی تر و با زمان بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.

به گفته وی در حال حاضر کمیسیون ها هفته ای 6 ساعت جلسه دارند در حالی که نمی توان با 6 ساعت قوانین مستحکم و پایداری داشت و به این ترتیب بسیاری ازقوانین کارآیی لازم را ندارند.

منتخب مردم اسد آباد در مجلس دهم ادامه داد: در هیچ جای دنیا به اندازه مجلس ایران در صحن جلسه علنی برگزار نمی شود بنابراین باید مدت زمان برگزاری جلسات کمیسیون ها با صحن جابجا شود.

نعمتی مذاکرات بدون کار کارشناسی را از دیگر مواردی دانست که لزوم اصلاح آن در آیین نامه احساس می شود .

وی افزود: در مذاکرات صحن افراد مختلف در مورد هر موضوعی بدون کارشناسی لازم صحبت و اظهار نظر می کنند؛ هر چند که اظهار نظر و صحبت کردن در مورد موضوعات مختلف از جمله حقوق نمایندگان محسوب می شود اما این موضوع دلیلی برای نادیده گرفتن مسایل کارشناسی نمی شود.در صورتی که موضوعات کارشناسی باشد قوانین نیز کارشناسی تر می شود.

لزوم اظهارات تخصصی نمایندگان در مورد طرح ها و لوایح/برخی اظهارات ضعیف موجب شکست طرح ها شده است

همچنین حشمت الله فلاحت پیشه به خبرنگار جام جم آنلاین، گفت: باید در چینش کمیسیون ها به موضوع تخصص توجه شود همچنین در طرح موضوعات مختلف در مجلس بحث تخصص مورد توجه قرار گیرد .

وی ادامه داد: ضعف تخصص در مجلس مشهود است و ساز و کار چینش کمیسیون ها تخصصی نیست.

منتخب مردم اسلام آباد غرب و دالاهو در مجلس دهم با اشاره به اینکه متاسفانه نمایندگان در مورد طرح ها به صورت شانسی و اتفاقی صحبت کرده و چندان تخصصی صحبت نمی شود تصریح کرد: بعضا در برخی موارد ضعف اظهارات موافقان و مخالفان طرح ها موجب شکست طرح ها نیز می شود.

فلاحت پیشه یکی دیگر از مواردی که باید در آیین نامه اصلاح شود را موضوع کارآمدی مجلس دانست و افزود: در برخی موارد به ویژه در حوزه نظارتی مجلس دچار ناکارآمدی جدی است،به عنوان نمونه فصل نهم قانون برنامه پنجم توسعه که عبارتست از بودجه و نظارت، برای مجلس تعیین تکلیف شده که باید بر حسن اجرای قانون برنامه نظارت کند که اوج آن در 15 آذر یعنی زمانی که رییس چمهور لایجه بودجه سنواتی را ارایه می دهد.

وی افزود: باید رییس جمهور به مجلس در مورد میزان پیشبرد اهداف برنامه در یکسال توضیح دهد این در حالی است که هیچ رییس جمهوری این کار را انجام نمی دهد و مجلس در این زمینه دچار ضعف جدی است.

فلاحت پیشه در ادامه به موضوع سوال و استیضاح وزرا اشاره کرد و اظهار داشت: در صورتی که وزیری 3 کارت زرد بگیرد اسیتضاحش شروع می شود اما متاسفانه اینگونه عمل نمی شود و کارت زرد به کمربند ایمنی برای وزیر تبدیل شده و روند استیضاح آغاز نمی شود در حالی که باید 3 کارت زرد را به معنی اعلام وصول استیضاح دانست در غیر این صورت با دور باطل وزرا به راحتی کارت زرد می گیرند و حتی کارت زرد را به شوخی می گیرند.

این نماینده ادوار مجلس افزود: با این کارت زردها سوال ها به سرانجام نمی رسد و استیضاح کم لن یکن تلقی می شودو هیچ وقت 3 کارته ها در مجلس استیضاح نشدند و به صورت خلق الساعه استیضاح را امضا کردند.

وی همچنین اصلاح مناسبات خارجی مجلس را نیازمند اصلاح جدی دانست و گفت: در جایی که نمایندگان در قالب دیپلماسی پارلمانی باید حضور داشته باشند این حضور فرمایشی، تفریحی و در مواردی با قرعه کشی همراه است و باعث شده نمایندگانی با عدم تخصص لازم به سفرهای مختلف اعزام شده و دستاوردی نیز نداشته باشند.

فلاحت پیشه در ادامه گفت: در مجالس دنیا می گویند بهترین قانونگذاری کمترین قانونگذاریست اما مشکل ما این است که در طول دوران پس از انقلاب بیش از کل دوران قبل از انقلاب قانون تصویب شده است و بعضا قوانین در تناقض با هم و مزاحم هم بوده اند که به این ترتیب این قوانین به نفع منفعت طلبان و به ضرر مردم بوده است.

وی افزود: روند تصویب قوانین باید به سختی شکل بگیرد و مقدمات آن دیده شود و عدم تناقض آن قوانین را باید اداره قوانین در نظر بگیرد.

منتخب مردم اسلام آباد غرب و دالاهو در مجلس دهم گفت: در مورد فراکسیون ها و گروههای مختلف در مجلس نیز باید به این مسئله اشاره کرد که شکل گیری این فراکسیون ها در خارج از مجلس بی فایده است و باید در قالب آیین نامه ساز و کارش شکل بگیرد،در حال حاضر به عنوان نمونه فراکسیون های اصولگرا و اصلاح طلبان مجلس از امکانات مجلس و دولت استفاده می کنند اما چنین امکانی برای مستقلین وجود ندارد.

سوال ها و استیضاح ها با کار کارشناسی بیشتری مطرح شود/لزوم پرهیز از تکثر قوانین

فرهاد تجری،نیز در همین رابطه به خبرنگار جام جم آنلاین، با اشاره به اینکه در مرور زمان با آزمون و خطا نقاط قوت و ضعف آیین نامه روشن تر می شود گفت: شیوه های جدید می تواند مجلس را چالاک تر و تصمیم گیری و مدیریت مجلس را کارآمدترکند.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه در مورد کارت زردها آیین نامه چندان شفاف نیست که دریافت 3 کارت زرد از سوی وزرا به معنی اعلام وصول استیضاح محسوب می شود یا نه؛بنابراین باید در آیین نامه این موضوع به روشنی مشخص شود.

تجری اظهار داشت: نظارت بر نمایندگان و رفتار آنها در درون و بیرون مجلس نیز باید در آیین نامه در نظر گرفته شود.

منتخب مردم قصر شیرین،سرپل ذهاب و گیلانغرب در مجلس دهم با اشاره به اینکه باید تذکر، سوال و استیضاح وزرا با کارشناسی بیشتری انجام شود ادامه داد: باید فیلتری در این زمینه وجود داشته باشد تا با سوال و تذکرهای بسیار و بدون کار کارشناسی لازم وقت و انرژی نمایندگان و مجلس گرفته نشود.

این نماینده ادوار مجلس یکی از معضلات کشور را تکثر فوانین دانست و اظهار داشت: در بخش های مختلف قوانین زیادی داریم که بعضا مدیران برای عمل و یا عدم عمل به آن به قوانین استناد می کنند زیرا قوانین بسیاری وجود دارد که در برخی موارد با هم تعارض دارند.

وی افزود: اگر بتوانیم این موضوع را در آیین نامه داخلی لحاظ کنیم تاثیر مثبتی بر جای خواهد گذاشت.

تجری همچنین با تاکید بر اینکه باید در برخی بخش ها در ورودی و خروجی و ارایه پیشنهاد طرح و لوایح مرجعی باشد تا به راحتی هر طرحی مطرح نشود گفت: وقتی قوانین خوب و کامل داریم دیگر نیاز به قانون جدید نیست وباید از دوباره کاری ها جلوگیری شود.