اوقات فراغت با حرف غنی نمی‌شود

در این گیر و‌دار از معاونت جوانان وزارت ورزش و جوانان خبر رسیده که قرار است اوقات فراغت جوانان مناطق حاشیه‌نشین نیز غنی شود، اتفاقی که کارشناسان درباره‌اش می‌گویند بر خلاف خوشایند بودنش نمی‌توان به تاثیرگذاری‌اش امیدوار بود، چرا که با توجه به نبود اعتبار و امکانات در مناطق حاشیه‌نشین این کار فقط با تعامل جدی سازمان و نهاد‌های مختلف شدنی است.

18 میلیون آمار افرادی است که در حاشیه شهرها و محلات ناکارآمد شهری ساکن شده‌اند و چنانچه آمار حدود 30درصدی جوانان از جمعیت کشور را به این مناطق نیز تعمیم دهیم، می‌توان گفت حدود شش میلیون جوان حاشیه‌نشین در کشور داریم که به کمترین امکانات نیز دسترسی ندارند و نسبت به دیگر مناطق با آسیب‌های اجتماعی بیشتری دست و پنچه نرم می‌کنند. این درحالی است که باید یادآور شد نوجوانان و جوانان تنها افرادی نیستند که نیاز به اوقات فراغت دارند.

فراغت در حاشیه

پای اوقات فراغت قرار است به مناطق حاشیه‌نشین نیز باز شود، این اتفاق را محسن طلایی‌ماهانی، مدیرکل طرح‌های ملی جوانان وزارت ورزش و جوانان در گفت‌وگو با جام‌جم مطرح می‌کند.

آن طور که او توضیح می‌دهد، امسال برنامه اوقات فراغت با اولویت پوشش مناطق حاشیه‌نشین اجرا می‌شود و برای بهتر انجام شدن کار قرار است سازمان‌های مردم نهاد نیز در اجرا و نظارت بر آن نقش داشته باشند.

این درحالی است که کارشناسان همیشه از نبود برنامه‌ریزی و راهکار برای غنی‌سازی اوقات فراغت در کشور انتقاد دارند؛ چراکه به نظر آنها وزارت ورزش و جوانان به عنوان متولی اصلی امور جوانان تاکنون نتوانسته گامی مثبت در این زمینه بردارد.

فقر اعتبار و مدیریت

به نظر می‌رسد هدر رفتن اوقات فراغت جوانان را نمی‌توان فقط به پای وزارت ورزش و جوانان نوشت؛ زیراسازمان‌ها و نهادهای دیگری نیز در این بین نقش دارند، اما برای آنها تنها چیزی که مهم نیست رسیدگی به امور جوانان است.

کارشناسان از این گله می‌کنند که تمام هم و غم وزارت ورزش و جوانان نیز مسائل ورزشی است به همین خاطر نیازهای اصلی جوانان به فراموشی سپرده شده است.

مدیرکل طرح‌های ملی جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره مشکلاتی که سبب شده مسائل جوانان حل و فصل نشود، تصریح می‌کند: نبود اعتبار دلیل اصلی است و این که ساختار نیز به گونه‌ای است که سبب شده مشکلات جوانان در ورزش خلاصه شود.

افزون بر این، معاونت ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ماه‌هاست در تلاش است تا پورتال جامع اوقات فراغت را رونمایی کند تا به این شکل از موازی‌کاری دستگاه‌هایی که در زمینه اوقات فراغت تلاش می‌کنند کاسته شود، اما به دلیل نبود اعتبار تاکنون موفق به این کار نشده است. این درحالی است که اعتبار مورد نیاز برای این کار به قدری ناچیز است که مدیرکل طرح‌های ملی جوانان وزارت ورزش و جوانان تمایلی ندارد به آن اشاره کند.

نیازسنجی مبتنی بر محله

با توجه به جمعیت قابل توجه حاشیه‌نشین در کشور باید تمامی دستگاه‌ها برای رفع نیاز‌های آنها اقدام کنند، زیرا غنی‌سازی اوقات فراغت در تربیت نسل خلاق و آینده‌ساز جامعه تاثیرگذار است.

آن طور که حسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی کشور در گفت‌وگو با جام‌جم توضیح می‌دهد، برای غنی‌سازی اوقات فراغت جوانان حاشیه‌نشین نمی‌توان در تهران نشست و برای آنها برنامه‌ریزی کرد بلکه باید این مهم از طریق نیازسنجی مبتنی بر محله و شواهد انجام شود.

او تاکید می‌کند که برای گرفتن نتیجه مثبت، مسئولان باید در مناطق حاشیه‌نشین بسترسازی کنند و به خانواده‌ها اجازه بدهند برای رفع نیازهایشان برنامه‌ریزی و اقدام کنند.

این درحالی است که اوقات فراغت نباید فقط جنبه سرگرمی داشته باشد، زیرا مسئولان باید به شکلی برنامه‌ریزی کنند که اوقات فراغت جوانان و نوجوانان به پویایی،ارتقای مهارت و سلامت آنها نیز منجر شود.

ورزش‌زدگی مزمن

برخی کارشناسان شرایط نامناسب حوزه جوانان را ناشی از این می‌دانند که عملکرد وزارت ورزش و جوانان در ورزش خلاصه شده است. همایون هاشمی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز چنین نظری دارد. او با انتقاد از عملکرد وزارت ورزش و جوانان درخصوص پرداختن به مسائل جوانان به جام‌جم می‌گوید: اوقات فراغت جوانان باید به عنوان فعالیت اصلی این وزارتخانه باشد، اما اقدام صورت گرفته در این وزارتخانه تاکنون مناسب نبوده است.

آن طور که او توضیح می‌دهد، جوانان در کشور با مسائل و آسیب‌های اجتماعی زیادی رو‌به‌رو هستند و این خطرات در مناطق حاشیه نشین بیداد می‌کند، به همین خاطر نیاز به توجه ویژه مسئولان دارد. به نظر هاشمی برای عملکرد بهتر این وزارتخانه باید از مدیران جوان بهره گرفته شود.

اوقات فراغت دغدغه جدی خانواده‌هاست،اما تاکنون در کشورمان برنامه جامعی ازسوی وزارتخانه‌هایی مانند ورزش و جوانان و آموزش و پرورش ارائه نشده و به نظر می‌رسید برای رفع این نیاز که به نوعی با شیوع آسیب‌های اجتماعی در بین جوانان آینده کشور بستگی دارد، سران سه قوه باید مداخله کرده وچارچوب‌های لازم را مشخص کنند.

مهدی آیینی - جامعه