حکومت ترکیه و رئیسجمهور آنکه در راس تصمیمگیری در حزب عدالت و توسعه قرار دارد، سرمایهگذاری سنگینی را در مناقشه نظامی در خاک سوریه کرد.
با این حال در سالهای اخیر جامعه جهانی بالاخره به این نتیجه رسید که راهحل سیاسی نسبت به مداخلات نظامی بهترین مسیر است.
اردوغان منابع قابلتوجهی را به منظور سرنگونی حکومت بشاراسد اختصاص داد. درگیریهای خشونتآمیز در سوریه که توسط گروههای شبهنظامی تکفیری ایجاد و رهبری میشود، مدت زمانی است که آشکارا در محور و مرکز سیاست خارجی ترکیه قرار گرفته است.
آنکارا گروههای مزبور را در سراسر مرز مشترک خود با سوریه مورد پشتیبانی لجستیکی، نظامی و مالی قرار میدهد.
تمرکز رسانههای بینالمللی بر فعالیت گروههای تکفیری ـ جهادی نشان میدهد که این گروهها از سرتاسر اروپا از طریق مسیر ترکیه به سوریه در حال رفت و آمد مدام هستند.
داعش که از جمله مهمترین این گروهها به شمار میرود، سالهاست ریشههای عمیقی در جامعه ترکیه از جمله در شهر آنتپ دارد و از آن به عنوان مرکز کلیدی برای طرحریزی و پشتیبانی از عملیات انفجاری و اقدامات خود استفاده میکند.
مطابق نظر آرون استین، کارشناس مسائل ترکیه، داعش و حامیان آنها با القاعده در این کشور پیوندی عمیق برقرار کردهاند و در ایجاد این پیوند، نقش حکومت ترکیه بیتاثیر نبوده است. از جمله چالشهای مهم امنیتی دیگر در ترکیه، شروع دوباره مناقشه و درگیری نظامی با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) است که از سال گذشته بعد از دو سال برقراری آتشبس دوباره از سرگرفته شد.
حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) مبارزهای سیاسی، نظامی و حقوق بشری را از 40 سال گذشته تاکنون برای ایجاد دولت و سرزمینی مستقل تحت قلمرو کردها با ترکیه پیش میبرد. (پ.ک.ک) متحد اصلی حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) در سوریه است که در طول مناقشات و جنگ سوریه به تاسیس منطقه مستقل کردها در شمال سوریه اقدام کرد.
در ماههای اخیر «حزب اتحاد دموکراتیک» مناطقی امن را در مرزهای سوریه با ترکیه ایجاد کرد و همین موضوع باعث ایجاد اختلال در رفت و آمد شبه نظامیان تکفیری و منابع پشتیبانی آنها به داخل خاک سوریه شد. موفقیت کردهای سوریه، انگیزه تازهای به اردوغان داد تا در جهت تخریب و تفرقه قومی در داخل ترکیه عمل کند.
از جنبه دیگری، ترکیه بهطور فزایندهای در حال از دست دادن دوستان و متحدان خود در منطقه و جامعه بینالمللی است . به همین دلیل است که ترکیه در صدد ترمیم سیاست خارجی خود برآمد. تلاش در جهت بهبود رابطهای که از سال 2010 به دنبال حمله اسرائیل به کشتی حامل کمکهای غیرنظامی این کشور به مردم غزه روبه تیرگی نهاده بود و نیز تلاش در جهت احیای روابط دوستانه و حل اختلاف با روسیه که به دنبال سرنگونی یک هواپیمای جنگی این کشور در نوامبر گذشته بهوجود آمد از جمله این تلاشهاست.
برداشتن گامهایی در جهت بهبود روابط، به بازسازی اتحادها و برقراری ثبات و پایداری به این کشور کمک میکند. اما سوالی که همچنان بدون پاسخ مانده، این است که ترکیه چگونه با شرایط منطقه کنار خواهد آمد؟
به عنوان مثال، آیا این کشور همکاری با حزب اتحاد دموکراتیک و منطقه خود مختار کردها را در سوریه آغاز خواهد کرد؟ اما این کار باعث قدرت گرفتن (پ.ک.ک) در داخل خواهد شد، اقدامی که ترکیه از آن بشدت پرهیز میکند.
به نظر میرسد چند مسیر برای تامین ثبات ترکیه وجود دارد: 1ـ سرکوب گروههای شبهنظامی تکفیری که تاکنون به آنها اجازه رشد و توسعه داده است. 2ـ برقراری مجدد مذاکره با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و ایجاد یک رابطه دوستانه همراه با تفاهم متقابل و به رسمیت شناختن و احترام به تکثر قومیتها 3ـ بازیابی روابط حسنه همراه با حسن همجواری با همسایگان و جامعه جهانی.
گاردین
مترجم: انیسی طهرانی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد