بنیاد ملی کودک تشکیل شود

آمار نشان می‌دهد در سال‌های اخیر تعداد عناوین کتاب کودک و نوجوان رشد محسوسی داشته است. آیا خوانش این کتاب‌ها هم همپای تعداد عناوین، رشد داشته است؟

خوشبخانه در این مورد به صورت کمی می‌توان نشان داد که هنوز تحول جدی در افزایش سرانه مطالعه صورت نگرفته است؛ اگرچه امسال در ایام نمایشگاه کتاب، بن کتابی که به دانش‌آموزان تعلق گرفت که طرحی ضربتی و دفعتی بود و برنامه ریزی شده نبود، باز هم کمک‌کننده بود. یا در همین طرح تابستانه کتاب هم تا سقف 20 میلیون به ناشران یارانه داده شده که این دست برنامه‌ها اگر با برنامه‌ریزی باشد می‌تواند سودمند باشد.

جدای از این دست برنامه‌هایی که اغلب ضربتی و دفعتی است، چه اقدامات جدی‌تری برای توسعه کتابخوانی بچه‌ها باید انجام داد؟

معرفی کتاب در مدارس نباید به صورت تحمیلی باشد. باید از طریق مدارس و کتابداران با آگاهی بخشی کتاب‌های مورد تائید کارشناسان کتاب به دست کودک برسد. آن وقت می‌توان امیدوار بود وضعیت کتابخوانی از این رکود وحشتناک خارج شود و مطالعه هم همپای آمار افزایش تعداد عناوین کتاب‌ها رشد پیدا کند. تنها بالا رفتن عنوان، مهم نیست، مهم این است که کتاب به دست مخاطب برسد. آموزش و پرورش باید کمک کند. در حال حاضر هزینه تبلیغات و ساخت تیزرها برای کتاب بسیار سرسام‌آور است. به همین دلیل نهادی مثل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم باید متقبل هزینه‌های وحشتناکی شود. بنابراین صدا و سیما باید کمک کند و زمینه‌ها را برای ترویج کتاب و کتابخوانی فراهم سازد.

به آموزش و پرورش اشاره کردید. بسیاری از کارشناسان ادبیات کودک و نوجوان و نویسندگان این حوزه همواره معتقدند در آموزش و پرورش برنامه‌ای بلندمدت برای ترویج کتابخوانی وجود ندارد و بارها نسبت به فقدان زنگ مطالعه یا کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های مدارس هشدار داده‌اند. شما آموزش و پرورش را چقدر مقصر می‌دانید؟

من و همکاران بارها گفتیم و نوشتیم. ما دچار فقدان برنامه توسعه فرهنگی در مقیاس ملی هستیم؛ یعنی برنامه‌ای برای توسعه ملی نداریم. آموزش و پرورش برای ترویج کتابخوانی نقشی جدی دارد، اما نه فقط آموزش و پرورش، بلکه صدا و سیما و دانشگاه‌ها هم بدون تعامل با اهل فرهنگ و تدوین یک سیاست راهبردی از جمله برنامه تجهیز کتابخانه‌ها راه به جایی نمی‌برند. باید یک بنیاد ملی کودک تشکیل شود تا بین نهادهای مرتبط با کودکان تعامل و همگرایی ایجاد کند. ما در مجلس، فراکسیون کودک داریم. سوال من این است که این فراکسیون تاکنون چه کرده؟ از فعالیت برای کودکان کار تا برنامه‌ریزی برای مطالعه و تجهیز کتابخانه‌ها چه قوانینی تصویب کرده است؟ ما یک برنامه‌ریزی منسجم فراتر از برنامه‌های سیاست‌زده می‌خواهیم. بچه‌ها که جناح و سیاست نمی‌دانند چیست. باید یک سند راهبردی ملی داشته باشیم تا بشود کتابخانه‌ها را تجهیز کرد.

سجاد روشنی

فرهنگ و هنر