به تنها سکونتگاه کهکشان‌ها خوش آمدید!

اولین مواجهه‌ام در استودیو، شنیدن آرم برنامه با صدای حسن همایی و ایمان ساکی است: «زمین نماینده و شعبه دیگری ندارد؛ به تنها سکونتگاه کهکشان‌ها خوش آمدید.» ناخودآگاه با شنیدن این جمله حس خوشایندی به من دست می‌دهد که هنوز هستند کسانی که به فکر طبیعت و محیط‌زیست باشند.

سیما پاتیمار، تهیه‌کننده برنامه می‌گوید: آرم برنامه از موسیقی‌ای به نام «زمین» گرفته شده است. اگر تا آخر همراه برنامه باشید متوجه می‌شوید برنامه با یک جمله محیط‌زیستی، همراه با موسیقی‌ای آرام‌بخش به پایان می‌رسد.

با اشاره دست پاتیمار، لیلا صفری، گوینده این‌گونه برنامه را آغاز می‌کند: به تنها سیاره آبی‌خوش آمدید و... علیرضا آزادگان مهر، صدابردار احساس می‌کند صدا خیلی بلند است و از مجری می‌خواهد از اول، برنامه را شروع کند. صفری بعد از تکرار این جملات ادامه می‌دهد: سلام به شما که برنامه سیاره آبی را برای شنیدن انتخاب کردید. توجه شما برای ما بسیار ارزشمند است و... .

همین‌طور که عوامل برنامه مشغول ضبط هستند، آرزو میرزاخانی، روزنامه‌نگار حوزه محیط‌زیست وارد استودیو می‌شود و برنامه را با گوینده ادامه می‌دهد.

تنها برنامه زیست‌محیطی رادیو!

تهیه‌کننده جوان برنامه سیاره آبی می‌گوید: این برنامه چند بار دستخوش تغییرات شده است. قبلا برنامه به صورت مجله بود و چند موضوع مختلف بررسی می‌شد، اما در حال حاضر با کم شدن زمان برنامه یک موضوع به صورت چالشی بررسی می‌شود.

پاتیمار عنوان می‌کند: گاهی به صورت پرونده‌ای به موضوع نگاه می‌شود و از زوایای گوناگون مورد کنکاش قرار می‌گیرد. بعضی وقت‌ها هم بنا بر اتفاقات زیست‌محیطی یا تقویم محیط‌زیستی کشور، موضوعات متفاوتی در برنامه ارائه می‌شود.

او به مشارکت فعال مردم در برنامه اشاره می‌کند و می‌گوید: از مردم خواستیم مشکلات و معضلات محیط‌زیستی را مطرح کنند و ما از مسئولان مطالبات مردم را خواستاریم. درحال حاضر در بخش جدیدی که به برنامه اضافه شده، آنها می‌توانند به عنوان خبرنگار افتخاری با سامانه پیامکی 30000900 در ارتباط باشند و از اتفاقاتی که رخ می‌دهد گزارش تهیه کنند و برای ما بفرستند. گاهی حتی فعالان زیست‌محیطی موضوعات مهم برنامه را در فضای مجازی منتشر می‌کنند.

پاتیمار با اشاره به موسیقی‌های برنامه تصریح می‌کند: در برنامه بیشتر از موسیقی‌ها و المان‌های محیط‌زیستی استفاده می‌کنیم. به‌طور مثال صدای قو پخش می‌شود که تداعی‌گر محیط بکر زیستی است.

اجرایی شادی و با انرژی!

وقتی از لیلا صفری درباره لحن و بیانش در اجرای برنامه سیاره آبی می‌پرسم، می‌گوید: به نظرم آدم‌ها، شادی را از محیط‌زیست می‌گیرند؛ در حالی که این محیط‌زیست است که به انسان روحیه و انرژی می‌دهد، بنابراین برنامه را شاد و با انرژی اجرا می‌کنم.

صفری معتقد است برنامه سیاره آبی در همه زندگی مستتر است، حتی این برنامه خود زندگی است و نمی‌توان آن را در ژانر علمی یا فرهنگی و اجتماعی گنجاند.

این مجری که رشته تحصیلی‌اش کارگردانی است از علاقه شخصی خویش به مسائل محیط‌زیست می‌گوید و ادامه می‌دهد: مدت‌ها قبل برای رادیو برنامه‌ای با همین موضوع داشتم و با سازمان‌های مردم‌نهاد مختلف همکاری داشته‌ام.

صفری درباره ارتباط خوبی که با کارشناسان برنامه برقرار می‌کند، توضیح می‌دهد: معتقدم زیبایی در سادگی است و چیزی که قابل فهم برای همه مردم باشد، تاثیرگذار است و در اینجا حتما می‌توان فرهنگسازی کرد. مگر رسالت ما غیر از این است؟ ما در طول شبانه‌روز با برنامه‌سازی‌های مختلف قصد داریم در نگرش مردم تغییر ایجاد کنیم. اگر قرار است من به حرفی که می‌زنم اعتقاد داشته باشم و تاثیرش را ببینم باید قبل از همه خودم هم عمل کنم.

وی عنوان می‌کند: البته من میزگردهای مختلفی اجرا کرده ام که در طول سال‌ها کمک کرده چه رفتاری در گرفتن ارتباط با مسئولان داشته باشم. در واقع به زبان مسئولان آشنا شده‌ام، حتی اگر از قبل، هماهنگ نشده باشد، ذهنم همیشه آماده است و می‌دانم چه سوالاتی بپرسم تا زودتر خواسته مردم و مطالبات آنها را از مسئولان پیگیر باشم.

کیفیت مناسب صداهای تلفنی

همین‌طور که علیرضا آزادگان مهر، صدای کارشناس برنامه را تنظیم می‌کند، می‌گوید: خوشبختانه خانم پاتیمار جزو کسانی است که برنامه را خام ضبط نمی‌کند و برنامه از اول با موسیقی ضبط شروع می‌شود و گوینده و کارشناس با شنیدن موسیقی‌ها، حس بیشتری به موضوعات ارائه شده پیدا می‌کنند. بنابراین به لحاظ فنی، صدا‌برداری، میکس درستی دارد و تلاشمان این است که به خاطر کارشناسان تلفنی، صدای تلفن نیز کیفیت مناسبی داشته باشد.

پیوندی عمیق میان مردم و محیط‌زیست

شهرام ملازاده، مدیر گروه دانش و اقتصاد رادیو ایران در‌خصوص دلایل موفقیت برنامه سیاره آبی می‌گوید: سیاره آبی با رسالت پرداخت به مسائل زیست‌محیطی پس از تغییر مدیریتی شبکه متولد شد و در عمر کوتاه خود توانست اعتماد مخاطبان را به خود جلب کند. در تعریف اهداف برنامه ما بنا را بر آن گذاشتیم تا پیوندی عمیق‌تر میان مردم و محیط‌زیست ایجاد شود. کاری که بخوبی رسانه از عهده آن برمی‌آید و جزو وظایف ذاتی رسانه‌ای گرم مثل رادیوست.

وی ادامه می‌دهد: بر همین اساس پیگیری مطالبات زیست‌محیطی مردم را به عنوان رسالت اصلی سیاره آبی تعریف کردیم. بدیهی است نقش موثر مردم در این برنامه فرصتی است برای دیدن مسائل زیست‌محیطی از نگاه آنها و ایجاد علاقه توام با احساس مسئولیت نسبت به محیط‌زیست در آنها. بی‌شک همراهی مخاطبان فعال برنامه دلیل اصلی توفیق و درخشش برنامه است و رسانه، محملی است شایسته برای طرح و پیگیری مسائل زیست‌محیطی. لازم به یادآوری است کوشش دلسوزانه عوامل برنامه بخصوص خانم پاتیمار در پیگیری و طرح مطالبات نقش موثری در توفیق آن دارد و شایسته تحسین است. سیاره آبی تنها برنامه تخصصی محیط‌زیست معاونت صداست که هر روز از شنبه تا چهارشنبه ساعت 14 و 45دقیقه با یک موضوع چالشی ازگروه دانش و اقتصاد رادیو ایران پخش می‌شود.

واکاوی مسائل محیط‌زیستی از منظر مسئولان

آرزو میرزاخانی، کارشناس برنامه و روزنامه‌نگار آزاد می‌گوید: سیاره آبی یک برنامه زیست‌محیطی است که تلاش دارد مسائل روز و مشکلاتی را که مطرح می‌شود از منظر مسئولان و فعالان محیط‌زیست واکاوی کند. متاسفانه در سال‌های گذشته نسبت به موضوع محیط‌زیست در کشور ما بی‌توجهی شده است.

زهره زمانی‌