آنچه از جراحی ماشین باید بدانید

در بهترین و کم خرج‌ترین حالت، بخشی از بدنه دچار خط و خش و اصطلاحا مالیدگی شده که در این صورت هزینه چندان زیادی را متحمل نخواهید شد و حتی خود شما هم می‌توانید نسبت به ترمیم بخش آسیب‌دیده اقدام کنید. اما اگر برخورد کمی شدیدتر باشد، ممکن است بخشی از بدنه همچون درها، گلگیرها، کاپوت و... آسیب ببیند که در این صورت نیز بسته به حساسیت شما، میزان خسارت و همچنین هزینه مد نظرتان، بدون رنگ یا با رنگ توسط صافکار و نقاش ترمیم شود. اما اگر برخورد آن قدر شدید باشد که بر اثر تصادف سرشاسی یا شاسی خودرو از حالت استاندارد خارج و اصطلاحا دفرمه شده باشد، داستان کمی پیچیده‌تر خواهد شد.

قلم‌گیری، پولیش و خرده‌کاری‌ها

همان‌طور که گفتیم، سطحی‌ترین مشکلی که ممکن است برای بدنه یک خودرو پیش بیاید، خط و خش‌هایی بر اثر مالیدگی یا کشیده شدن جسم تیزی روی سطح بدنه خودرو ست. اگر آسیب‌های بدنه سطحی بوده و خط کشیده شده تنها به کلِر (لایه براقی که برای درخشنده شدن سطح روی بدنه می‌پاشند) آسیب زده باشد، می‌توانید به یک دست سمباده پولیش نرم بسنده کنید. به این ترتیب که یک برگ سمباده نرم (با تراکم 2000 یا 3000) و مقداری پولیش تهیه کرده، سپس سطح آسیب‌دیده را با سمباده و آب تمیز کنید و پس از آن مقداری از ماده پولیش را روی سطح بمالید و آن قدر پولیش روی بدنه را با پنبه تمیز کنید که به یک سطح صاف و صیقلی برسید. اما اگر خراش‌های ایجاد شده با سمباده و پولیش رفع نشدند، بهتر است به فکر قلم‌گیری باشید. در واقع گاهی اوقات ممکن است خراش آن‌قدر زیاد باشد که از لایه‌های کلر و رنگ گذشته و به سطح فلزی بدنه برسد. در این صورت باید به قلم‌گیری سطح مخدوش شده بپردازید. البته قلم‌گیری باید توسط نقاش خبره خودرو و با ظرافت کامل انجام شود، اما اگر نمونه رنگ خودرو را در اختیار داشته باشید کار چندان سختی نیست. اگر رنگ بدنه از نوع روغنی (اصطلاحا 21) باشد، مقدار کمی از مایع رنگ را جدا کنید و سپس با ظرافت کامل و با استفاد از قلم‌موی نازک، جای خراش را پر کنید و اجازه بدهید رنگ خشک شود. پس از چند دقیقه دوباره این حرکت را تکرار کنید و این چرخه را تا جایی ادامه دهید که رنگ با بدنه خودرو همسطح شود. سپس برای تمیز‌تر شدن کار، چند روز بعد اقدام به پولیش کردن سطح قلم‌گیری شده، به این روش کنید. البته توجه داشته باشید برای قلم‌گیری رنگ‌های متالیک باید مایع رنگ را با استفاده از تینر رقیق و تنها یک یا دو دست قلم‌گیری کنید و برای پولیش زدن از سمباده استفاده نکنید.

شاسی‌کشی

در برخی تصادفات سنگین ممکن است ضربه آن‌قدر شدید باشد که به شاسی نیز آسیب وارد شود. البته در تصادفاتی که از جلو صورت می‌گیرد، احتمال بروز مشکل در بخش سرشاسی یا شاسی وجود دارد. اما در صورت چپ شدن، برخورد با سرعت بالا یا مسائلی از این قبیل، بدون شک شاسی خودرو نیاز به ترمیم خواهد داشت. بنابراین، پیش از صافکاری بدنه، به ترمیم شاسی و اصطلاحا شاسی‌کشی نیاز خواهید داشت. شاید در بسیاری از مغازه‌های صافکاری عبارت شاسی‌کشی با دستگاه را خوانده باشید. باید توجه داشته باشید روش‌های مختلفی برای شاسی‌کشی خودرو وجود دارد که تنها برخی از آنها با دستگاه انجام می‌شود. در واقع صافکار برای ترمیم شاسی یک خودروی آسیب‌دیده، ابتدا میزان خسارت، فرو رفتگی، چین‌خوردگی و مسائلی از این قبیل را بررسی می‌کند و سپس با در نظر گرفتن ابعاد، اندازه‌ها و فاصله‌ها در بخش زیربندی خودرو، اقدام به شاسی‌کشی می‌کند. شاسی کشی در سنتی‌ترین حالت که روشی منسوخ شده محسوب می‌شود، این گونه است که صافکار شاسی خودرو را با استفاده از زنجیر و تسمه فلزی به ستون یا پایه‌ای ثابت و محکم می‌بندد و با حرکت دادن خودرو و تقه‌زدن، شاسی را می‌کشد. اما در بحث شاسی‌کشی با ابزار، از وسایلی همچون تیفور، جک فولکسی و... استفاده می‌شود و صافکار می‌تواند با دقت و ظرافت بیشتری شاسی خودروی شما را ترمیم کند. در نهایت اگر به مراکز پیشرفته‌تری مراجعه کنید، ممکن است عملیات شاسی‌کشی با استفاده از دستگاه و جک مخصوص شاسی‌کشی انجام شود. به این صورت که خودروی شما را روی جک مخصوص قرار می‌دهند و پس از وارد کردن اعداد مورد نظر، دستگاه با استفاده از تقه و کشش، شاسی را به حالت اولیه باز می‌گرداند.

صافکاری و رنگ

اگر کمی برخورد شدید باشد، ممکن است آسیب‌های جدی به سطح بدنه خودروی شما وارد شود. مثلا اگر بر اثر برخورد، گلگیر یا در خودروی شما دچار فرو رفتگی یا لهیدگی شود، نیاز به صافکاری خواهید داشت. در واقع صافکاری بدنه خودرو به دو شاخه اصلی بدون رنگ و با رنگ تقسیم می‌شود که استاد صافکار با توجه به میزان ضربه و تجربه خود می‌تواند یکی از این دو مورد را انتخاب و پیاده‌سازی کند. در صافکاری بدون رنگ که با بهره‌گیری از ابزار مخصوص، گریس، گرم کردن بدنه و... صورت می‌گیرد، صافکار باید ظرافت زیادی برای کار شما به خرج دهد تا در پایان، سطح بدنه بدون موج باشد. به همین علت صافکاری بدون رنگ، در صورتی که با ظرافت و دقت کامل انجام شود، اجرت بالایی خواهد داشت. اما در عوض، شما با این کار از افت قیمت خودرو جلوگیری می‌کنید. اما اگر کار در حدی باشد که صافکاری بدون رنگ نتیجه مطلوبی حاصل نکند، به صافکاری و نقاشی نیاز خواهید داشت.

در این نوع صافکاری، اجرت پایین‌تر است و صافکار در اصل وظیفه میزان کاری و ترمیم سطح را به عهده دارد. پس از پایان عملیات فرم‌دهی بدنه، خودرو نزد نقاش برده می‌شود تا زیرسازی نهایی انجام شود. نقاش خودرو با استفاده از یک خمیر زیرسازی تحت عنوان بتونه، موج‌های ناشی از صافکاری را گرفته و سطح مناسبی را برای پاشیدن رنگ آماده می‌کندگفتنی است برای بتونه کاری باید ابتدا یک لایه بتونه سنگی روی بدنه کشید و سپس سطح را با بهره‌گیری از سمباده زبر، صاف و صیقلی کرد. بعد از آن یک لایه بتونه فوری برای گرفتن خط و خش‌های بتونه سنگی روی بدنه کشیده می‌شود که آن هم با سمباده نرم‌تر صیقلی می‌شود و در نهایت پس از زیرسازی، نوبت به آستر و آستر همرنگ و رنگ و کلر (در صورت نیاز) می‌رسد. توجه داشته باشید رنگ‌کردن بخشی از بدنه، ظاهری شکیل‌تر به کار می‌‎بخشد. اما متاسفانه این روش با افت قیمت خودرو همراه است.

معید حمیدی‌