قاشق رباتیک برای خدمت‌رسانی به بیماران

سال 2006 طرحی در قالب پروژه‌ای دانشگاهی در آمریکا برای کمک به کودکی خردسال و همچنین پدربزرگی سالمند مطرح شد تا با ساخت قاشق‌هایی که دارای سنسورهای کنترل وضعیت هستند روش تازه‌ای به منظور غذا خوردن برای کمک به افراد ناتوان مورد توجه قرار بگیرد. به این صورت که قاشق توسط فرد بیمار در دست قرار می‌گیرد، ولی کاسه و سر قاشق با بهره‌گیری از سنسورهای تشخیص وضعیت ـ هر مقداری که دست بیمار بلرزد ـ پایدار، ثابت و موازی زمین قرار می‌گیرد.

همین ایده برای شرکتی در سال 2010 شروعی بود برای تحقیق و تلاش تا در روزهای گذشته قاشقی رباتیک و نیمه خودکار به نام Obi را به بازار جهانی ربات‌های خدمات‌رسان ارائه کند. این قاشق رباتیک از دو بخش که شامل یک بازوی رباتیک و چهار ظرف غذا در زیر آن است، تشکیل شده است. روی آن دو کلید و همچنین سیستمی برای دریافت فرمان‌های صوتی قرار دارد. غذا، میوه، ماست، سوپ یا... در چهار ظرف زیرین قرار می‌گیرد و با فرمان‌های صوتی بیمار یا با زدن کلید‌ها با ترتیبی خاص توسط فرد بیمار، قاشق رباتیک به مقداری با بازوی رباتیک پر شده و در ارتفاع و جهتی که بیمار به صورت پیش فرض با توجه به راحتی خود برای ربات مشخص کرده، بدون این که غذا بریزد با نرمی و دقت خاصی قرار می‌گیرد و فرد ناتوان غذا را خواهد خورد. این قاشق به لرزش‌های احتمالی واکنش هوشمند می‌دهد و با داشتن سنسورهای تشخیص لرزش، شتاب، زاویه و... نمی‌گذارد که غذا بریزد. برای تحقق ساخت این قاشق رباتیک شش سال تلاش شده است تا امسال با طرحی زیبا وارد بازار جهانی شود. این ایده‌ای خلاقانه است که باعث بالارفتن کرامت انسانی و راحت شدن زندگی بیماران می‌شود که از نظر من از مهم‌ترین اخبار دنیای ربات‌ها در هفته گذشته بود. از این پس با کمک این محصول رباتیک بیماران می‌توانند بدون نیاز به پرستار یا فرد دیگری لذت خوردن غذا در آرامش را به سبک مورد علاقه خود تجربه کنند.

آریا صبوری

پژوهشگر آزمایشگاه تعامل انسان و ربات دانشگاه تهران